Izolacje.com.pl

Zaawansowane wyszukiwanie

Redakcja miesięcznika IZOLACJE Program Czyste Powietrze – jak poprawić efektywność energetyczną domów

Program Czyste Powietrze – jak poprawić efektywność energetyczną domów Program Czyste Powietrze – jak poprawić efektywność energetyczną domów

„Czyste Powietrze” to pierwszy ogólnopolski program bezzwrotnych dopłat do wymiany starych pieców oraz docieplenia domów, skierowany do właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych. Celem programu...

„Czyste Powietrze” to pierwszy ogólnopolski program bezzwrotnych dopłat do wymiany starych pieców oraz docieplenia domów, skierowany do właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych. Celem programu jest walka ze smogiem, przez ograniczenie emisji szkodliwych pyłów i gazów oraz poprawę efektywności energetycznej budynków.

Redakcja miesięcznika IZOLACJE Audyt energetyczny budynku

Audyt energetyczny budynku Audyt energetyczny budynku

Wykonanie audytu energetycznego jest kluczowym krokiem, jeśli planujemy termomodernizację domu, w tym inwestycję w pompę ciepła. Dzięki audytowi możliwa jest dokładna analiza, ile budynek zużywa energii...

Wykonanie audytu energetycznego jest kluczowym krokiem, jeśli planujemy termomodernizację domu, w tym inwestycję w pompę ciepła. Dzięki audytowi możliwa jest dokładna analiza, ile budynek zużywa energii oraz określenie miejsc, gdzie występują największe jej straty. W ten sposób można zoptymalizować termomodernizację, a jednocześnie dobrze dopasować nowe źródło ciepła do potrzeb energetycznych domu.

Materiały prasowe news Szósta edycja programu Mój Prąd

Szósta edycja programu Mój Prąd Szósta edycja programu Mój Prąd

Kolejny nabór wniosków w programie „Mój Prąd”, czyli bezzwrotnych dotacji w przydomowe instalacje fotowoltaiczne, ruszył 2 września br. NFOŚiGW przygotowuje zmianę programu w zakresie budżetu finansowanego...

Kolejny nabór wniosków w programie „Mój Prąd”, czyli bezzwrotnych dotacji w przydomowe instalacje fotowoltaiczne, ruszył 2 września br. NFOŚiGW przygotowuje zmianę programu w zakresie budżetu finansowanego z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat Środowisko (FEnIKS) 2021–2027.

Długoterminowa Strategia Renowacji

Wiele budynków wzniesionych przed kilkudziesięcioma laty jest w złym stanie technicznym i wymaga renowacji, fot. J. Sawicki

Wiele budynków wzniesionych przed kilkudziesięcioma laty jest w złym stanie technicznym i wymaga renowacji, fot. J. Sawicki

Długoterminowa Strategia Renowacji, którą strona polska powinna przedłożyć Komisji Europejskiej do 10 marca 2020 r., jest jednym z wymogów warunkujących dostępność środków finansowych Unii Europejskiej w ramach perspektywy na lata 2021–2027. Strategia przygotowana przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii wskazuje na potrzebę promocji głębokiej termomodernizacji i zwiększenia tempa termomodernizacji w Polsce z 1 do ok. 3 proc. rocznie. Od marca 2021 roku dokument oczekuje na podpisanie przez premiera RP. W niniejszej publikacji prezentujemy tylko fragmenty Długoterminowej Strategii Renowacji, która stanowi doskonałe źródło wiedzy o stanie technicznym obiektów budowlanych w Polsce i założonych scenariuszach ich modernizacji.

Zgodnie z postanowieniami dyrektywy 2010/31 ustanowiono ramy długoterminowych strategii renowacji, służących wspieraniu renowacji krajowych zasobów budowlanych, w celu zapewnienia do 2050 r. wysokiej efektywności energetycznej i niskoemisyjności zasobów budowlanych, umożliwiając tym samym racjonalne pod względem kosztów przekształcenie istniejących budynków w budynki o niemal zerowym zużyciu energii.

Zgodnie z dyrektywą 2010/31 realizacja tych strategii będzie wspierana za pośrednictwem mechanizmów finansowych na potrzeby mobilizacji inwestycji w renowację budynków koniecznych do osiągnięcia ww. celów.

Niniejsza strategia przedstawia zarówno kompleksową diagnozę stanu obecnego, jak i ocenę przyszłych perspektyw renowacji budynków w Polsce w warunkach transformacji do gospodarki neutralnej klimatycznie wraz ze wskazaniem rekomendowanych kierunków dalszych działań w tym obszarze.

Długoterminowa Strategia Renowacji jest również spójna z ramami strategii UE na rzecz integracji systemu energetycznego.

Przegląd budynków znajdujących się w Polsce

Niniejszy przegląd krajowego zasobu budowlanego obejmuje wyłącznie budynki w rozumieniu ustawy Prawo budowlane. Nie zawarto w nim informacji na temat innych obiektów budowlanych.

Dokonując przeglądu, zasadnym było przyjęcie podziału budynków przedstawionych w ustawie Prawo budowlane, przepisach techniczno-budowlanych, Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych oraz w Klasyfikacji Środków Trwałych.

Przeglądu zasobów budowlanych dokonano, biorąc pod uwagę następujące kryteria:

  • funkcja,
  • struktura wiekowa
  • oraz forma własności,

a także wykorzystano:

  • dane statystyczne pochodzące z Centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków,
  • dane Głównego Urzędu Statystycznego, Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego oraz Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii.

Kolejnymi wskaźnikami, które zostały wzięte pod uwagę, są:

  • właściwości cieplne przegród zewnętrznych
  • oraz sposób zasilania w ciepło, ponieważ na efektywność energetyczną budynków wpływa przede wszystkim izolacyjność cieplna przegród zewnętrznych, wyposażenie techniczne oraz źródło ciepła służące do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody.
tab1 strategia

TABELA 1. Struktura budynków w Polsce na dzień 1 stycznia 2020 r. wg ich rodzajów; opracowano na podstawie danych GUS i GUGiK

Przeglądu budynków w zależności od ich przeznaczenia dokonano na podstawie danych GUS dla budynków mieszkalnych i zamieszkania zbiorowego (wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 r. zaktualizowane o dane dot. nowych budynków oddanych do użytku w latach 2012–2019) oraz Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii (Krajowe zbiorcze zestawienie danych dotyczących budynków wg stanu na dzień 1 stycznia 2020 r.).

Dane dot. struktury zasobu budowlanego w Polsce przedstawiono w TABELI 1.

TABELE 2–4 przedstawiają medianę wartości wskaźników EP dla budynków różnych kategorii, określoną na podstawie świadectw charakterystyki energetycznej sporządzonych przy użyciu Centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków.

tab2 strategia

TABELA 2. Mediana wartości wskaźnika rocznego zapotrzebowania na energię pierwotną budynków mieszkalnych w zależności od przeznaczenia budynku oraz roku oddania do użytkowania [kWh/(m2·rok)]; opracowano na podstawie danych z Centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków

tab3 strategia

TABELA 3. Mediana wartości wskaźnika rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną budynków użyteczności publicznej w zależności od przeznaczenia budynku oraz roku oddania do użytkowania [kWh/(m2·rok)]; opracowano na podstawie danych z Centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków

tab4 strategia

TABELA 4. Mediana wartości wskaźnika rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną budynków zamieszkania zbiorowego w zależności od przeznaczenia budynku oraz roku oddania do użytkowania [kWh/(m2·rok)]; opracowano na podstawie danych z Centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków

W TABELI 5 przedstawiono strukturę wiekową zasobów mieszkaniowych w Polsce powstałych przed 2002 r. wraz z szacunkami dotyczącymi ich jednostkowego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (EP) i energię końcową tych zasobów (EK).

tab5 strategia

TABELA 5. Struktura wiekowa zasobów mieszkaniowych w Polsce zbudowanych przed 2002 r. oraz ich wskaźniki jednostkowego zapotrzebowania na energię [1]

EP jest wskaźnikiem określającym roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną na jednostkę powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza, wyrażony w kWh/(m2·rok), natomiast EK to wskaźnik określający roczne zapotrzebowanie na energię końcową na jednostkę powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza wyrażony w kWh/(m2·rok).

Większość polskich budynków mieszkalnych wielorodzinnych została oddana do użytkowania kilkadziesiąt lat temu, a więc w czasach, gdy w warunkach gospodarki centralnie planowanej ceny energii były niskie i nie odzwierciedlały jej ekonomicznej wartości. Stosowane wówczas rozwiązania techniczne w znacznie mniejszym stopniu niż obecnie uwzględniały izolacyjność cieplną budynków, a odpowiednią temperaturę wewnętrzną zapewniały rozbudowane systemy grzewcze pobierające relatywnie duże ilości energii. Budynki wybudowane przed 2002 r. charakteryzują się znacznie wyższym poziomem zapotrzebowania na energię pierwotną niż budynki aktualnie wznoszone.

Standard energetyczny użytkowanych budynków jest pochodną wieku budynków, sposobu użytkowania, przeprowadzonych w nich robót budowlanych, zastosowanych technologii i wyrobów budowlanych oraz wymagań, jakie obowiązywały podczas ich wznoszenia i przeprowadzonych w nich robót budowlanych. Należy przy tym mieć na uwadze obniżenie efektywności energetycznej budynków w wyniku ich eksploatacji oraz z drugiej strony jej poprawę w wyniku prowadzonych robót budowlanych, instalacyjnych i montażowych.

Technologia wykonania budynków w Polsce jest wysoce zróżnicowana. W przedwojennej zabudowie miejskiej dominują kamienice – budynki murowane najczęściej z cegły, zwykle o kilku kondygnacjach. Wiele budynków tego typu wciąż jest w złym stanie technicznym i wymaga kapitalnych remontów. Sposób ich ogrzewania oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej jest zróżnicowany. Nadal głównym źródłem ciepła jest kocioł węglowy. Powszechne są także przepływowe podgrzewacze wody.

Część mieszkań wyposażona jest w centralne ogrzewanie z kotłem gazowym lub kotłem zasilanym paliwem stałym.

W latach 1946–1990 miała miejsce intensyfikacja wznoszenia budynków (TABELA 5), a w połowie lat 60. XX w. rozpoczął się gwałtowny rozwój technologii wielkopłytowych. Przeważnie są to budynki wysokie lub czteropiętrowe, często wymagające modernizacji ze szczególnym uwzględnieniem poprawy izolacyjności cieplnej przegród, a także wymiany instalacji centralnego ogrzewania. Najczęściej budynki te są zasilane w ciepło z sieci ciepłowniczej.

Porównanie wskaźników dla poszczególnych grup wiekowych budynków wskazuje na stopniową poprawę efektywności energetycznej w nowszych budynkach, co wraz ze stopniowym wzrostem tempa oddawania nowych budynków do użytkowania w ostatnich latach przekłada się na poprawę średniej efektywności energetycznej zasobów budowlanych.

Istotną rolę w tym procesie odgrywają stopniowo zaostrzane na przestrzeni lat wymagania dotyczące oszczędności energii i izolacyjności cieplnej. Dotyczą one budynków projektowanych, budowanych i podlegających przebudowie lub budynków przy zmianie sposobu ich użytkowania oraz są uregulowane w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

W TABELI 6 zestawiono wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej, które ilustrują ewolucję standardu izolacyjności cieplnej budynków na przestrzeni lat.

tab6 strategia

TABELA 6. Wymagania dotyczące maksymalnych wartości współczynnika przenikania ciepła przegród obudowy ogrzewanych pomieszczeń budynku [2]

Od 31 grudnia 2020 r. w Polsce obowiązują przepisy, które pozwolą na osiągnięcie stanu, w którym wszystkie budynki projektowane, budowane i podlegające przebudowie lub budynki przy zmianie sposobu ich użytkowania powinny być budynkami o niemal zerowym zużyciu energii.

Struktura własnościowa i zużycie energii w budynkach mieszkalnych

Najnowsze kompletne dane dotyczące struktury budynków mieszkalnych zamieszkanych według form własności pochodzą z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań przeprowadzonego w 2011 r.

W wyniku wprowadzenia nowych uregulowań prawnych w zakresie własności lokali oraz działalności spółdzielni mieszkaniowych w okresie między Narodowymi Spisami Powszechnymi Ludności i Mieszkań w roku 2002 i 2011 zaobserwowano zmiany w strukturze własności budynków mieszkalnych oraz mieszkań znajdujących się w tych budynkach.

W porównaniu ze spisem przeprowadzonym w 2002 r. znacząco zwiększyła się liczba zamieszkanych budynków mieszkalnych stanowiących współwłasność z wyodrębnionymi własnościami lokali mieszkalnych. Przybyło również budynków mieszkalnych należących do osób fizycznych i towarzystw budownictwa społecznego. Zmniejszył się natomiast udział pozostałych form własności w strukturze zasobów budynków mieszkalnych.

W 2011 r. najwięcej budynków należało do osób fizycznych (83,3% całkowitej liczby zamieszkanych budynków mieszkalnych). Osoby te były właścicielami ponad 4,6 mln budynków mieszkalnych z ok. 5,4 mln mieszkań. W porównaniu z 2002 r. liczba budynków mieszkalnych osób fizycznych zwiększyła się o 9,8%.

Drugą pozycję pod względem udziału w liczbie budynków mieszkalnych zajmowały zasoby stanowiące współwłasność z wyodrębnionymi własnościami lokali mieszkalnych (9,1%). W 2011 r. liczba budynków mieszkalnych tego rodzaju własności wyniosła ponad 500 tys. Zlokalizowanych było w nich ponad 6,5 mln mieszkań.

W porównaniu z poprzednim spisem liczba budynków mieszkalnych stanowiących współwłasność z wyodrębnionymi własnościami lokali wzrosła o ponad 88%, a mieszkań w tych budynkach ponad dwukrotnie. Przyrost liczby budynków o tego rodzaju strukturze własnościowej był efektem oddawania do użytkowania nowych budynków stanowiących współwłasność, jak również wyodrębniania w budynkach należących dotychczas do jednego podmiotu mieszkań o odrębnej własności.

W latach 2002–2011 ok. 172 tys. budynków mieszkalnych zmieniło status własności na współwłasność z wyodrębnionymi własnościami lokali mieszkalnych.

W strukturze zużycia energii w gospodarstwach domowych w Polsce największe znaczenie mają paliwa stałe, głównie węgiel kamienny i drewno opałowe. Były one najczęściej wykorzystywane do ogrzewania pomieszczeń (przez 45,4% gospodarstw domowych). Paliwa te służyły także do ogrzewania wody (25,6% gospodarstw domowych), znacznie rzadziej do gotowania posiłków (3,2%).

Zużycie paliwa stałego w gospodarstwach domowych spadło w okresie 2002–2018 o 7,2%.

Bardzo ważnym nośnikiem energii jest ciepło z sieci, które w 2018 r. wykorzystywano do ogrzewania 40,4% wszystkich mieszkań, przede wszystkim w dużych miastach, gdzie było dominującym nośnikiem grzewczym (58,3%). Ponadto w 31,5% gospodarstw domowych, tj. 78,2% konsumentów ciepła sieciowego, ciepła woda użytkowa była przygotowywana przy użyciu ciepła sieciowego.

Gaz ziemny wykorzystywano w 55,7% gospodarstw domowych, ale ponad połowa jego odbiorców (51,9%) używała go wyłącznie do gotowania posiłków, a tylko 14,0% do ogrzewania mieszkań. Na tych obszarach kraju, do których nie dociera sieć gazu ziemnego, powszechnie stosowano gaz ciekły (34,0%), przy czym wykorzystywano go niemal w całości do gotowania posiłków (33,9%).

Drewno opałowe było wykorzystywane przez 29,9% gospodarstw domowych, jako jedyne odnawialne paliwo masowo stosowane w gospodarstwach domowych. Spalano je na ogół w tych samych kotłach i piecach co węgiel kamienny, jednocześnie z węglem lub zamiennie.

Oprócz drewna, gospodarstwa zużywały także inne rodzaje biomasy, ale powszechność ich stosowania była znacznie mniejsza niż drewna.

Kolektory słoneczne wykorzystywało jedno gospodarstwo domowe na 52, a pompy ciepła tylko jedno na 200.

Energia elektryczna w gospodarstwach domowych była zużywana powszechnie, w niewielkim stopniu w celach grzewczych (5,1%), ze względu na wysokie ceny i tańsze substytuty.

Energię elektryczną stosowano do gotowania posiłków i ogrzewania pomieszczeń raczej jako nośnik dodatkowy. Z kolei istotny udział (24%) tego nośnika energii w przygotowaniu ciepłej wody użytkowej wynikał z braku dostępu wielu gospodarstw domowych do sieci ciepłowniczej i gazowej.

Określenie opłacalnych sposobów renowacji budynków

Zgodnie z art. 2a ust. 1 lit. b) i g) dyrektywy 2010/31, każde państwo członkowskie określa opłacalne podejścia do renowacji właściwych dla danego typu budynków i strefy klimatycznej, z uwzględnieniem, w stosownych przypadkach, ewentualnych właściwych punktów aktywacji w cyklu życia budynku, a także przedstawia oparte na faktach szacunki spodziewanych oszczędności energii i szersze korzyści, dotyczące np. zdrowia, bezpieczeństwa i jakości powietrza.

rys1 strategia

RYS. 1. Rodzaje działań termomodernizacyjnych; rys.: KAPE

Kolejność działań termomodernizacyjnych powinna być taka, aby umożliwić uzyskanie możliwie największych efektów w stosunku do zaangażowanych środków, w postaci zmniejszenia zużycia i kosztów energii. Myśląc zatem o realizacji działań prowadzących do zmniejszenia zapotrzebowania na energię należy pamiętać, że dzielą się one na pewne rodzaje i etapy, które opisano na RYS. 1.

Bieżący serwis i konserwacja zapewniają prawidłowe funkcjonowanie elementów odpowiedzialnych za straty i zużycie energii (dotyczy wszystkich obszarów zużycia energii na potrzeby ogrzewania, przygotowania c.w.u., produkcji chłodu, energii elektrycznej) poprzez:

  • zapobieganie zawilgoceniu przegród i ich izolacji cieplnych,
  • działania gwarantujące utrzymanie szczelności powietrznej przegród (likwidacja pęknięć, uszkodzeń, utrzymanie dobrego stanu uszczelek, zamków, stolarki i ślusarki okiennej itp.),
  • utrzymanie odpowiedniej jakości elementów i wyposażenia instalacji grzewczych, chłodniczych, wentylacyjnych (i technologicznych), w szczególności elementów i urządzeń regulacyjnych – zaworów, siłowników, czujników oraz urządzeń pomiarowych, służących do monitoringu zużycia energii,
  • kontrolę poprawności działania algorytmów regulujących pracę instalacji, urządzeń,
  • likwidację wycieków i nieszczelności instalacji (w budynkach przemysłowych wszystkich instalacji – grzewczych, c.w.u., technologicznych, chłodniczych, sprężonego powietrza, wentylacyjnych).

Działania beznakładowe i niskonakładowe (czasem wręcz konserwatorskie) często dają duże możliwości uzyskania znacznych oszczędności w zużyciu energii (niewielkim kosztem można uzyskać znaczące korzyści), które zwykle są relatywnie proste i szybkie w realizacji, np.:

  • eliminacja braków w izolacji cieplnej rurociągów i armatury instalacji grzewczych, c.w.u. czy instalacji technologicznych,
  • wymiana lub instalowanie elementów i wyposażenia regulacyjnego instalacji umożliwiających lepszą regulację pracy,
  • ocieplenie rurociągów, elementów wyposażenia i armatury (pompy, zawory, elementy regulacyjne),
  • opracowanie i stosowanie harmonogramów pracy instalacji grzewczych, c.w.u., wentylacji, klimatyzacji, etc., stosownie do potrzeb i wykorzystania pomieszczeń lub realizacji procesu produkcyjnego,
  • wymiana uszczelek w stolarce i ślusarce okiennej oraz drzwiowej,
  • stosowanie samozamykaczy do drzwi wejściowych,
  • wykonywanie przedsionków przed wejściami do budynków,
  • wykonywanie kotar i przesłon wjazdowych do hal produkcyjnych lub magazynowych, automatycznie zamykających po przejechaniu pojazdu czy przejściu pracownika,
  • prostsze przypadki wykorzystania ciepła odpadowego z procesów technologicznych (np. z chłodzenia agregatów chłodniczych, chłodzenia sprężarek czy chłodzenia produktów),
  • wykorzystanie możliwości bezpośredniego chłodzenia pomieszczeń bez użycia agregatów i instalacji chłodniczych.

Do działań niskonakładowych, jakkolwiek wymagających wydatkowania pewnych środków, można zaliczyć m.in.:

  • wykonywanie zewnętrznych elementów zacieniających, zapobiegających przegrzewaniu się pomieszczeń w okresie letnim, w tym stosowanie nasadzeń roślinności odcinających nadmiar światła słonecznego w okresie letnim w stosunku do przegród przeszklonych,
  • wymianę oświetlenia na ledowe (po ostatnich i planowanych podwyżkach cen energii elektrycznej działanie to będzie mogło być zaliczane do szybkozwrotnych działań niskonakładowych),
  • instalowanie elementów automatyki sterującej (czujniki, zawory, siłowniki, regulatory), umożliwiające optymalizację pracy instalacji i stosowanie harmonogramów czasowych.

Wysokonakładowe działania termomodernizacyjne wymagające większych nakładów finansowych również powinny być przeprowadzane, ponieważ przynoszą znaczące oszczędności energii. Przy ich realizacji należy kierować się następującymi zasadami:

  • prace termomodernizacyjne powinny być przeprowadzane w kolejności od najbardziej do najmniej korzystnych z ekonomicznego punktu widzenia (wyznacznikiem może być tu czas zwrotu danej inwestycji),
  • równolegle z działaniami mającymi za zadanie zmniejszenie zużycia energii powinny być realizowane działania umożliwiające pomiar uzyskanych efektów za pomocą urządzeń pomiarowych.

W przypadku, gdy w wyniku działań termomodernizacyjnych istotnie zmniejsza się zapotrzebowanie na ciepło do celów grzewczych, przygotowania c.w.u. lub chłodzenia, należy również dostosowywać pracę instalacji grzewczych (i innych) do zmniejszonych potrzeb.

Nie jest korzystne, kiedy po dokonaniu termomodernizacji w budynku nadal pozostaje dwukrotnie przewymiarowany kocioł, węzeł cieplny oraz pompy lub niewyregulowana hydraulicznie instalacja grzewcza. W związku z tym, praktycznie w każdym przypadku podjęcia termomodernizacji, powinny być równolegle prowadzone działania polegające na dostosowaniu pracy instalacji grzewczych do zmniejszonych potrzeb cieplnych.

W wielu przypadkach pojawi się dylemat, w jakiej kolejności i w jakim zakresie te działania należy realizować. W podjęciu sensownej decyzji pomoże wykonanie audytu energetycznego, który wskaże optymalną kolejność i zakres prowadzonych prac, a ponadto pozwoli zoptymalizować nakłady inwestycyjne oraz podjąć świadomą decyzję inwestycyjną na podstawie obiektywnych informacji i rzetelnej analizy danych. W dodatku koszt wykonania audytu energetycznego najczęściej ma znikomą wartość w stosunku do nakładów inwestycyjnych potrzebnych do przeprowadzenia termomodernizacji. Z tych powodów audyt energetyczny powinien być nieodłącznym elementem procesu termomodernizacji budynku.

Przy zagadnieniu termomodernizacji obowiązuje podstawowa zasada, która mówi, że zdecydowanie najkorzystniej jest zrealizować taką inwestycję w sposób kompleksowy. Oznacza to, że po zrealizowaniu wszystkich możliwych i sensownych działań zmniejszających zapotrzebowanie na ciepło (ocieplenie przegród, modernizacja stolarki okiennej, odzysk ciepła z powietrza wentylacyjnego etc.) warto zmodernizować również system grzewczy.

Przy takim podejściu ponoszone są najmniejsze możliwe wydatki związane z modernizacją tego systemu (mniejsze grzejniki, mniejsze średnice rurociągów, mniejszych rozmiarów armatura sterująca, mniejsze kotły i wymienniki ciepła etc.), jak również zapewnimy optymalne warunki pracy takiej instalacji. Dzięki temu można uzyskać większe sprawności wytwarzania ciepła i regulacji instalacji.

Często bywa jednak, że inwestor nie ma wystarczających środków na głęboką termomodernizację. W takiej sytuacji należy określić, w jakim węższym zakresie należy przeprowadzić prace termomodernizacyjne, aby środki finansowe inwestora zostały spożytkowane z efektem optymalnym pod względem zarówno ekonomicznym, jak i energetycznym.

Wybór rozwiązania również powinien zostać oparty na bazie przeprowadzonego audytu energetycznego. Algorytm wykonania audytu obejmuje analizę różnych wariantów o zakresach węższych niż kompleksowy. W wyniku analizy następuje redukcja najmniej korzystnych z punktu widzenia inwestora przedsięwzięć termomodernizacyjnych. W ten sposób wyłania się rozwiązanie o węższym zakresie prac termomodernizacyjnych, które jednakże pozwala osiągnąć optymalny w tych warunkach efekt oszczędnościowy.

Wykonanie audytu energetycznego pozwala również na uwzględnienie w analizie wpływu rozbieżności w warunkach pogodowych w poszczególnych strefach klimatycznych w Polsce, a także różnic w standardach wykonania prac w różnych lokalizacjach.

W Polsce występuje spore zróżnicowanie pod względem warunków środowiskowych, które mają wpływ na dobór optymalnego rozwiązania i w związku z tym powinny być uwzględniane przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. O istocie tego wpływu świadczy fakt, że różnice w zapotrzebowaniu na ciepło dla identycznego obiektu budowlanego (hali przemysłowej, budynku biurowego czy mieszkalnego), w zależności od usytuowania w Polsce, mogą dochodzić nawet do 20%. Z tego względu powierzchnia kraju została podzielona na pięć stref klimatycznych o istotnie różniących się warunkach atmosferycznych. W każdym z tych obszarów do analizy przyjmuje się inne temperatury obliczeniowe.

Zgodnie z procedurami audytu energetycznego, każdy analizowany wariant termomodernizacji zawsze powinien obejmować modernizację systemu grzewczego (analogiczne podejście dotyczy modernizacji układów klimatyzacji i wentylacji) oraz równolegle realizowane przedsięwzięcia prowadzące do zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło.

Przedsięwzięcia takie w podstawowej termomodernizacji obejmują w szczególności:

  • ocieplanie przegród zewnętrznych (dachów, ścian, podłóg na gruncie i stropów nad piwnicami),
  • wymianę lub modernizację stolarki i ślusarki okiennej i drzwiowej, instalowanie samozamykaczy drzwiowych,
  • zastosowanie odzysku ciepła w układach wentylacji,
  • zastosowanie urządzeń sterujących pracą wentylacji (nawiewniki, mechaniczna wentylacja wyciągowa),
  • zastosowanie rozwiązań zmniejszających zapotrzebowanie na chłód w okresie letnim,
  • zastosowanie rozwiązań umożliwiających bierną i aktywną optymalizację wykorzystania promieniowania słonecznego w okresie zimowym oraz zapobieganie przegrzewaniu się pomieszczeń w okresie letnim.

Na rynku jest wiele dostępnych technologii ociepleń przegród zewnętrznych umożliwiających ocieplenie praktycznie każdego rodzaju przegrody. Dotyczy to ociepleń zarówno przegród wykonywanych w technologiach tradycyjnych, jak i wysoce zaawansowanych technologicznie przegród w budynkach przemysłowych. W każdym przypadku audytor energetyczny (lub projektant) jest w stanie dobrać odpowiednie rozwiązania.

Generalnie dostępne są metody mokre – wymagające użycia zapraw klejowych i tynków, oraz metody suche – takie, w których system mocowań izolacji wymaga użycia łączników mechanicznych, a wykończenie ściany jest wykonywane z gotowych systemów elewacyjnych (blacha, płyty osłonowe, płyty panwiowe etc.).

Na rynku dostępna jest również ogromna liczba systemów ślusarki i stolarki okiennej o wielkiej różnorodności parametrów i właściwości zestawów szybowych związanych z przepuszczalnością promieniowania słonecznego (co ma wpływ na zyski ciepła od promieniowania słonecznego, korzystne w okresie zimowym, ale zwykle niepożądane w okresie letnim). Z tego powodu doboru rodzaju i parametrów stolarki okiennej powinien dokonywać audytor energetyczny lub projektant, po dokładnym rozeznaniu lokalnej specyfiki związanej z użytkowaniem i wykorzystaniem pomieszczeń. Jest to ważne z punktu widzenia optymalizacji strat i zysków ciepła w użytkowanych pomieszczeniach.

Ponadto należy uważnie przemyśleć system montażu stolarki/ślusarki okiennej. Warto przy tym uwzględnić szczelność montażu (między innymi pod względem możliwości kondensacji pary wodnej w pomieszczeniach o dużej wilgotności oraz strat ciepła w związku z niekontrolowaną wentylacją) oraz zastosować montaż eliminujący mostki cieplne. Aspekty te będą mniej istotne w przypadku pomieszczeń magazynowych (w których temperatury wewnętrzne są relatywnie niskie) czy produkcyjnych (gdzie występują duże zyski ciepła od urządzeń produkcyjnych), natomiast będą miały duże znaczenie w przypadku pomieszczeń biurowych czy laboratoryjnych, gdzie stawiane są większe wymagania związane z parametrami użytkowania pomieszczeń, a także ich stabilnością.

Odzysk ciepła w układach wentylacji może przynosić duże efekty w postaci oszczędności w zużyciu energii i każdorazowo przy planowaniu termomodernizacji budynków należy przeanalizować możliwość jego zastosowania. Odzysk ciepła może mieć również istotne znaczenie z punktu widzenia podniesienia walorów i standardów użytkowania pomieszczeń i zapewnienia wyższego komfortu ich użytkowania (co z kolei wpływa na komfort pracy i wydajność pracowników).

Zastosowanie wentylacji mechanicznej wyciągowej czy nawiewników (automatycznych, higrosterowalnych lub ręcznych) daje większe możliwości sterowania strumieniem powietrza wentylacyjnego. Dzięki ograniczaniu wielkości tego strumienia w okresach, kiedy pomieszczenia nie są użytkowane lub są użytkowane w ograniczonym zakresie, można zmniejszyć zapotrzebowanie systemu wentylacji na ciepło.

Wentylacja mechaniczna daje również pewne możliwości związane z ograniczaniem zapotrzebowania na chłód w okresie letnim. Można ją wykorzystywać do magazynowania chłodu w pomieszczeniach w okresach występowania niższych temperatur zewnętrznych (np. w okresach nocnych). Można zwiększać wtedy wydajność wentylacji i wychładzać pomieszczenia, aby następnie wykorzystać zmagazynowany (w przegrodach i wyposażeniu pomieszczeń) chłód w okresie występowania podwyższonych temperatur zewnętrznych (w ciągu dnia). Możliwości takiego systemu są jednak ograniczone, ale często pozwalają uzyskać znaczące efekty, szczególnie w pomieszczeniach z przegrodami masywnymi, mającymi większy potencjał akumulacji ciepła lub chłodu w ich strukturze.

W obliczu zmian klimatycznych, tendencji wzrostowej temperatur zewnętrznych oraz wzrostu standardów ochrony cieplnej budynków, w niedługiej perspektywie czasowej większym wyzwaniem niż ogrzewanie budynków będzie usuwanie z nich nadmiaru ciepła w okresach letnim i przejściowych. Istotną rolę będzie zatem odgrywało ograniczenie wielkości zysków ciepła pochodzącego od promieniowania słonecznego przez przegrody przezroczyste.

Korzystnym stanie się stosowanie rozwiązań umożliwiających bierne i aktywne sterowanie wielkością zysków słonecznych w zależności od pory roku (ograniczanie latem i maksymalizacja zimą). Służą do tego różne stałe (bierne) zewnętrzne elementy zacieniające (drzewa, odpowiednio zaprojektowane daszki i stałe żaluzje) oraz aktywne (dające możliwość sterowania nimi ruchome rolety i żaluzje zewnętrzne).

Wewnętrzne, ruchome elementy zacieniające (zasłony i żaluzje wewnętrzne) również dają pewną kontrolę nad zyskami słonecznymi, lecz ich możliwości będą mniejsze niż w przypadku rolet i żaluzji zewnętrznych.

Jeśli chodzi o wykorzystanie ciepła odpadowego z procesów technologicznych, to kluczowe jest zapewnienie możliwości odpowiedniej regulacji pracy instalacji grzewczej. W momencie, kiedy pojawiają się strumienie ciepła odpadowego, automatyka sterująca powinna mieć możliwość odcięcia lub zmniejszenia dopływu ciepła z instalacji grzewczej do pomieszczeń (temperatura w pomieszczeniach będzie wtedy utrzymana na zadanym poziomie dzięki wykorzystaniu ciepła odpadowego).

Ciepło odpadowe można pozyskiwać z różnych źródeł. Może ono być odzyskiwane z procesów technologicznych (maszyn i urządzeń), instalacji (np. klimatyzacji, sprężonego powietrza), ze spalin czy z procesów schładzania produktów w procesie produkcji.

Trudno w ogólny sposób opisać technologie, układy i instalacje umożliwiające efektywną realizację odzysku ciepła. Każdorazowo konieczne jest indywidualne zaprojektowanie systemu odzysku ciepła z udziałem technologa produkcji, przy zapewnieniu, że proponowane rozwiązania nie zaburzą procesu produkcji i jego wydajności oraz nie wpłyną na jakość produktu. Niekiedy mogą to być skomplikowane rozwiązania wymagające udziału wielu profesjonalistów i wyspecjalizowanych biur projektowych.

Instalacje grzewcze (odpowiadające za dostarczanie ciepła do pomieszczeń) powinny w takich rozwiązaniach posiadać małą bezwładność cieplną (z uwagi na potrzebę większych zdolności regulacyjnych). Przy małych stratach ciepła przez przegrody budynku i wentylację (po głębokiej termomodernizacji) ogrzewanie budynku powinno być realizowane przy użyciu nagrzewnic lub elementów grzejnych o małej bezwładności cieplnej. W ten sposób po pojawieniu się ciepła z systemu odzyskowego w bilansie energetycznym pomieszczenia oraz elementy grzewcze szybko przestaną dostarczać ciepło. Stosowanie w dalszym ciągu grzejników żeliwnych czy rurowych powoduje, że korzyści wynikające z zastosowania odzysku ciepła z procesów technologicznych będą niższe – grzejniki będą jeszcze przez pewien czas dostarczać ciepło do pomieszczeń, co wpływa na zużycie energii.

Opisane powyżej zasady związane z termomodernizacją dotyczą wszystkich typów budynków. Typy budynków różnią się między sobą wewnętrznymi temperaturami obliczeniowymi, strumieniami powietrza wentylacyjnego, wymaganiami w zakresie stabilności temperatur, harmonogramami użytkowania, czy strumieniem wewnętrznych zysków ciepła i wymaganiami w zakresie jakości powietrza. Różnorodność i zmienność tych parametrów oraz ich wpływ na wyniki analiz efektywności energetycznej i ekonomicznej poszczególnych przedsięwzięć można uwzględnić jedynie wykonując szczegółowe analizy techniczne.

Poszukiwania optymalnych rozwiązań i optymalnego zakresu termomodernizacji powinno się dokonywać na bazie procedur związanych z wykonaniem audytu energetycznego. Pozwala to uniknąć sytuacji, w której przeznacza się ograniczone środki finansowe na mało efektywne czy nawet nieefektywne inwestycje termomodernizacyjne.

Audyt warto również wykonać z uwagi na potencjalne możliwości ubiegania się o dofinansowanie na realizację działań związanych z ograniczeniem zużycia energii oraz z redukcją emisji i zanieczyszczeń. Praktycznie w każdym przypadku aplikowanie o takie środki wiąże się z koniecznością wykonania audytu energetycznego, który wykaże optymalny zakres prac oraz określi szacowaną wielkość efektu środowiskowego.

Na koniec należy dodać, że każdorazowo powinna zostać ­wykonana dokumentacja projektowa dla planowanych modernizacji. Ponadto należy upewnić się, że produkty i urządzenia zastosowane przy termomodernizacji mają odpowiednie certyfikaty i dokumenty dopuszczające je do obrotu handlowego w budownictwie na rynku UE.

Efektywność energetyczna i efektywność kosztowa inwestycji termomodernizacyjnych

Najczęściej używanym miernikiem oceny efektywności energetycznej inwestycji termomodernizacyjnej jest procentowa oszczędność energii po termomodernizacji w stosunku do stanu przed termomodernizacją.

Istnieje wiele mierników efektywności kosztowej inwestycji, tj.:

  • prosty okres zwrotu nakładów (SPBT),
  • zdyskontowany okres zwrotu nakładów (DPBT),
  • wartość bieżąca netto (NPV),
  • wewnętrzna stopa zwrotu (IRR),
  • koszt w cyklu życia budynku lub okresie trwałości inwestycji termomodernizacyjnej (LCC).

Na potrzeby niniejszej strategii przyjęto, że inwestycję termomodernizacyjną możemy uznać za efektywną ekonomicznie, jeśli koszt uzyskania oszczędności 1 GJ (277,78 kWh) energii końcowej przy przyjęciu piętnastoletniego okresu trwałości efektów inwestycji termomodernizacyjnych oraz przy założeniu stałości cen na dzień zakończenia inwestycji, jest mniejszy od kosztu 1 GJ (277,78 kWh) zużywanej energii końcowej przed modernizacją.

Koszt oszczędności energii uzyskanej w wyniku termomodernizacji, w zależności od jej zakresu oraz od dotychczasowego źródła ciepła, może być niższy od ceny energii, co czyni termomodernizację opłacalną. Jednakże w niektórych przypadkach (w zasadzie wyłącznie wtedy, gdy budynki zasilane są tanią energią) pomimo osiągania dużej efektywności energetycznej i ekologicznej, opłacalność inwestycji może stać pod znakiem zapytania. W takich sytuacjach niezbędne jest zastosowanie różnych finansowych systemów wsparcia inwestycji termomodernizacyjnych, w celu zachęcenia właścicieli budynków do ich modernizacji.

Analizowane przypadki pokazują, że ze względu na osiągane duże efekty energetyczne i ekologiczne opisywane inwestycje należy wykonywać niezależnie od efektywności ekonomicznej.

Efektywność termomodernizacji jest zdecydowanie wyższa w sytuacji, gdy w jej zakres wchodzi wymiana źródła ciepła i instalacji centralnego ogrzewania (oczywiście jeżeli jest to uzasadnione względami technicznymi i/lub ekonomicznymi).

Zakres działań płytkiej i głębokiej termomodernizacji na przykładzie rzeczywistych budynków

W poniższym podrozdziale przedstawione zostaną konkretne przykłady zrealizowanych termomodernizacji dla pięciu typów budynków:

  • jednorodzinnych,
  • wielorodzinnych,
  • użyteczności publicznej,
  • gospodarczo-przemysłowych,
  • magazynowych.

Rozważone zostały dwa typy modernizacji:

  • termomodernizacja płytka,
  • termomodernizacja głęboka.

Przez płytką termomodernizację rozumie się zestaw najbardziej opłacalnych kosztowo (dla danego budynku) działań modernizacyjnych, które pozwalają uzyskać oszczędność energii na poziomie co najmniej 25% pierwotnego zużycia energii końcowej.

Głęboka termomodernizacja oznacza podjęcie takich działań modernizacyjnych, aby wszystkie parametry budynku po termomodernizacji spełniały WT 2021 [3] lub były lepsze.

Efektywność energetyczna i efektywność ekonomiczna na przykładzie rzeczywistych budynków

rys2 strategia

RYS. 2. Oszczędność energii końcowej w analizowanych budynkach po termomodernizacji płytkiej i głębokiej; rys.: [4]

Na RYS. 2–4 przedstawiono wyniki analizy efektywności energetycznej i efektywności ekonomicznej dla termomodernizacji płytkiej i głębokiej budynków opisanych w TABELACH 7 i 8.

rys3 strategia

RYS. 3. Oszczędność kosztów w analizowanych budynkach po termomodernizacji płytkiej i głębokiej; rys.: [4]

Oszczędność energii została przeliczona na powierzchnię użytkową budynku. Termomodernizacja głęboka pozwala uzyskać wyższe oszczędności energii (rzędu 10%) niż termomodernizacja płytka. Szczególnym przypadkiem w tej analizie są budynki użyteczności publicznej – szkoła podstawowa (termomodernizacja płytka) i szpital (termomodernizacja głęboka).

rys4 strategia

RYS. 4. Prosty czas zwrotu (SPBT) termomodernizacji płytkiej i głębokiej na przykładzie analizowanych budynków; rys.: [4]

Z uwagi na relatywnie późny rok budowy szpitala (2002 r.) uzyskane oszczędności w przeliczeniu na metr kwadratowy są dużo niższe niż w szkole podstawowej (1974 r.), w której dokonano tylko termomodernizacji płytkiej. Wynika z tego, że dla starszych budynków jesteśmy w stanie uzyskać większy efekt energetyczny.

Z przeprowadzonej analizy wynika, że potencjał oszczędności energii istnieje nie tylko w budownictwie mieszkaniowym, ale także w budownictwie gospodarczym i przemysłowym.

rys7 strategia

TABELA 7. Budynki poddane płytkiej termomodernizacji [4]

tab8 strategia

TABELA 8. Budynki poddane głębokiej termomodernizacji [4]

Oszczędność kosztów również przeliczono na powierzchnię budynku. Zależności pomiędzy oszczędnościami kosztów uzyskanymi dzięki termomodernizacji płytkiej a termomodernizacji głębokiej oraz oszczędnościami kosztów w poszczególnych budynkach pozostają w analogicznej relacji co oszczędności energii. Widać tu zatem ścisły związek oszczędności energii z oszczędnościami kosztów jej zakupu.

Prosty okres zwrotu modernizacji będzie się mocno wahał w zależności od typu budynku, jego lokalizacji, roku budowy, stanu technicznego, wielkości nakładów inwestycyjnych, aktualnych i późniejszych cen nośników energii. Można przyjąć jednak, że dla budynków mieszkalnych termomodernizacja będzie się zwracać po 10–25 latach, a dla budynków przemysłowych i gospodarczych po około 5–15 latach. Jak widać na powyższych wykresach, SPBT dla niektórych budynków użyteczności publicznej może dochodzić nawet do 50 lat.

Na podstawie przeprowadzonej analizy budynków rzeczywistych można wysnuć wniosek, że termomodernizacja budynku jest bardzo złożonym procesem, który wymaga uwzględnienia wielu czynników wpływających na opłacalność modernizacji danego budynku. W związku z tym należy podkreślić istotę popularyzacji audytów energetycznych.

Prognoza opłacalności głębokiej termomodernizacji w warunkach neutralności klimatycznej

W warunkach neutralnej klimatycznie gospodarki, powszechną zero­emisyjność zasobów budowlanych można osiągnąć w następujący sposób:

  • podłączenie budynków do zeroemisyjnej sieci ciepłowniczej,
  • instalacja źródeł ciepła zasilanych energią z zeroemisyjnego systemu elektroenergetycznego:
    – pompy ciepła,
    – ogrzewanie elektryczne,
  • instalacja źródeł biomasowych (w ograniczonym zakresie sięgającym 10–12% budynków wynikającym z potencjału zrównoważonego pozyskiwania surowca),
  • instalacja źródeł opartych na zeroemisyjnych paliwach gazowych (wodór, gaz syntetyczny).

W przypadku budynków ogrzewanych elektrycznie rozważana jest także głęboka termomodernizacja obejmująca wymianę źródła ciepła na pompę ciepła.

W budynkach zasilanych z sieci ciepłowniczej i ogrzewanych elektrycznie w wyniku głębokiej termomodernizacji docelowy wskaźnik energii końcowej na ogrzewanie, wentylację i przygotowania ciepłej wody użytkowej powinien wynosić nie więcej niż 60 kWh/(m2·rok).

Z kolei w przypadku budynków zasilanych pompą ciepła i budynków, w których w wyniku głębokiej termomodernizacji zainstalowano pompę ciepła, docelowy wskaźnik energii końcowej na ogrzewanie, wentylację i przygotowanie ciepłej wody użytkowej powinien wynosić nie więcej niż 30 kWh/(m2·rok).

Stan budynku przed modernizacją określono poprzez wskaźnik energii końcowej na ogrzewanie, wentylację i przygotowanie ciepłej wody użytkowej.

rys5 strategia

RYS. 5. Szacunkowe koszty głębokiej termomodernizacji bez wymiany źródła ciepła w 2035 r. dla budynków jednorodzinnych, wielorodzinnych oraz handlowo‑usługowych i przemysłowych w zależności od stanu przed modernizacją; rys.: szacunki KAPE na podstawie danych Biuletynów Zagregowanych SEKOCENBUD

Rozróżnienie pomiędzy wskaźnikiem energii końcowej w budynkach zasilanych z sieci ciepłowniczej i ogrzewanych elektrycznie a wskaźnikiem energii końcowej w budynkach zasilanych pompą ciepła wynika z faktu, że dla takiego samego zapotrzebowania na energię użytkową (a zatem podobnego standardu izolacyjnego budynku) energia końcowa w przypadku budynków zasilanych pompą ciepła jest około dwukrotnie niższa (przy założeniu średniego sezonowego współczynnika efektywności pompy ciepła SPF równego 2).

rys6 strategia

RYS. 6. Szacunkowe koszty głębokiej termomodernizacji obejmującej montaż pompy ciepła w 2035 r. dla budynków jednorodzinnych, wielorodzinnych oraz handlowo‑usługowych i przemysłowych w zależności od stanu przed modernizacją; rys.: szacunki KAPE na podstawie danych Biuletynów Zagregowanych SEKOCENBUD

Na RYS. 5 przedstawiono szacunkowe koszty głębokiej termomodernizacji bez wymiany źródła ciepła w 2035 r. dla poszczególnych typów budynków w zależności od stanu budynku przed modernizacją.

Z kolei koszt głębokiej termomodernizacji budynków ogrzewanych elektrycznie, który obejmuje montaż pompy ciepła, przedstawiony jest na RYS. 6.

Na bazie szacunków kosztów głębokiej termomodernizacji w 2035 r. oraz prognozy ceny ciepła sieciowego i energii elektrycznej w gospodarce zeroemisyjnej przedstawiono poniżej wyliczenia opłacalności głębokiej termomodernizacji w warunkach neutralności klimatycznej.

Dla lepszego zobrazowania wyliczeń, przyjęto skalę kolorystyczną dla poszczególnych poziomów szybkości prostego zwrotu modernizacji:

  • SPBT < 5 lat  kolor ciemnozielony
  • SPBT < 10 lat  kolor jasnozielony
  • SPBT < 15 lat  kolor żółty 
  • SPBT < 20 lat  kolor pomarańczowy
  • SPBT ≥ 20 lat  kolor czerwony

Z przedstawionych wyliczeń wynika, że głęboka termomodernizacja będzie opłacalna zwłaszcza w budynkach o złym standardzie energetycznym i zmuszonych w warunkach neutralności klimatycznej do opierania się na własnych zeroemisyjnych źródłach ciepła wobec braku dostępu do sieci ciepłowniczej. Prosty czas zwrotu w tych przypadkach będzie wynosił mniej niż 10 lat. W przypadku budynków zasilanych z sieci ciepłowniczej o złym standardzie energetycznym czas zwrotu wyniesie ok. 15–20 lat.

Oszacowanie łącznego potencjału oszczędności energii oraz redukcji emisji poprzez przeprowadzenie opłacalnej renowacji budynków

Według stanu na koniec 2019 r. łączna powierzchnia budynków mieszkalnych wynosiła 1 101 686 tys. m2, zaś obiektów niemieszkalnych – 464 730 tys. m2.

rys7 strategia 1

RYS. 7. Przewidywany procent budynków mieszkalnych poddanych termomodernizacji; rys.: KAPE

RYS. 7 przedstawia przewidywany udział budynków mieszkalnych poddanych renowacji do 2020 r.

rys8 strategia
RYS. 8. Powierzchnia budynków mieszkalnych przewidzianych do potencjalnej termomodernizacji; rys.: KAPE

Przyjmuje się, że właściciele budynków, które przeszły termomodernizację, nie będą skłonni do ponownej modernizacji w celu podniesienia standardów energetycznych, ze względu na nieopłacalność ekonomiczną prac remontowych.

Najmniejsza część budynków poddanych renowacji to obiekty wybudowane przed 1945 rokiem, czyli te, które cechują się najwyższym wskaźnikiem zapotrzebowania na energię końcową. W takich budynkach występuje wiele barier, które często mogą uniemożliwiać przeprowadzanie płytkiej modernizacji. Można do nich zaliczyć barierę finansową właścicieli obiektów oraz ochronę konserwatorską nad zabytkowymi budynkami.

rys9 strategia

RYS. 9. Szacowane roczne zapotrzebowanie na energię końcową przez budynki mieszkalne według ich roku budowy; rys.: KAPE

Na RYS. 8 zestawiono powierzchnię użytkową budynków pomniejszoną o dotychczas termomodernizowane budynki oraz budynki będące w roku 2019 pod ochroną konserwatora zabytków.

Działania dotyczące termomodernizacji budynków wiążą się ze zmniejszeniem zapotrzebowania tych budynków na energię końcową. Szacowane roczne zapotrzebowanie na energię końcową, z podziałem na lata budowy, przedstawiono na RYS 9.

rys10 strategia

RYS. 10. Potencjał oszczędności energii końcowej dla budynków mieszkalnych; rys.: KAPE

W przypadku budynków użyteczności publicznej szacuje się, że ok. 45% budynków zostało poddanych termomodernizacji do roku 2019. Biorąc pod uwagę obecnie prowadzone oraz planowane do 2025 r. przedsięwzięcia realizowane przez instytucje publiczne, udział procentowy budynków poddanych termomodernizacji szacunkowo wzrośnie do ok. 55–60%.

Na RYS. 10 przedstawiono wyniki oszacowania potencjału oszczędności energii końcowej dla budynków mieszkalnych, w których:

  • można przeprowadzić opłacalne pod względem ekonomicznym termomodernizacje,
  • technicznie możliwe jest przeprowadzenie termomodernizacji do standardu WT2021 (tzn. standardu określonego w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie dla budynków nowych budowanych od 31.12.2020 roku),
  • technicznie możliwe jest przeprowadzenie termomodernizacji do standardu budynków zeroenergetycznych netto.
rys11 strategia
RYS. 11. Wielkość redukcji emisji gazów cieplarnianych dla budynków mieszkalnych; rys. KAPE

Ogółem, opłacalna pod względem ekonomicznym termomodernizacja potencjalnie pozwala na uzyskanie oszczędności energii końcowej w budynkach mieszkalnych sięgającej 147 TWh, co wynosi ok. 75% obecnego poziomu ich zapotrzebowania na energię końcową.

Na RYS. 11 przedstawiono wyniki oszacowania wielkości redukcji emisji gazów cieplarnianych dla budynków, w których:

  • można przeprowadzić opłacalne pod względem ekonomicznym termomodernizacje,
  • technicznie możliwe jest przeprowadzenie termomodernizacji do standardu WT2021,
  • technicznie możliwe jest przeprowadzenie termomodernizacji do standardu budynków zeroenergetycznych netto.
rys12 strategia

RYS. 12. Wielkość redukcji emisji pyłów dla budynków mieszkalnych; rys.: KAPE

Ogółem, opłacalna pod względem ekonomicznym termomodernizacja potencjalnie pozwala na uzyskanie redukcji emisji CO2 o ponad 37 mln ton rocznie, co stanowi ok. 10% całkowitej rocznej emisji gazów cieplarnianych w Polsce.

Na RYS. 12 przedstawiono wyniki oszacowania wielkości redukcji emisji pyłów dla budynków mieszkalnych, w których:

  • można przeprowadzić opłacalne pod względem ekonomicznym termomodernizacje,
  • technicznie możliwe jest przeprowadzenie termomodernizacji do standardu WT2021,
  • technicznie możliwe jest przeprowadzenie termomodernizacji do standardu budynków zeroenergetycznych netto.

Ogółem, opłacalna pod względem ekonomicznym termomodernizacja potencjalnie pozwala na uzyskanie wielkości redukcji emisji pyłów o około 89 tys. ton rocznie, co stanowi około jedną czwartą całkowitej emisji pyłów w Polsce.

Rekomendowany scenariusz renowacji – plan działań do 2050 r.

Zgodnie z art. 2a ust. 2 dyrektywy 2010/31, każde państwo członkowskie ustala plan działania zawierający działania i określone na poziomie krajowym wymierne wskaźniki postępów służące osiągnięciu długoterminowego celu na 2050 r. zakładającego zredukowanie emisji gazów cieplarnianych w Unii o 80–95% w porównaniu z 1990 r., celem zapewnienia wysokiej efektywności energetycznej i dekarbonizacji krajowych zasobów budowlanych oraz celem umożliwienia opłacalnego przekształcenia istniejących budynków w budynki o niemal zerowym zużyciu energii. Plan działania zawiera orientacyjne cele pośrednie na lata 2030, 2040 i 2050 oraz określa, jak przyczyniają się one do osiągnięcia celów Unii w zakresie efektywności energetycznej zgodnie z dyrektywą 2012/27/UE.

W celu określenia rekomendowanego scenariusza renowacji będącego podstawą planu działań do 2050 r. rozważono trzy scenariusze termomodernizacji budynków w Polsce w perspektywie lat 2021–2050, przy założeniu osiągnięcia w polskim budownictwie neutralności klimatycznej w 2050r.

Ponieważ w prawodawstwie polskim nie występują klasy efektywności energetycznej, to na potrzeby analizy scenariuszowej określono przedziały efektywności budynków, biorąc pod uwagę wskaźnik zapotrzebowania na energię pierwotną EP [kWh/(m2·rok)] (RYS. 13).

rys13 strategia

RYS. 13. Przedziały efektywności budynków według wskaźnika EP [kWh/(m2·rok)] przyjęte na potrzeby analizy scenariuszowej; rys.: KAPE

rys14 strategia

RYS. 14. Szacunkowy rozkład budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej według przyjętych przedziałów efektywności energetycznej budynków; rys.: KAPE

Następnie oszacowano rozkład budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej według przyjętych przedziałów efektywności budynków dla roku 2020 (RYS. 14).

Z oszacowania wynika, że ponad 70% tych zasobów budowlanych charakteryzuje się wskaźnikiem EP wyższym niż 150 kWh/(m2·rok), który uznawany jest za nieefektywny energetycznie, z czego ponad 15% znajduje się w dwóch najgorszych przedziałach efektywności. Będą to głównie stare, niemodernizowane domy jednorodzinne i szpitale, które z natury charakteryzują się dużym zapotrzebowaniem na energię (w znacznej części przeznaczoną na przygotowanie ciepłej wody użytkowej).

Z kolei budynki uznawane za budynki o dobrym standardzie energetycznym (<  90 kWh/(m2·rok) stanowią niewiele więcej niż 4% wszystkich rozpatrywanych zasobów.

Budynki energooszczędne (<  50 kWh/(m2·rok)) stanowią z kolei ledwie pół procenta budynków. Stan ten spowodowany jest tym, że budownictwo energooszczędne i pasywne zaczęło rozwijać się w Polsce stosunkowo niedawno.

Jeśli większa część budynków w Polsce ma osiągnąć co najmniej dobry standard energetyczny, a docelowo standard energooszczędny lub pasywny do 2050 r., potrzebne są działania renowacyjne na szeroką skalę.

Pierwszy scenariusz

Zakłada on szeroką, głęboką termomodernizację zasobów budowlanych, która rozpocznie się od budynków charakteryzujących się najmniejszą efektywnością energetyczną. Jest to plan najbardziej ambitny i najbardziej opłacalny pod względem ekonomicznym.

Scenariusz ten zakłada, że do 2027 r. zmodernizowane zostaną wszystkie budynki charakteryzujące się wskaźnikiem EP większym niż 330 kWh/(m2·rok), a do 2035 r. budynki charakteryzujące się wskaźnikiem EP większym niż 230 kWh/(m2·rok).

Z kolei w roku 2045 wszystkie budynki będą miały wskaźnik EP nie większy niż 150 kWh/(m2·rok).

Według rozważanego scenariusza do 2050 r. 65% budynków zostanie doprowadzonych do standardu pasywnego, a 24% do standardu energooszczędnego. Pozostałe 11% budynków, których z przyczyn technicznych nie da się tak głęboko zmodernizować, trafią do przedziału efektywności 90–150 kWh/(m2·rok).

W tym scenariuszu średnie roczne tempo renowacji wynosi ok. 3%. Wdrożenie tego scenariusza może być jednak utrudnione – właściciele budynków o złym stanie często nie posiadają środków finansowych, aby przeprowadzić głęboką termomodernizację. Jednocześnie w scenariuszu tym opóźnia się mobilizacja środków finansowych pozostałych właścicieli budynków, w tym również tych, którzy już dzisiaj cechują się wysokim poziomem świadomości i chęcią do realizacji inwestycji modernizacyjnych pod warunkiem uzyskania wsparcia w tym zakresie.

Drugi scenariusz

Zakłada on szeroką termomodernizację zasobów budowlanych, w której budynki w najgorszym stanie będą modernizowane etapowo, aż do uzyskania najlepszych przedziałów efektywności budynków. Poszczególne etapy modernizacji obejmują tylko część pełnego zakresu prac termomodernizacyjnych, co pozwala rozłożyć w czasie dochodzenie do docelowego poziomu efektywności energetycznej budynku stopniowo i uniknąć kumulacji wysiłku inwestycyjnego oraz zagregowanego popytu na dobra i usługi niezbędne do przeprowadzenia inwestycji.

Proces ten jest przy tym od początku planowany z uwzględnieniem efektu, tak by zapewnić spójność między poszczególnymi etapami i uniknąć powstawania kosztów utopionych.

Scenariusz ten zakłada, że do 2027 r. zmodernizowane zostaną wszystkie budynki charakteryzujące się wskaźnikiem EP większym niż 330 kWh/(m2·rok), a do 2035 r. budynki charakteryzujące się wskaźnikiem EP większym niż 230 kWh/(m2·rok).

Z kolei w roku 2045 wszystkie budynki będą miały wskaźnik EP nie większy niż 150 kWh/(m2·rok). Zatem tempo pozbywania się najgorszych przedziałów efektywności budynków pozostaje takie samo jak w scenariuszu 1., jednakże budynki zaczną być modernizowane do poziomu EP niższego niż 90 kWh/(m2·rok) dopiero po 2035 r.

Według scenariusza termomodernizacji etapowej do 2050 r. 63% budynków zostanie doprowadzonych do standardu pasywnego, a 19% do standardu energooszczędnego. Pozostałych 18% budynków, których z przyczyn technicznych bądź ekonomicznych nie da się tak głęboko zmodernizować, trafi do przedziału efektywności 90–150 kWh/(m2·rok). Efekt rozważanego scenariusza jest minimalnie gorszy niż scenariusza szybkiej i głębokiej termomodernizacji.

W scenariuszu etapowej termomodernizacji średnie roczne tempo renowacji wynosi ok. 4%. Wdrożenie scenariusza etapowej termomodernizacji będzie prostsze, ale jednocześnie mniej efektywne pod względem ekonomicznym. Istotnym ograniczeniem będzie skala niezbędnych inwestycji, gdyż realizacja rozważanego planu wymagałaby tempa renowacji sięgającego 5–6% rocznie.

Scenariusz rekomendowany

Scenariusz rekomendowany zakłada podejście łączące zalety dwóch poprzednich scenariuszy. Obejmuje on szybkie przeprowadzenie pierwszego etapu termomodernizacji budynków z najgorszych przedziałów efektywności energetycznej połączone z popularyzacją głębokiej termomodernizacji w najbliższych latach, a następnie upowszechnienie wysokiego standardu renowacji w skali całego rynku.

Scenariusz ten zakłada, że do 2027 r. zmodernizowane zostaną wszystkie budynki charakteryzujące się wskaźnikiem EP większym niż 330 kWh/(m2·rok), a do 2035 r. budynki charakteryzujące się wskaźnikiem EP większym niż 230 kWh/(m2·rok).

Z kolei w 2045 r. wszystkie budynki będą miały wskaźnik EP nie większy niż 150 kWh/(m2·rok). Zatem tempo pozbywania się najgorszych przedziałów efektywności budynków pozostaje niezmienione, jednak przyrost liczby budynków pasywnych i energooszczędnych będzie można zaobserwować już w 2027 r.

Według scenariusza rekomendowanego, do 2050 r. 66% budynków zostanie doprowadzonych do standardu pasywnego, a 21% do standardu energooszczędnego. Pozostałe 13% budynków, których z przyczyn technicznych bądź ekonomicznych nie da się tak głęboko zmodernizować, trafi do przedziału efektywności 90–150 kWh/(m2·rok).

rys15 strategia

RYS. 15. Rozkład budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej w poszczególnych etapach renowacji według przedziałów efektywności budynków [scenariusz rekomendowany]; rys.: KAPE i WiseEuropa

W scenariuszu tym średnie roczne tempo renowacji wynosi ok. 4%, przy czym tempo głębokiej termomodernizacji do najwyższego standardu nie przekracza istotnie 3%, a ten poziom jest osiągany dopiero po roku 2035, co zapewnia wystarczający czas do zbudowania odpowiednich kompetencji i potencjału wśród dostawców niezbędnych rozwiązań technologicznych. Poszczególne etapy termo­modernizacji budynków zostały przedstawione na RYS. 15.

Początkowa płytka termomodernizacja będzie łatwiej osiągalna w budynkach o najgorszym stanie, których właściciele zazwyczaj nie mają odpowiednich środków na przeprowadzenie głębokiej termomodernizacji. Jednocześnie promowanie głębokiej termomodernizacji już od roku 2021 pozwoli szybciej osiągnąć powszechny wysoki standard w tym obszarze.

Efektywny ekonomicznie oraz wykonalny technicznie proces osiągnięcia neutralności klimatycznej przez zasoby budowlane w Polsce będzie więc przebiegał stopniowo zarówno w odniesieniu do pojedynczych budynków, jak i całych ich grup o określonym typie i przeznaczeniu. Przy wszelkich pracach modernizacyjnych należy projektować i wykonywać konstrukcje tak, aby można było łatwo je zmodernizować w przyszłości, gdy relacja cen zeroemisyjnych nośników energii do kosztów robót budowlanych o odpowiedniej jakości będzie stymulować renowację do poziomu obiektów zero- i plus-energetycznych.

Kolejność działań termomodernizacyjnych powinna być realizowana w taki sposób, aby umożliwić uzyskanie jak największych efektów, w postaci zmniejszenia zużycia i kosztów energii, w stosunku do zaangażowanych środków.

Szczególnie istotne jest, aby w wieloetapowym procesie dochodzenia do neutralności klimatycznej nie popełnić błędów blokujących możliwość modernizacji na wiele lat. Ważną rolę w zarządzaniu tym procesem może odgrywać wprowadzenie przejrzystego systemu klas energetycznych ułatwiającego podejmowanie decyzji inwestycyjnych.

Powiązanym rozwiązaniem może być również zastosowanie narzędzi opartych o koncepcję paszportów energetycznych: zapisywania w jednym dokumencie lub bazie elektronicznej informacji o wszystkich, wykonanych i planowanych w perspektywie kilkunastu lat, przedsięwzięciach termomodernizacyjnych. Pozwala to na osiągnięcie określonego na początku planowania wysokiego standardu efektywności energetycznej. Masowe zastosowanie tego typu narzędzi w warunkach polskich pozwoliłoby na sterowanie procesem termomodernizacji, wykonywanym etapowo w odstępach nawet kilku lat.

Realizacja rekomendowanego scenariusza będzie wymagała mobilizacji zarówno prywatnych, jak i publicznych środków finansowych na dużą skalę. Całkowite wydatki inwestycyjne na renowację budynków w latach 2021–2050 (z uwzględnieniem termomodernizacji i wymiany źródeł ciepła) wyniosą 1,8–2,2 bln PLN.

Przyjmując równomierne tempo renowacji głównych kategorii budynków (budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne, budynki użyteczności publicznej), w latach 2021–2030 nakłady te wyniosą ok. 580–700 mld PLN, przy czym 76–78% tej kwoty przypadać będzie na budynki mieszkalne.

rys16 strategia

RYS. 16. Tempo roczne modernizacji według docelowych przedziałów efektywności budynków (scenariusz rekomendowany); rys.: KAPE i WiseEuropa

Proporcje nakładów inwestycyjnych między budynkami mieszkalnymi a budynkami użyteczności publicznej utrzymają się w latach 2031–2050, przy czym w latach 2031–2040 skala całkowitych inwestycji będzie największa (640–780 mld PLN), a w kolejnej dekadzie wróci do poziomów zbliżonych dla lat 2021–2030 (550–670 mld PLN) (RYS. 16 i RYS. 17).

rys17 strategia

RYS. 17. Tempo renowacji 2030–2040–2050 według scenariusza rekomendowanego; rys.: KAPE i WiseEuropa

Przyjmując utrzymanie intensywności wsparcia renowacji poszczególnych typów budynków z lat 2014–2019, oznacza to konieczność uruchomienia finansowania publicznego na poziomie ok. 170–210 mld PLN w latach 2021–2030. Finansowanie to może obejmować zarówno bezpośrednie dotacje z funduszy krajowych oraz europejskich, jak również ulgi podatkowe oraz finansowanie inwestycji w sektorze publicznym ze środków własnych instytucji publicznych.

Należy podkreślić, że powyższe kwoty są wartościami szacunkowymi. Zarówno na wielkość całkowitych nakładów inwestycyjnych, jak i na poziom finansowania renowacji ze środków publicznych wpływać będzie:

  • efektywność realizacji etapowej renowacji (unikanie kosztów utopionych, co będzie miało wpływ na poziom nakładów po 2030 r.),
  • stopień rozwoju rynku i dostępność wykwalifikowanych pracowników (konkurencyjne ceny i wysoka jakość towarów i usług w zakresie renowacji budynków obniżą całkowite koszty realizacji scenariusza),
  • postęp technologiczny i dostępność innowacyjnych rozwiązań,
  • efektywność publicznych mechanizmów wsparcia oraz ich łączenie z rozwiązaniami ułatwiającymi inwestorom podejmowanie i przeprowadzanie renowacji budynków (w tym formuła one stop shop, ESCO/PPP, agregacja projektów),
  • kształtowanie się cen nośników energii, wpływających na opłacalność inwestycji w głęboką termomodernizację i wymianę źródeł ciepła.

Z perspektywy sektora prywatnego, realizacja scenariusza rekomendowanego wymaga wzrostu inwestycji w renowację budynków o 1,6–1,9% PKB w latach 2021–2030, z czego 1,2–1,4% przypada na inwestycje w budynki mieszkalne. Dla porównania, inwestycje w budynki mieszkalne ogółem (renowacje oraz nowe projekty) wyniosły w Polsce w latach 2016–2019 średnio 2,1% PKB, a w projekty budowlane ogółem – 9,1% PKB.

Wskaźniki te są istotnie niższe niż średnia dla całej UE-27 (odpowiednio 5,1% i 10,1% PKB). Wskazuje to na potencjał istotnego zwiększenia skali inwestycji w renowację budynków bez wykraczania poza skalę typowego wysiłku inwestycyjnego obserwowanego w innych gospodarkach europejskich.

Jednocześnie przyspieszenie modernizacji krajowego zasobu budowlanego zgodnie ze scenariuszem rekomendowanym przyczyni się w znacznym stopniu do realizacji Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju w zakresie zwiększenia stopy inwestycji do 25% PKB i utrzymywania jej na tym poziomie do 2030 r.

W 2019 r. stopa inwestycji kształtowała się na poziomie 18,5%. Po uwzględnieniu prywatnych i publicznych nakładów kapitałowych, łączny impuls inwestycyjny generowany przez realizację strategii renowacji w latach 2021–2030 wyniesie ok. 2,2–2,7% PKB, co odpowiada ok. jednej trzeciej obecnej luki do realizacji celu SOR.

Przedstawione w niniejszej strategii działania i wytyczne będą przekładały się na realizację rekomendowanego scenariusza renowacji w taki sposób, by zmaksymalizować efektywność wykorzystania publicznych i prywatnych środków finansowych skierowanych na inwestycje w termomodernizację i wymianę źródeł ciepła w polskich budynkach.

Literatura

  1. „Zamieszkane Budynki. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011”, GUS 2013, Praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Mańkowskiego i Edwarda Szczechowiaka „Opracowanie optymalnych energetycznie typowych rozwiązań strukturalno­‑materiałowych i instalacyjnych budynków”.
  2. J.A. Pogorzelski, K. Kasperkiewicz, R. Geryło, „Budynki wielkopłytowe – wymagania podstawowe. Zeszyt 11. Oszczędność energii i izolacyjność cieplna przegród. Stan istniejący budynków wielkopłytowych”, ITB, Warszawa 2003.
  3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU z 2019 r., poz. 1065).
  4. „Ekspertyza w zakresie określenia opłacalnych podejść do modernizacji właściwych dla danego typu budynków i strefy klimatycznej”, KAPE 2020.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!

Komentarze

Powiązane

dr inż. Piotr Narowski, dr inż. Aleksander Dariusz Panek Zmiany klimatyczne a wymagania izolacyjności cieplnej

Zmiany klimatyczne a wymagania izolacyjności cieplnej Zmiany klimatyczne a wymagania izolacyjności cieplnej

Osiem z ostatnich dziesięciu lat było najcieplejszych spośród wszystkich dotychczas zmierzonych, czyli od 1817 r. Prowadzone są badania i prace analityczne mające ustalić przyczyny tego ocieplenia. Za...

Osiem z ostatnich dziesięciu lat było najcieplejszych spośród wszystkich dotychczas zmierzonych, czyli od 1817 r. Prowadzone są badania i prace analityczne mające ustalić przyczyny tego ocieplenia. Za najbardziej prawdopodobne uznaje się, że są nimi działalność człowieka i antropogeniczne zanieczyszczenie środowiska, w tym emisja gazów cieplarnianych.

dr inż. Arkadiusz Węglarz Perspektywy branży izolacyjnej w kontekście polityki energetycznej Unii Europejskiej

Perspektywy branży izolacyjnej w kontekście polityki energetycznej Unii Europejskiej Perspektywy branży izolacyjnej w kontekście polityki energetycznej Unii Europejskiej

Polska w ramach zobowiązań wynikających z członkowstwa w Unii Europejskiej musi w najbliższym czasie wprowadzić wiele działań mających na celu wzrost efektywności energetycznej w gospodarce. Działania...

Polska w ramach zobowiązań wynikających z członkowstwa w Unii Europejskiej musi w najbliższym czasie wprowadzić wiele działań mających na celu wzrost efektywności energetycznej w gospodarce. Działania te będą dotyczyć sektora wytwarzania, przesyłu oraz końcowego użytkowania energii.

dr inż. Aleksander Antoni Starakiewicz Bilans cieplny stolarki okiennej

Bilans cieplny stolarki okiennej Bilans cieplny stolarki okiennej

Główne przyczyny wymiany stolarki okiennej na bardziej energooszczędną to chęć zmniejszenia kosztów ogrzewania i zapewnienia większego komfortu cieplnego. W związku z tym przy podejmowaniu decyzji o wymianie...

Główne przyczyny wymiany stolarki okiennej na bardziej energooszczędną to chęć zmniejszenia kosztów ogrzewania i zapewnienia większego komfortu cieplnego. W związku z tym przy podejmowaniu decyzji o wymianie okien pojawia się pytanie: które okna są najbardziej energooszczędne?

dr hab. inż. Dariusz Heim, prof. uczelni, mgr inż. Marcin Janicki Izolacyjność fasad podwójnych

Izolacyjność fasad podwójnych Izolacyjność fasad podwójnych

Jednym z bardziej powszechnych rozwiązań obudowy zewnętrznej budynków reprezentacyjnych są systemy wykorzystujące ściany osłonowe pokryte szkłem. Poprawa charakterystyki energetycznej tego typu systemów...

Jednym z bardziej powszechnych rozwiązań obudowy zewnętrznej budynków reprezentacyjnych są systemy wykorzystujące ściany osłonowe pokryte szkłem. Poprawa charakterystyki energetycznej tego typu systemów na przestrzeni całego roku stanowi istotne wyzwanie, zarówno dla projektantów, jak i samych producentów systemów.

Jacek Sawicki Ochrona cieplna budynków - ujęcie prawne

Ochrona cieplna budynków - ujęcie prawne Ochrona cieplna budynków - ujęcie prawne

Podejmowanie przez inwestora działań mających na celu zapewnienie odpowiedniej ochrony cieplnej budynków wymagane jest przez przepisy Prawa budowlanego [1]. Szczegółowe wartości wymaganych parametrów określone...

Podejmowanie przez inwestora działań mających na celu zapewnienie odpowiedniej ochrony cieplnej budynków wymagane jest przez przepisy Prawa budowlanego [1]. Szczegółowe wartości wymaganych parametrów określone są w przepisach rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

mgr inż. Jerzy Żurawski Instalacje grzewcze a jakość energetyczna budynku

Instalacje grzewcze a jakość energetyczna budynku Instalacje grzewcze a jakość energetyczna budynku

W 2002 r. kraje UE w ramach dyrektywy 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków [1] wprowadziły obowiązek sporządzania oceny energetycznej budynków. W...

W 2002 r. kraje UE w ramach dyrektywy 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków [1] wprowadziły obowiązek sporządzania oceny energetycznej budynków. W polskim prawie wymagania te zostały ujęte w Prawie budowlanym [2] oraz w rozporządzeniach: w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (WT 2008) [3], w rozporządzeniu w sprawie zakresu i formy projektu budowlanego [4] oraz w rozporządzeniu w sprawie metodologii...

mgr inż. Jerzy Żurawski Obliczenia charakterystyki energetycznej w praktyce

Obliczenia charakterystyki energetycznej w praktyce Obliczenia charakterystyki energetycznej w praktyce

Wdrożone w styczniu 2009 r. wymagania dyrektywy EPBD [1] w postaci uchwalonych rozporządzeń ministra infrastruktury [2, 3, 4] mają wiele wadliwych zapisów, których konsekwencje poniosą nie ich autorzy,...

Wdrożone w styczniu 2009 r. wymagania dyrektywy EPBD [1] w postaci uchwalonych rozporządzeń ministra infrastruktury [2, 3, 4] mają wiele wadliwych zapisów, których konsekwencje poniosą nie ich autorzy, lecz inwestorzy oraz uczestnicy procesu inwestycyjnego.

dr inż. Maciej Jaworski Jak zwiększyć efektywność energetyczną budynków?

Jak zwiększyć efektywność energetyczną budynków? Jak zwiększyć efektywność energetyczną budynków?

Materiały zmiennofazowe (PCM, ang. phase change materials) wkomponowane w różny sposób w strukturę budynku zwiększają jego pojemność (bezwładność) cieplną. Duża pojemność cieplna konstrukcji budynku (zdolność...

Materiały zmiennofazowe (PCM, ang. phase change materials) wkomponowane w różny sposób w strukturę budynku zwiększają jego pojemność (bezwładność) cieplną. Duża pojemność cieplna konstrukcji budynku (zdolność do akumulacji ciepła) przyczynia się zaś do poprawy jego efektywności energetycznej, co przejawia się zmniejszeniem zużycia energii niezbędnej do zapewnienia i utrzymania komfortu cieplnego. Pozwala też na wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych bez dodatkowych kosztów inwestycyjnych.

OKNOPLAST Ekologiczne budownictwo – jak nowoczesne okna i drzwi wpływają na jakość powietrza i efektywność energetyczną budynków?

Ekologiczne budownictwo – jak nowoczesne okna i drzwi wpływają na jakość powietrza i efektywność energetyczną budynków? Ekologiczne budownictwo – jak nowoczesne okna i drzwi wpływają na jakość powietrza i efektywność energetyczną budynków?

Ekologiczne budownictwo stawia na minimalizację wpływu budynków na środowisko oraz na poprawę jakości życia mieszkańców. W tym kontekście kluczową rolę odgrywają nowoczesne okna i drzwi, które nie tylko...

Ekologiczne budownictwo stawia na minimalizację wpływu budynków na środowisko oraz na poprawę jakości życia mieszkańców. W tym kontekście kluczową rolę odgrywają nowoczesne okna i drzwi, które nie tylko poprawiają efektywność energetyczną budynków, ale również jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń. Wybór odpowiednich rozwiązań w zakresie stolarki okiennej i drzwiowej staje się jednym z fundamentów zrównoważonego budownictwa, łącząc aspekty ekologiczne z komfortem użytkowników.

Katarzyna Wolańska, Jacek Dudziak Dachy zielone na obiektach związanych z gospodarowaniem odpadami

Dachy zielone na obiektach związanych z gospodarowaniem odpadami Dachy zielone na obiektach związanych z gospodarowaniem odpadami

Współcześnie realizowane obiekty związane z gospodarowaniem odpadami mają być bezpieczne ekologicznie, dlatego projektanci i inwestorzy dbają o to, żeby obiekty te, oprócz swoich podstawowych zadań w zakresie...

Współcześnie realizowane obiekty związane z gospodarowaniem odpadami mają być bezpieczne ekologicznie, dlatego projektanci i inwestorzy dbają o to, żeby obiekty te, oprócz swoich podstawowych zadań w zakresie gospodarowania odpadami, pełniły również dodatkowe funkcje związane ze zrównoważonym rozwojem.

Redakcja miesięcznika IZOLACJE Zrównoważone certyfikowane budynki 2024

Zrównoważone certyfikowane budynki 2024 Zrównoważone certyfikowane budynki 2024

Branża budowlana wyraźnie odczuła kryzys gospodarczy wywołany falą nieprzewidzianych zdarzeń – pandemią COVID-19 oraz wojną w Ukrainie. Wzrost cen paliw kopalnych oraz utrudniony dostęp do materiałów wpłynęły...

Branża budowlana wyraźnie odczuła kryzys gospodarczy wywołany falą nieprzewidzianych zdarzeń – pandemią COVID-19 oraz wojną w Ukrainie. Wzrost cen paliw kopalnych oraz utrudniony dostęp do materiałów wpłynęły na różne sektory, w tym również na rynek certyfikacji wielokryterialnych budynków w Polsce.

dr inż. Arkadiusz Węglarz, mgr inż. Piotr Zdanowski Ślad węglowy budynków w polityce UE

Ślad węglowy budynków w polityce UE Ślad węglowy budynków w polityce UE

Z roku na rok kwestia dekarbonizacji w sektorze budownictwa zyskuje na znaczeniu. Jako spełnienie jednego z postulatów porozumienia paryskiego cała wspólnota jest zobowiązana do redukcji emisji gazów cieplarnianych...

Z roku na rok kwestia dekarbonizacji w sektorze budownictwa zyskuje na znaczeniu. Jako spełnienie jednego z postulatów porozumienia paryskiego cała wspólnota jest zobowiązana do redukcji emisji gazów cieplarnianych do zera do 2050 r. W tym celu Unia Europejska, jako instytucja scalająca, wydaje dyrektywy i rozporządzenia, aby wskazać krajom członkowskim drogę do zeroemisyjności. Zgodnie z danymi przedstawianymi przez Komisję Europejską, sektor budownictwa odpowiada za 36% emisji gazów cieplarnianych...

Katarzyna Wolańska, Piotr Wolański APK Dachy Zielone Dachy zielone w budynkach komercyjnych

Dachy zielone w budynkach komercyjnych Dachy zielone w budynkach komercyjnych

Dachy zielone na obiektach komercyjnych przyczyniają się do rozpowszechniania się tego trendu. Takie inwestycje mają liczne walory ekologiczne, stają się przy tym nie tylko atrakcyjne wizualnie, ale i...

Dachy zielone na obiektach komercyjnych przyczyniają się do rozpowszechniania się tego trendu. Takie inwestycje mają liczne walory ekologiczne, stają się przy tym nie tylko atrakcyjne wizualnie, ale i użytkowo. Często dzięki dachom zielonym inwestycje komercyjne budują swój wyrazisty, przyciągający użytkowników wizerunek.

Joanna Szot news Trendy w budownictwie w 2024 roku

Trendy w budownictwie w 2024 roku Trendy w budownictwie w 2024 roku

Nowy rok to w wielu dziedzinach nowe trendy, chociaż niektóre utrzymują się kilka sezonów. W sektorze budowlanym kreują je m.in. inżynierowie, projektanci i architekci, a także świadomi inwestorzy. Oczywiście...

Nowy rok to w wielu dziedzinach nowe trendy, chociaż niektóre utrzymują się kilka sezonów. W sektorze budowlanym kreują je m.in. inżynierowie, projektanci i architekci, a także świadomi inwestorzy. Oczywiście niektóre wymogi narzucane są nam odgórnie, inne zyskują popularność np. ze względu na szybkie tempo realizacji budynków czy wywołane są troską o środowisko.

Redakcja miesięcznika IZOLACJE news 13. PLGBC Green Building Summit w październiku w Warszawie

13. PLGBC Green Building Summit w październiku w Warszawie 13. PLGBC Green Building Summit w październiku w Warszawie

13. edycja wydarzenia pod hasłem Building (R)evolution w formacie hybrydowym odbędzie się w dniach 5–6 października br. w zrównoważonej przestrzeni Sound Garden Hotel w kompleksie Business Garden w Warszawie...

13. edycja wydarzenia pod hasłem Building (R)evolution w formacie hybrydowym odbędzie się w dniach 5–6 października br. w zrównoważonej przestrzeni Sound Garden Hotel w kompleksie Business Garden w Warszawie oraz w transmisji live. Organizatorem wydarzenia jest Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego PLGBC.

Materiały prasowe news Porozumienie Politechniki Śląskiej z BASF Polska

Porozumienie Politechniki Śląskiej z BASF Polska Porozumienie Politechniki Śląskiej z BASF Polska

Politechnika Śląska podpisała umowę o współpracy z firmą z sektora przemysłowego – BASF Polska. Cele porozumienia to opracowywanie i rozwijanie innowacyjnych projektów z dziedziny nowych technologii, kształcenie...

Politechnika Śląska podpisała umowę o współpracy z firmą z sektora przemysłowego – BASF Polska. Cele porozumienia to opracowywanie i rozwijanie innowacyjnych projektów z dziedziny nowych technologii, kształcenie wykwalifikowanych kadr dla gospodarki, wymiana doświadczeń oraz realizacja wspólnych projektów badawczo-rozwojowych.

Redakcja miesięcznika IZOLACJE news Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury BUDMA 2023

Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury BUDMA 2023 Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury BUDMA 2023

Ponad 600 firm z 26 krajów, udział kupców i inwestorów z czterech kontynentów, blisko 30 konferencji, pokazów i warsztatów – tak w liczbach można podsumować 31. edycję targów BUDMA 2023, które odbywały...

Ponad 600 firm z 26 krajów, udział kupców i inwestorów z czterech kontynentów, blisko 30 konferencji, pokazów i warsztatów – tak w liczbach można podsumować 31. edycję targów BUDMA 2023, które odbywały się w dniach 31.01–3.02.2023 r.

Szacowanie śladu węglowego budynków

Szacowanie śladu węglowego budynków Szacowanie śladu węglowego budynków

Niniejszy raport powstał w ramach projektu #BuildingLife prowadzonego przez World Green Building Council (WorldGBC), sfinansowanego przez Laudes Foundation i IKEA Foundation. Jednocześnie opracowanie to...

Niniejszy raport powstał w ramach projektu #BuildingLife prowadzonego przez World Green Building Council (WorldGBC), sfinansowanego przez Laudes Foundation i IKEA Foundation. Jednocześnie opracowanie to jest kontynuacją publikacji „Zerowy ślad węglowy budynków. Mapa drogowa dekarbonizacji budownictwa do roku 2050”, która powstała dzięki wsparciu Specjalnego Funduszu Akcjonariuszy Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOiR).

Materiały prasowe news Znamy laureatów konkursu Dom z klimatem

Znamy laureatów konkursu Dom z klimatem Znamy laureatów konkursu Dom z klimatem

Poznaliśmy inwestycje nagrodzone w konkursie „Dom z klimatem", w którym podejmowane są działania w zakresie promocji budownictwa ekologicznego.

Poznaliśmy inwestycje nagrodzone w konkursie „Dom z klimatem", w którym podejmowane są działania w zakresie promocji budownictwa ekologicznego.

Materiały prasowe news Uczestnicy procesu budowlanego razem na rzecz zielonego budownictwa

Uczestnicy procesu budowlanego razem na rzecz zielonego budownictwa Uczestnicy procesu budowlanego razem na rzecz zielonego budownictwa

W jakim kierunku zmierza budownictwo i w jakich przestrzeniach będziemy mieszkać za kilkanaście czy kilkadziesiąt lat? Architekci wdrażają coraz bardziej innowacyjne rozwiązania, inwestorzy pytają o ekologiczne...

W jakim kierunku zmierza budownictwo i w jakich przestrzeniach będziemy mieszkać za kilkanaście czy kilkadziesiąt lat? Architekci wdrażają coraz bardziej innowacyjne rozwiązania, inwestorzy pytają o ekologiczne materiały i tereny zielone, a ustawodawcy planują uwarunkowania prawne dla „zazielenienia” przestrzeni miejskiej. Wszyscy są zgodni – kluczowa dla osiągnięcia neutralności środowiskowej miast jest współpraca wszystkich uczestników procesu budowlanego i wdrażanie rozwiązań gospodarczych oraz...

Materiały prasowe news Budownictwo zrównoważone na konferencji Green Building Summit

Budownictwo zrównoważone na konferencji Green Building Summit Budownictwo zrównoważone na konferencji Green Building Summit

PLGBC Green Building Summit to opiniotwórcza konferencja skierowana do polskiej branży nieruchomości, budownictwa i architektury. Dwunasta edycja wydarzenia, w tym roku pod hasłem „Time to (Re)think”,...

PLGBC Green Building Summit to opiniotwórcza konferencja skierowana do polskiej branży nieruchomości, budownictwa i architektury. Dwunasta edycja wydarzenia, w tym roku pod hasłem „Time to (Re)think”, odbędzie się w dniach 6–7 października 2022 r. w przestrzeni Sound Garden Hotel w kompleksie Business Garden w Warszawie. Organizatorem wydarzenia jest Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego PLGBC.

Materiały prasowe news Tremco CPG Poland dołącza do Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego

Tremco CPG Poland dołącza do Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego Tremco CPG Poland dołącza do Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego

Firma Tremco CPG Poland, będąca częścią CPG Europe, została członkiem Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego PLGBC (Polish Green Building Council). Udział w pracach tej organizacji to wyraz...

Firma Tremco CPG Poland, będąca częścią CPG Europe, została członkiem Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego PLGBC (Polish Green Building Council). Udział w pracach tej organizacji to wyraz zaangażowania spółki w działania na rzecz ochrony zdrowia i środowiska naturalnego poprzez promowanie zrównoważonego rozwoju w budownictwie.

Redakcja miesięcznika IZOLACJE news Zmarł prof. dr hab. inż. Jan Ślusarek

Zmarł prof. dr hab. inż. Jan Ślusarek Zmarł prof. dr hab. inż. Jan Ślusarek

Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 24 kwietnia 2022 r. zmarł prof. dr hab. inż. Jan Ślusarek. W kadencji 2008–2012 Profesor pełnił funkcję Prorektora ds. Nauki i Współpracy z Przemysłem, był także dziekanem...

Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 24 kwietnia 2022 r. zmarł prof. dr hab. inż. Jan Ślusarek. W kadencji 2008–2012 Profesor pełnił funkcję Prorektora ds. Nauki i Współpracy z Przemysłem, był także dziekanem Wydziału Budownictwa w latach 2005–2008 i 2012–2016. Był wieloletnim kierownikiem Zakładu Budownictwa Ekologicznego, Katedry Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli (lata 2009–2019) oraz od 2019 r. kierownikiem Katedry Procesów Budowlanych i Fizyki Budowli.

Materiały prasowe news Konkurs dla gmin – ekologiczne domy jednorodzinne

Konkurs dla gmin – ekologiczne domy jednorodzinne Konkurs dla gmin – ekologiczne domy jednorodzinne

Do 28 marca br. czekamy na oferty gmin w konkursie na partnera strategicznego, który zapewni nieruchomości pod budowę nowoczesnych, ekologicznych domów jednorodzinnych, projektowanych w przedsięwzięciu...

Do 28 marca br. czekamy na oferty gmin w konkursie na partnera strategicznego, który zapewni nieruchomości pod budowę nowoczesnych, ekologicznych domów jednorodzinnych, projektowanych w przedsięwzięciu „Budownictwo efektywne energetycznie i procesowo”. Już 11 marca br. odbędzie się specjalne spotkanie informacyjne dla wszystkich zainteresowanych gmin.

Wybrane dla Ciebie

Pokrycia ceramiczne na każdy dach »

Pokrycia ceramiczne na każdy dach » Pokrycia ceramiczne na każdy dach »

Jak zrobić szczelną hydroizolację? »

Jak zrobić szczelną hydroizolację? » Jak zrobić szczelną hydroizolację? »

Styropian na wiele sposobów »

Styropian na wiele sposobów » Styropian na wiele sposobów »

Wełna kamienna – izolacja bezpieczna od ognia »

Wełna kamienna – izolacja bezpieczna od ognia » Wełna kamienna – izolacja bezpieczna od ognia »

Profile do montażu metodą „lekką-mokrą »

Profile do montażu metodą „lekką-mokrą » Profile do montażu metodą „lekką-mokrą »

Zanim zaczniesz budowę, zrób ekspertyzę »

Zanim zaczniesz budowę, zrób ekspertyzę » Zanim zaczniesz budowę, zrób ekspertyzę »

Panele grzewcze do ścian i sufitów »

Panele grzewcze do ścian i sufitów » Panele grzewcze do ścian i sufitów »

Skuteczna walka z wilgocią w ścianach »

Skuteczna walka z wilgocią w ścianach » Skuteczna walka z wilgocią w ścianach »

Termomodernizacja na krokwiach dachowych »

Termomodernizacja na krokwiach dachowych » Termomodernizacja na krokwiach dachowych »

Podpowiadamy, jak wybrać system ociepleń

Podpowiadamy, jak wybrać system ociepleń Podpowiadamy, jak wybrać system ociepleń

Uszczelnianie fundamentów »

Uszczelnianie fundamentów » Uszczelnianie fundamentów »

Prawidłowe wykonanie elewacji w systemie ETICS to jakość, żywotność i estetyka »

Prawidłowe wykonanie elewacji w systemie ETICS to jakość, żywotność i estetyka » Prawidłowe wykonanie elewacji w systemie ETICS to jakość, żywotność i estetyka »

Copyright © 2004-2019 Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, nr KRS: 0000537655. Wszelkie prawa, w tym Autora, Wydawcy i Producenta bazy danych zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione. Korzystanie z serwisu i zamieszczonych w nim utworów i danych wyłącznie na zasadach określonych w Zasadach korzystania z serwisu.
Portal Budowlany - Izolacje.com.pl

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.izolacje.com.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.izolacje.com.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.