Pomiary wilgotności w diagnostyce obiektów budowlanych – metody bezwzględne
Urządzenie CM przygotowane do wykonania badania, fot. B. Monczyński
Immanentnym elementem diagnostyki obiektów budowlanych jest ocena zawilgocenia [1]. W „arsenale” osób podejmujących się tej oceny znajduje się szeroki zakres technik pomiaru oraz urządzeń pomiarowych. Znajomość zasad, na których techniki te zostały oparte, jest kluczowa przy interpretacji uzyskanych wyników. Szczególnie że większość z nich została opracowana dla materiałów o ustandaryzowanym składzie i w zadowalającym stanie zachowania. Zatem w przypadku ich zastosowania w budynkach w mniejszym lub większym stopniu zdegradowanych uzyskane wyniki mogą być trudne w ocenie [2].
Zobacz także
Małgorzata Kośla Termoizolacja budynków narażonych na dużą wilgotność
Niektóre materiały termoizolacyjne, używane do budowy obiektów narażonych na kondensację, mogą nieść ryzyko zawilgocenia w przegrodzie, przecieków, korozji czy uszkodzeń. Wszystkie te zjawiska z pewnością...
Niektóre materiały termoizolacyjne, używane do budowy obiektów narażonych na kondensację, mogą nieść ryzyko zawilgocenia w przegrodzie, przecieków, korozji czy uszkodzeń. Wszystkie te zjawiska z pewnością wpłyną negatywnie na właściwości termoizolacyjne budynku. Wobec tego, inwestor planujący skuteczne zaizolowanie obiektu, powinien zdawać sobie sprawę, że wybrany materiał musi dobrze spełniać funkcje termomodernizacyjne budynków narażonych na dużą wilgotność i wysokie ciśnienie pary wodnej.
dr inż. Krzysztof Pawłowski prof. PBŚ Dachy i stropodachy – wybrane kwestie projektowe w aspekcie cieplno-wilgotnościowym
Od 1 stycznia 2021 r. obowiązują nowe wartości graniczne wskaźników w zakresie oszczędności energii (EPmax) i ochrony cieplnej (Umax). Projektując układ warstw materiałowych dachów i stropodachów oraz...
Od 1 stycznia 2021 r. obowiązują nowe wartości graniczne wskaźników w zakresie oszczędności energii (EPmax) i ochrony cieplnej (Umax). Projektując układ warstw materiałowych dachów i stropodachów oraz ich złączy, należy uwzględnić także kryterium w zakresie oceny ryzyka kondensacji powierzchniowej i międzywarstwowej.
Rockwool Polska Termomodernizacja domu – na czym polega i jak ją zaplanować?
Termomodernizacja to szereg działań mających na celu poprawę energochłonności Twojego domu. Niezależnie od zakresu inwestycji, kluczowa dla osiągnięcia spodziewanych efektów jest kolejność prac. Najpierw...
Termomodernizacja to szereg działań mających na celu poprawę energochłonności Twojego domu. Niezależnie od zakresu inwestycji, kluczowa dla osiągnięcia spodziewanych efektów jest kolejność prac. Najpierw należy docieplić ściany i dach, aby ograniczyć zużycie energii, a dopiero potem zmodernizować system grzewczy. Dzięki kompleksowej termomodernizacji domu prawidłowo wykonanej znacznie zmniejszysz koszty utrzymania budynku.
*****
Artykuł porusza tematykę sposobów pomiarów wilgotności w diagnostyce obiektów budowlanych. Opisano metody bezwzględne badania zawartości wilgoci, a także wymieniono aspekty, które należy uwzględnić w planie pobierania próbek do badania.
Humidity measurements in building diagnostics – absolute methods
The article discusses the methods of measuring humidity in the diagnostics of buildings. The author describes absolute methods for testing moisture content and lists the aspects to be considered in the sampling plan for testing.
*****
Wilgotność materiału może wahać się od zera (próbka całkowicie sucha) do wynikającej z porowatości materiału wartości określonej na podstawie wilgotności w stanie nasycenia. Za najbardziej miarodajne metody jej pomiaru uważane są metody grawimetryczna, czyli poprzez ważenie (łac. gravis – ciężki, gr. metréō – mierzę), lub inne metody zgodne ze wzorem podstawowym (1). Z praktycznego punktu widzenia metoda suszenia w piecu może jednak nie uwzględniać masy lotnych związków organicznych (VOC – volatile organic compounds), które mogą wydzielać się podczas podgrzewania materiału w podwyższonej temperaturze [2].
Czytaj też: Charakterystyka zawilgocenia w diagnostyce budynków
Wilgotność określona w tzw. trybie suchym, czyli na podstawie wzoru (1) wyrażona jest w przeliczeniu na suchą masę, tj. odnosi się do masy próbki po całkowitym usunięciu zawartej w niej wilgoci. W praktyce stosowane są również metody wykorzystujące tzw. tryb mokry (np. metoda karbidowa), które umożliwiają bezpośrednie oznaczenie masy materiału wilgotnego oraz masy zawartej w nim wody, ale wpływają na próbkę w taki sposób, że niemożliwe jest jednoznaczne określenie masy próbki suchej na drodze jej ważenia. W takim wypadku zawartość wilgoci wyraża się zwykle w przeliczeniu na masę mokrą, przyjmując jako punkt odniesienia masę próbki wilgotnej.
Literatura
1. B. Monczyński, „Charakterystyka zawilgocenia w diagnostyce budynków”, „IZOLACJE” 2/2024, s. 116–120.
2. D. Camuffo, „Standardization activity in the evaluation of moisture content”, „Journal of Cultural Heritage“, 31/2018, S10–S14.
3. B. Monczyński, „Woda i jej obecność w strukturze materiałów budowlanych”, „IZOLACJE” 1/2024, s. 140–146.
4. R. Wójcik, „Ochrona budynków przed wilgocią i wodą gruntową” [w:] P. Klemm (red.), „Budownictwo ogólne. Tom 2. Fizyka budowli”, Arkady, Warszawa 2005, s. 913–981.
5. J. Hoła, Z. Matkowski, „Wybrane problemy dotyczące zabezpieczeń przeciwwilgociowych ścian w istniejących obiektach murowanych”, „Awarie budowlane: zapobieganie, diagnostyka, naprawy, rekonstrukcje: XXIV Konferencja naukowo-techniczna”, 2009, s. 73–92.
6. J. Hoła, „Degradacja budynków zabytkowych wskutek nadmiernego zawilgocenia – wybrane problemy”, „Budownictwo i Architektura”, vol. 17, 1/2018, s. 133–148.
7. W. Skowroński, M. Piotrowska, Z. Matkowski, C. Magott, T. Kania, „Aspekty ochrony budynków przed korozją biologiczną i ogniem”, Polskie Stowarzyszenie Mykologów Budownictwa, Wrocław 2019.
8. B. Ksit, „Diagnostyka wilgotnościowa obiektów budowlanych. Metodyka i procedury badań”, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2023.
9. PN-EN 16682:2017-05, „Konserwacja dziedzictwa kulturowego – Metody pomiaru zawartości wilgoci lub wody w materiałach nieruchomego dziedzictwa kulturowego”.
10. PN-EN 13183-1:2004, „Wilgotność sztuki tarcicy – Część 1: Oznaczanie wilgotności metodą suszarkowo-wagową”.
11. ISO 16979:2003, „Wood-based panels — Determination of moisture content“.
12. PN-EN ISO 12570:2002, „Cieplno-wilgotnościowe właściwości materiałów i wyrobów budowlanych – Określanie wilgotności przez suszenie w podwyższonej temperaturze”.
13. PN-EN 772-10:2000, „Metody badań elementów murowych – Określenie wilgotności elementów silikatowych i elementów z autoklawizowanego betonu komórkowego”.
14. PN-ISO 11465:1999, „Jakość gleby – Oznaczanie zawartości suchej masy gleby i wody w glebie w przeliczeniu na suchą masę gleby – Metoda wagowa”.
15. G. Hankammer, M. Resch, „Bauwerksdiagnostik bei Feuchteschäden“, RM Rudolf Müller, Köln 2023.
16. K. Fischer, „Neues Verfahren zur maßanalytischen Bestimmung des Wassergehaltes von Flüssigkeiten und festen Körpern”, Angewandte Chemie, vol. 48, no. 26, 1935, s. 394–396.
17. P. Bruttel, R. Schlink, „Water determination by Karl Fischer Titration“, Metrohm, Herisau 2006.
18. K.-H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, „Nowoczesne kompendium chemii”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
19. P. Atkins, J. de Paula, „Chemia fizyczna”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.
20. PN-EN 1428:2012, „Asfalty i lepiszcza asfaltowe – Oznaczanie zawartości wody w emulsjach asfaltowych – Metoda destylacji azeotropowej”.
21. PN-EN 16085:2013-02, „Konserwacja dóbr kultury – Metodologia pobierania próbek z obiektów dóbr kultury – Zasady ogólne”.
