Budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia w praktyce – szansa czy zagrożenie

Budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia w praktyce – szansa czy zagrożenie, fot. www.pixabay.com
Budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia to jeden z pomysłów rządu realizowany w ramach Polskiego Ładu. Nowa ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zakłada ułatwienia w budowie domów do 70 m2 i, jak zapowiadają rządzący, ma sprzyjać szybszej realizacji budowy. Czy na pewno tak będzie? Sprawdź, na czym polega budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia, jakie są procedury i wymogi oraz poznaj możliwe zagrożenia budowy domu bez kierownika budowy.
Zobacz także
Messe Monachium GmbH Światowe Targi Architektury, Materiałów i Systemów Budowlanych BAU zapraszają do Monachium

W styczniu 2025 r. czeka nas kolejna odsłona targów BAU, czyli Światowych Targów Architektury, Materiałów i Systemów Budowlanych. Największa światowa wystawa budownictwa odbędzie się w dniach 13–17 stycznia...
W styczniu 2025 r. czeka nas kolejna odsłona targów BAU, czyli Światowych Targów Architektury, Materiałów i Systemów Budowlanych. Największa światowa wystawa budownictwa odbędzie się w dniach 13–17 stycznia 2025 w Monachium. Ponad 2000 wystawców w 18 halach czeka na Państwa.
mgr inż. Stanisław Choromański Stosowanie wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu w Unii Europejskiej

Jednolity rynek Unii Europejskiej stwarza możliwości korzystania z wyrobów budowlanych produkowanych w różnych państwach członkowskich, co stanowi szansę dla inwestorów i projektantów dążących do zapewnienia...
Jednolity rynek Unii Europejskiej stwarza możliwości korzystania z wyrobów budowlanych produkowanych w różnych państwach członkowskich, co stanowi szansę dla inwestorów i projektantów dążących do zapewnienia wysokiego standardu i niepowtarzalności projektowanych rozwiązań. Dostępność produktów na rynkach innych krajów UE pozwala na wybór innowacyjnych rozwiązań technologicznych lub tych o wyjątkowych walorach estetycznych rzadko stosowanych na rynku krajowym ze względu na wysokie koszty wdrożenia....
Monika Gali Branża izolacji przemysłowych będzie miała swoje BCU

Od niedawna w polskim systemie oświaty możemy spotkać się z nowym terminem, jakim jest BCU. Skrót ten odnosi się do Branżowego Centrum Umiejętności, czyli jednostki, która ma zrewolucjonizować kształcenie...
Od niedawna w polskim systemie oświaty możemy spotkać się z nowym terminem, jakim jest BCU. Skrót ten odnosi się do Branżowego Centrum Umiejętności, czyli jednostki, która ma zrewolucjonizować kształcenie zawodowe w Polsce. Jakich zmian możemy się spodziewać?
Budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia – na czym polega?
Możliwość budowy domu do 70 m2 bez pozwolenia weszła już w życie z dniem 3 stycznia 2022 r. i jest nowelizacją prawa budowlanego oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Jakie korzyści ma przynosić prawo budowy tzw. „Domu bez formalności”? Ustawodawca twierdzi, że takie rozwiązanie pomaga inwestorom i upraszcza procedury budowy domów do 70 m2 bez pozwolenia.
W ramach Polskiego Ładu nowelizacja prawa budowlanego zezwala m.in. na:
- możliwość budowy domów jednorodzinnych bez pozwolenia na ich budowę,
- brak kierownika budowy,
- nieprowadzenie dziennika budowy.
Mówi się o budowie domu do 70 m2, ale w praktyce można wybudować dom nawet do 90 m2. Na czym to polega? Polski Ład przyjmuje budowę domu mieszkalnego, jednorodzinnego, przy czym pozwala na budowę domu dwukondygnacyjnego (z poddaszem z pomieszczeniami do użytku przez ludzi; także tarasem). Dzięki temu postawiony dom może osiągnąć wielkość nawet do 90 m2.
Budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia – procedury i wymogi
Procedury budowy domu do 70 m2 bez pozwolenia nie są skomplikowane, ale jest kilka istotnych wymogów, które projekt powinien spełniać:
1. Należy zgłosić prace budowlane i określić, co powstanie, przedłożyć projekt oraz opisać sposób wykonania prac i podać wiadome terminy rozpoczęcia budowy.
2. Budynek powinien być parterowy o charakterze wolnostojącym.
3. Limit 70 m2 budynku nie może być przekroczony.
4. Należy zastosować się do Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, jeśli jest dostępny dla danej nieruchomości.
5. Trzeba zastosować się do Warunków Zabudowy.
Jak widać, nowe przepisy pozwalają na stawianie domów bez pozwolenia, ale jednocześnie nie oznaczają zupełnej wolności w procedurze. Taki dom nie może znajdować się blisko innego domu na zbyt małej działce. Budynek powinien mieścić się 3–4 metry od granicy działki i uwzględniać położenie okien i drzwi. Maksymalnie jeden obiekt musi mieścić się na każde 500 m2 danej powierzchni terenu. Co więcej, dom musi być oddany tylko do indywidualnego użytku – nie może być przeznaczony na sprzedaż lub pod wynajem. Dom powinien mieć prostą konstrukcję i spełniać wymogi bezpieczeństwa.
Jak zrealizować budowę domu do 70 m2 bez pozwolenia – poradnik
Aby zrealizować budowę domu do 70 m2 bez pozwolenia, należy sprawdzić, czy taka inwestycja jest możliwa na przeznaczonej do tego działce. Działka powinna mieć statut budowlany lub rekreacyjny. W przypadku posiadania działki rolnej, należy przekształcić ją na działkę budowlaną.
Następnie należy sprawdzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego MPZP. Dzięki temu dowiemy się, co możemy zbudować, co może mieścić się wkoło budynku, jak wysoki obiekt może powstać, gdzie będą wejście i dojazd.
W przypadku gdy MPZP odrzuca wnioski, można złożyć dokument, w którym poprosimy o zmianę planu miejscowego (czyli przeznaczenia działki) albo skargę na plan miejscowy. Niestety to i tak nie rozwiązuje problemu, ponieważ na zmianę MPZP czeka się nawet 10 lat.
Sytuacja wygląda inaczej w przypadku działki, która nie leży na terenie objętym przez MPZP. W takim przypadku należy ubiegać się o decyzję o warunkach zabudowy, którą wyda prezydent miasta, burmistrz lub wójt. Dzięki ustawie o budowie domów 70 m2 bez pozwolenia czas oczekiwania na decyzję wynosi maksymalnie 21 dni, a przekroczenie tego czasu ma skutkować nałożeniem kary na urzędników (500 zł za każdy dzień). Jeśli otrzymamy już potrzebne dokumenty, po dokładnym ich sprawdzeniu i upewnieniu się, że dopełniliśmy wszystkich formalności, możemy przystąpić do budowy domu 70 m2 bez pozwolenia.
Kolejne kroki zależne są już od pomiarów geodezyjnych, które trzeba wykonać przed wybudowaniem domu i po zakończeniu prac, oraz od wybranego projektu architektoniczno-budowlanego. Dodatkowo, należy sprawdzić ukształtowanie działki i ekspozycję terenu w Raportach o Terenie. W momencie wykonania wszystkich potrzebnych działań w kwestii budowy domu bez pozwolenia, należy już tylko zawiadomić organ nadzoru budowlanego oraz projektanta, o terminie rozpoczęcia budowy.
Oto, jakie dokumenty należy dołączyć do zgłoszenia:
- decyzja o warunkach zabudowy,
- projekt architektoniczno-budowlany,
- projekt zagospodarowania działki,
- oświadczenie o odpowiedzialności za kierowanie budową (jeśli nie ma kierownika budowy),
- oświadczenie o budowie domu dla własnych potrzeb mieszkaniowych.
Budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia – zagrożenia
Mimo kilku ułatwień, dzięki nowelizacji prawa budowlanego, zagrożenia przy budowie domu do 70 m2 bez pozwolenia, wciąż istnieją.
Bez wymogu określenia kierownika budowy, to inwestor przejmuje całą odpowiedzialność za prace budowlane, a przepisy nie określają dokładnie o jaką odpowiedzialność chodzi. Nie każdy inwestor ukończył przecież studia inżynierskie i ma jakiekolwiek uprawnienia budowlane, które pozwalałyby mu kierować projektem. Budowa domu do 70 m2 wymaga fachowej oceny technicznej. Co więcej, inwestor jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej, do której z kolei zmuszony jest kierownik budowy.
To nie jedyne wady budowy domu do 70 m2 bez pozwolenia. Jeśli inwestor nie ma kwalifikacji do kierowania budową, musi zatrudnić do projektu pracowników. Wówczas to dany inwestor będzie za nich odpowiedzialny! To różni go od kierownika budowy, który odpowiedzialny jest za swoje działania w ramach konkretnych prac budowlanych, a on z kolei jest w tym zakresie ubezpieczony.
Kolejnym zagrożeniem budowy domu do 70 m2 jest brak konieczności prowadzenia dziennika budowy. W efekcie projektant może w porę nie zauważyć ewentualnych zagrożeń i problemów w projekcie.
Jeśli na budowie nie ma kierownika, to inwestor musi złożyć zawiadomienie o zakończonych pracach, do których należy dołączyć dwa oświadczenia:
1. O zgodności projektu budynku z projektem oraz przepisami techniczno-budowlanymi.
2. O pomiarach powierzchni użytkowej budynku i lokali mieszkalnych zgodnie z przepisami.
Jeśli inwestor nie dopełni tych formalności, będzie obciążony karą pieniężną.
Jak widać, budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia ma wady i zalety, i nie jest pozbawiona kontrowersji. Poza kilkoma ułatwieniami i większą dostępnością budowy takich domów, istnieje wiele potencjalnych pułapek dla przyszłych inwestorów, m.in.: brak bezpieczeństwa budowy domu, kwestia praw właścicieli nieruchomości sąsiednich, prawa danego inwestora, niespójność nowych przepisów budowy domów do 70 m2 ze starymi przepisami.