Nowelizacja norm na wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych

W TABELI przedstawiono obecny stan normalizacji, planowane terminy publikacji norm oraz ich notyfikacji w CEN/CLC/ETSI.

Zmiany techniczne, które są wprowadzane lub zostały dokonane w nowych wydaniach norm z serii PN-EN 1504 [1–8], polegają m.in. na dostosowaniu ich do postanowień rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylającego dyrektywę Rady 89/106/EWG UE wyroby budowlane 89/106/EWG [9].

Zmiany dotyczą przede wszystkim oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów wymaganych w przypadku "wszystkich zamierzonych zastosowań" lub "niektórych zamierzonych zastosowań" zgodnie z "zasadami" i "metodami", wydawania certyfikatów WE, deklaracji właściwości użytkowych DWU, oznakowania CE oraz etykietowania gotowego wyrobu.

Zakres wprowadzonych zmian

W opublikowanej w 2013 r. znowelizowanej normie PN-EN 1504-5 [4], w tablicach dotyczących właściwości użytkowych w odniesieniu do wyrobów iniekcyjnych do przenoszącego siły wypełnienia rys (F) została dodana nowa właściwość: wytrzymałość na ściskanie, natomiast w tablicach dotyczących właściwości użytkowych w odniesieniu do wyrobów iniekcyjnych do elastycznego wypełniania rys (D) siły wypełnienia rys - stopień spęcznienia i jego zmiany.

W tablicy dotyczącej wymagań identyfikacyjnych w odniesieniu do wyrobów iniekcyjnych zawierających spoiwo polimerowe usunięto oznaczenie części lotnych.

W normie PN-EN 1504-5:2013 [4] w przypadku niektórych właściwości zmieniono wymagania dla poszczególnych wyrobów. Dotyczy to np. adhezji określonej na podstawie wytrzymałości połączenia na rozciąganie, iniektowalności w niesuchy materiał oraz kompatybilności z betonem.

Dodano wymagania dla wytrzymałości na ściskanie oraz zawartości części nielotnych. W związku z wprowadzonymi zmianami odnośnie wymagań zmodyfikowany został załącznik A. Zmienił się również załącznik B dotyczący zastosowań specjalnych. Podano w nim właściwości użytkowe i wymagania dla wyrobów (F), (D) i (S).

Tak jak wspomniano, w przypadku pozostałych części normy PN-EN 1504 prace normalizacyjne dotyczące ich nowelizacji są obecnie w trakcie. Podobnie jak w części 5 normy PN-EN 1504 [4], zmienią się zapisy mające na celu dostosowanie norm do rozporządzenia 305/2011 [9] oraz zmienione zostaną tabele dotyczące właściwości wyrobów, oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych w zależności od "wszystkich zamierzonych zastosowań" lub "niektórych zamierzonych zastosowań" oraz "zasad" i "metod" aplikacji.

Zostaną wprowadzone nowe wymagania dla wprowadzonych właściwości oraz zmienią się niektóre istniejące wymagania. Zmienią się również punkty norm dotyczące reakcji na ogień.

W przypadku normy PN-EN 1504-3 [2] może nastąpić dodatkowo:

• modyfikacja zakresu normy,
• wprowadzenie dodatkowych zasad i metod stosowania zapraw do napraw,
• sprecyzowanie zakresu konieczności przeprowadzenia badań,
• zróżnicowanie istotnych cech w odniesieniu do właściwości fizycznych lub trwałości,
• usunięcie przypisania klas dla zapraw do napraw konstrukcyjnych i niekonstrukcyjnych,
• zmiany w załączniku B i załączniku C.

Wprowadzanie do obrotu wyrobów i systemów do ochrony i napraw konstrukcji betonowych

Producenci wyrobów i systemów do ochrony i napraw konstrukcji betonowych powinni wprowadzać swoje produkty zgodnie z zasadami wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych, określonymi przepisami rozporządzenia nr 305/2011 [9] oraz ustawy o wyrobach budowlanych [10]. Postanowieniom rozporządzenia nr 305/2011 [9], które obowiązuje w całości od 1 lipca 2013 r. i jest stosowane we wszystkich państwach członkowskich, podlegają obowiązkowo wyroby budowlane objęte normami zharmonizowanymi.

W myśl generalnej zasady, wyrażonej w art. 4 ustawy o wyrobach budowlanych [10], wyrób budowlany może być wprowadzony do obrotu lub udostępniany na rynku krajowym, jeżeli nadaje się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych w zakresie odpowiadającym jego właściwościom użytkowym i zamierzonemu zastosowaniu.

Przez wprowadzenie do obrotu należy rozumieć udostępnienie po raz pierwszy wyrobu budowlanego na rynku unijnym. Udostępnienie na rynku oznacza każde dostarczenie wyrobu budowlanego w celu dystrybucji lub zastosowania na rynku unijnym w ramach działalności handlowej, odpłatnie lub nieodpłatnie.

W związku z tym, w celu wprowadzenia do obrotu wyrobu lub systemu do ochrony i napraw konstrukcji betonowych po zakończeniu etapu opracowania nowego typu wyrobu, przed rozpoczęciem ciągłej produkcji i zaoferowaniem do sprzedaży, należy ocenić i zweryfikować stałość właściwości użytkowych, wskazanych w serii norm PN-EN 1504-2–7 [1–6], aby wykazać, że przewidywane podczas opracowania wyrobu właściwości są spełnione.

Nowo opracowany wyrób należy zaklasyfikować do odpowiedniej kategorii, następnie wybrać i przypisać mu właściwą zasadę i/lub zasady naprawy oraz metody.

W normie PN-EN 1504-9:2010 [11] w tablicy 1 zamieszczono 11 zasad dotyczących napraw betonu. Rozróżnione zostały zasady napraw wynikających z wad betonu oraz korozji zbrojenia. Obok zasad napraw norma podaje metody technicznej realizacji tych zasad oraz odpowiednią część normy PN-EN 1504, w której m.in. należy szukać wymagań dla właściwości materiału lub systemu do napraw.

Po zaklasyfikowaniu wyrobu lub sytemu do odpowiedniej kategorii, wybraniu właściwej zasady i/lub zasad oraz metod naprawy, należy ocenić właściwości użytkowe, które są opisane w arkuszach od 2 do 7 normy PN-EN 1504 [1–6].

Próbki do badań właściwości użytkowych powinny być pobrane zgodnie z punktem 4 normy PN-EN 1504-8:2006 [12]. Procedury sterowania jakością oraz oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych są określone w normie PN-EN 1504-8:2016 [7], która została znowelizowana i w całości dostosowana do wymagań rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 [9].

Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych stosowane w budynkach i pracach inżynierskich podlegają systemowi oceny zgodności 2+, stosowane w budynkach i pracach inżynierskich o niskich wymaganiach użytkowych - systemowi 4. Jeżeli natomiast zastosowanie wyrobu lub systemu podlega przepisom dotyczącym reakcji na ogień, to podlegają one dodatkowo systemom 1, 3 lub 4, w zależności od deklarowanej klasy odporności na ogień. Oznacza to, że wyroby i systemy do napraw można produkować, powołując się na odpowiednią część normy PN-EN 1504-2 do 7 [1-6], jeśli producent spełnia zadania określone przez odpowiedni system oceny zgodności.

Jak już wcześniej wspomniano, zadaniem producenta jest ocena i weryfikacja stałości właściwości użytkowych metodami opisanymi w wymienionych normach oraz prowadzenie zakładowej kontroli produkcji.

W przypadku systemu oceny zgodności 2+ wymagana jest dodatkowo certyfikacja zakładowej kontroli produkcji przez jednostkę notyfikowaną w oparciu o wstępną kontrolę zakładu produkcyjnego i zakładowej kontroli produkcji oraz ciągłego jej nadzoru, oceny i akceptacji. Na RYS. 1 przedstawiono zadania wynikające z systemu oceny zgodności 2+ i 4.

Systemy 1, 3 i 4 w przypadku wyrobów lub systemów podlegających przepisom reakcji na ogień dotyczą tylko parametru reakcji na ogień (RYS. 2). Pozostałe zadania wynikają z systemów 2+ lub 4 w zależności od zastosowania wyrobu. W przypadku systemu 1 wstępne badania typu reakcji na ogień wykonuje jednostka notyfikowana certyfikująca Zakładową Kontrolę Produkcji, natomiast w systemie 3 badania typu zleca producent do notyfikowanego laboratorium badawczego.

Systemowi oceny zgodności 4 podlegają wyroby naprawcze, w przypadku których nie jest wymagane badanie reakcji na ogień. Na przykład, zgodnie z decyzją Komisji 96/603/EC [13] (w zmienionej wersji w 2000/605/EC [14]), można bez przeprowadzenia badań reakcji na ogień deklarować klasę A1 dla wyrobów zawierających nie więcej niż 1,0% jednolicie rozmieszczonych materiałów organicznych (licząc masowo lub objętościowo, należy przyjąć wartość o większym znaczeniu).

Jak widać, niezależnie od systemu oceny zgodności, producent odpowiedzialny jest za zorganizowanie i wdrożenie zakładowej kontroli produkcji zgodnie z zaleceniami normy PN-EN 1504­‑8:2016 [7]. Warunki znakowania wyrobów znakiem CE podane są w załącznikach ZA w poszczególnych częściach normy PN-EN 1504-2 do 7 [1–6] oraz PN-EN 1504-8:2016 [7].

Na podstawie przeprowadzonej oceny i weryfikacji właściwości użytkowych, po wdrożeniu zakładowej kontroli produkcji oraz gdy jest to wymagane po otrzymaniu certyfikatu wydanego przez jednostkę notyfikowaną, producent powinien wydać deklarację właściwości użytkowych DWU, która upoważnia go do umieszczenia oznakowania CE na wyrobie.

W załącznikach ZA w p. ZA.2.2. w poszczególnych częściach normy PN-EN 1504 [1–6] podano wytyczne, jakie informacje powinna zawierać deklaracja właściwości użytkowych w zależności od systemu oceny zgodności.

W p. ZA.3 zostały natomiast podane sposoby znakowania CE i etykietowania wyrobów.

Literatura

1. PN-EN 1504-2:2006, "Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Definicje, wymagania, sterowanie jakością i ocena zgodności. Część 2: Systemy ochrony powierzchniowej betonu".
2. PN-EN 1504-3:2006, "Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Definicje, wymagania, sterowanie jakością i ocena zgodności. Część 3: Naprawy konstrukcyjne i niekonstrukcyjne".
3. PN-EN 1504-4:2006, "Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Definicje, wymagania, sterowanie jakością i ocena zgodności. Część 4: Łączenie konstrukcyjne".
4. PN-EN 1504-5:2013, "Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Definicje, wymagania, sterowanie jakością i ocena zgodności. Część 5: Iniekcja betonu".
5. PN-EN 1504-6:2007, "Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Definicje, wymagania, sterowanie jakością i ocena zgodności. Część 6: Kotwienie stalowych prętów zbrojeniowych".
6. PN-EN 1504-7:2007, "Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Definicje, wymagania, sterowanie jakością i ocena zgodności. Część 7: Ochrona zbrojenia przed korozją".
7. PN-EN 1504-8:2016, "Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Definicje, wymagania, sterowanie jakością oraz ocena i weryfikacja stałości właściwości użytkowych. Część 8: Sterowanie jakością oraz ocena i weryfikacja stałości właściwości użytkowych".
8. PN-EN 1504-10:2005, PN-EN 1504-10:2005/AC:2006, „Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Definicje, wymagania, sterowanie jakością i ocena zgodności. Część 10: Stosowanie wyrobów i systemów na placu budowy oraz sterowanie jakością prac".
9. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG UE Wyroby Budowlane 89/106/EWG (DzU UE L 88 z 4.4.2011, s. 5).
10. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (DzU 2004 nr 92 poz. 881).
11. PN-EN 1504-9:2010, "Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Definicje, wymagania, sterowanie jakością i ocena zgodności. Część 9: Ogólne zasady dotyczące stosowania wyrobów i systemów".
12. PN-EN 1504-8:2006, "Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Definicje, wymagania, sterowanie jakością i ocena zgodności. Część 8: Sterowanie jakością i ocena zgodności".
13. Decyzja Komisji 96/603/WE z dnia 4 października 1996 r. ustanawiająca wykaz produktów należących do klasy A „Materiały niepalne” przewidziany w decyzji 94/611/WE wykonującej art. 20 dyrektywy Rady 89/106/EWG w sprawie wyrobów budowlanych (DzU L 267 z 19.10.1996, s. 23).
14. Decyzja Komisji 2000/605/WE z dnia 26 września 2000 r. zmieniająca decyzję 96/603/WE ustanawiającą wykaz produktów należących do klasy A "Materiały niepalne" przewidziany w decyzji 94/611/WE wykonującej art. 20 dyrektywy Rady 89/106/EWG w sprawie wyrobów budowlanych (DzU L 258 z 12.10.2000, s. 36).

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!