Izolacje.com.pl

Zaawansowane wyszukiwanie

Inicjatywy kształtujące wymagania środowiskowe dla wyrobów budowlanych

The initiatives influencing the environmental requirements for construction products

Przemysł budowlany odpowiada za znaczny udział zużycia surowców naturalnych oraz stanowi jeden z ważniejszych obszarów działań Komisji Europejskiej w zakresie strategii zrównoważonego rozwoju oraz poprawy stanu środowiska naturalnego. Podejmowane decyzje dotyczą m.in. ograniczenia oddziaływania środowiskowego procesów produkcyjnych, oceny właściwości środowiskowych wyrobów oraz stymulowania zapotrzebowania rynkowego na ekologiczne procesy, wyroby, obiekty i usługi.

W związku ze strategiami przyjmowanymi przez Komisję Europejską wymagane będzie zwiększenie finansowania badań i rozwoju, obniżenie emisji gazów (w tym cieplarnianych), podwyższenie udziału energii odnawialnej w całkowitym bilansie energetycznym i znaczne obniżenie zużycia energii. Powodzenie tych celów zależy od działań podejmowanych w obszarze rynku budowlanego.

Strategia zrównoważonego rozwoju EUROPA 2020

Strategia "Europa 2020" [1] przedstawia kluczowe inicjatywy i działania przewidziane do podjęcia przez Komisję Europejską, państwa członkowskie lub inne zaangażowane strony. Jedną z nich jest "Europa efektywnie korzystająca z zasobów", której opis zawarto w komunikacie "Plan działań na rzecz zasobooszczędnej Europy" [2].

W 2020 r. gospodarka europejska ma być oparta na wiedzy, konkurencyjna i przyjazna dla środowiska, efektywnie korzystająca z zasobów i zapewniająca wysoki poziom zatrudnienia. W związku z tym powstaje wiele inicjatyw i prac harmonizujących mających wpływ na deklarowanie cech środowiskowych przez producentów materiałów budowlanych. W referacie przedstawiono przegląd tych działań.

In 2020, European economy is to be knowledge-based, competitive and environmentally friendly, making efficient use of resources and ensuring high level of employment. Therefore, many harmonisation initiatives and projects are being launched, influencing environmental properties declared by manufacturers of construction products. The paper presents an overview of these activities.

Realizacja planu działań ma przebiegać przy zaangażowaniu przemysłu, władz państw członkowskich oraz samej Komisji Europejskiej. Plan oparto na następujących elementach:

  • zwiększenie wymagań w zakresie zielonych zamówień publicznych ZZP (GPP - Green Public Procurement) w przypadku wyrobów znacząco oddziałujących na środowisko,
  • ustanowienie metodologii oceny,
  • przedstawianie i porównanie właściwości ekologicznych produktów, usług i przedsiębiorstw (PEF – Product Environmental Footprint),
  • analiza i ponowne ustalenie kryteriów ekoprojektu w stosunku do określonych grup wyrobów,
  • dopracowanie istniejących systemów etykietowania ekologicznego,
  • zwiększenie zapotrzebowania na surowce pochodzące z recyklingu przez system zachęt ekonomicznych i ustalenie kryteriów utraty statusu odpadów,
  • udoskonalenie środków oszczędnego gospodarowania wodą w zakresie pomiarów, wymogów dotyczących urządzeń, infrastruktury itp.,
  • opracowanie europejskiej strategii prowadzącej do zrównoważonej konkurencyjności sektora budowlanego.

Ostatni element planu przedstawiono w komunikacie "Strategia na rzecz zrównoważonej konkurencyjności branży budowlanej i jej przedsiębiorstw" [3], zwanym też "Budownictwo 2020".

Obejmuje on bogaty wybór działań adresowanych do branży budowlanej, mających na celu efektywne wykorzystanie zasobów naturalnych, m.in. przez ustanowienie nowych rozwiązań poprawiających funkcjonowanie przedsiębiorstw na rynku UE, w szczególności w zakresie wspólnych zasad projektowania czy wzajemnego uznawania wyników oceny zrównoważoności budynków, przeprowadzanych w ramach systemów funkcjonujących w poszczególnych państwach członkowskich.

Plan zawiera działania krótkoterminowe, obejmujące m.in.:

  • analizę unijnych i krajowych instrumentów finansowych, fiskalnych i kredytowych wspierających poprawę efektywności energetycznej w budynkach (także z uwzględnieniem istniejącego zasobu),
  • wprowadzenie lub udoskonalenie przez państwa członkowskie programów remontów, konserwacji i renowacji obiektów budowlanych przy uwzględnieniu priorytetów zrównoważonego rozwoju,
  • przeznaczenie środków z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności na inwestycje wspierające przejście do gospodarki niskoemisyjnej, w szczególności na efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii.

Działania przewidziane w perspektywie długoterminowej to m.in.:

  • doprowadzenie do wzajemnego uznawania metod oceny parametrów środowiskowych i ekologicznych wykorzystywanych w państwach członkowskich,
  • opracowanie europejskiej metodyki obliczania kosztów cyklu życia (LCC - Life Cycle Costs) w odniesieniu do budynków objętych zamówieniami publicznymi,
  • zwiększenie poziomu stosowania kryteriów GPP w projektach związanych z budownictwem i finansowanych przez UE,
  • zapewnienie powszechnego stosowania eurokodów,
  • ustalenie zharmonizowanych zasad deklaracji właściwości użytkowych zasadniczych charakterystyk wyrobów budowlanych w odniesieniu do wymagania podstawowego dotyczącego zrównoważonego wykorzystywania zasobów naturalnych [4, 5].

Deklaracja właściwości użytkowych a deklaracja środowiskowa wyrobu budowlanego

1 lipca 2013 r. zmieniły się zasady działalności na rynku europejskim przedsiębiorców wprowadzających do obrotu i udostępniających wyroby budowlane. Wycofano dotychczasową dyrektywę 89/106/EWG (CPD) [6] i zaczęło obowiązywać rozporządzenie nr 305/2011 (CPR) [4]. Dotyczy ono obszaru wyrobów objętych zakresem przedmiotowym zharmonizowanych norm lub zgodnych z wydaną dla nich europejską oceną techniczną (ETA).

Producenci wprowadzający wyroby budowlane na rynek sporządzają deklarację właściwości użytkowych oraz umieszczają na wyrobie znak CE [4, 5, 7]. Wyrobowi towarzyszą instrukcje stosowania, informacje dotyczące bezpieczeństwa oraz informacje o zawartości substancji niebezpiecznych wynikające z artykułu 31 lub 33 rozporządzenia nr 1907/2006 (REACH) [8].

W perspektywie priorytetów UE w zakresie ochrony środowiska najważniejszym elementem rozporządzenia CPR [4] stało się wprowadzenie nowego wymagania podstawowego nr 7 dotyczącego zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych.

Wymaganie postawiono następująco:

"Obiekty budowlane muszą być zaprojektowane, wykonane i rozebrane w taki sposób, aby wykorzystanie zasobów naturalnych było zrównoważone i zapewniało w szczególności:

(a) ponowne wykorzystanie lub recykling obiektów budowlanych oraz wchodzących w ich skład materiałów i części po rozbiórce,

(b) trwałość obiektów budowlanych,

(c) wykorzystanie w obiektach budowlanych przyjaznych środowisku surowców i materiałów wtórnych" [4].

Nowe wymaganie ma pozwolić na umieszczenie w informacji towarzyszącej wyrobom budowlanym z oznakowaniem CE właściwości związanych z zasadniczymi charakterystykami z obszaru recyklingu, trwałości i przyjazności środowisku. Proces wprowadzania wymagania podstawowego nr 7 do zharmonizowanych specyfikacji technicznych będzie następował wieloetapowo, niemniej już teraz można zidentyfikować podstawowe narzędzia oceny właściwości użytkowych.

Takim narzędziem (zgodnie z rozdzielnikiem 56 CPR [4]) jest deklaracja środowiskowa wyrobu (EPD - Environmental Product Declaration) opracowana zgodnie z normą europejską EN 15804 (PN-EN 15804+A1:2014­ 04) [9]. Dokument ten odnosi się do oceny środowiskowej wyrobów budowlanych w cyklu życia oraz definiuje zasady prowadzenia analizy cyklu życia (LCA) wyrobów budowlanych.

Zgodnie z normą deklaracja EPD dostarcza ilościowych informacji środowiskowych wyrobów budowlanych w poszczególnych fazach jego cyklu życia. Celem deklaracji środowiskowej jest zapewnienie podstawy do oceny wyrobów budowlanych oraz umożliwienie identyfikowania tych, które mają mniejszy wpływ na środowisko [5, 10]. Deklaracje środowiskowe wyrobów stanowią element składowy oceny środowiskowej budynków zgodnie z normą PN-EN 15978:2012 [11].

Na podstawie normy EN 15804 (PN-EN 15804+A1:2014-04) [9] Komitety Techniczne CEN opracowują dokumenty PCR (Product Category Rules), z których można będzie opracowywać EPD konkretnych grup wyrobów budowlanych.

Podstawą do wprowadzenia nowych metod oceny zasadniczych charakterystyk związanych wymaganiem podstawowym nr 7 będą mandaty normalizacyjne Komisji Europejskiej, uwzględniające wymogi przepisów technicznych państw członkowskich. Na ich podstawie CEN dokona zmian w hEN (trzecia generacja hEN) stanowiących podstawę deklaracji właściwości użytkowych (RYS. 1).

inicjatywy ksztaltujace rys1

RYS. 1. Wdrożenie 7. wymagania CPR o zrównoważonym wykorzystaniu zasobów

W przypadku CPR [4] wymóg opracowania mandatu nie dotyczy już wyrobów objętych zakresem prac EOTA.

Zasadnicze charakterystyki mające być przedmiotem dobrowolnej europejskiej oceny technicznej uzgadniane są bezpośrednio przez producenta wyrobu i organizację EOTA, co sprawia, że już dziś producent wyrobu innowacyjnego może rozpocząć proces uzyskiwania dokumentu pozwalającego m.in. na deklarowanie właściwości użytkowych zasadniczych charakterystyk związanych ze zrównoważonym wykorzystaniem zasobów [7].

Włączeniem ocen środowiskowych wyrobów do ocen technicznych w EOTA zajmuje się grupa PT 12 z udziałem ITB. Zarówno w przypadku wyrobów objętych normą, jak i europejskiej oceny technicznej podstawą określenia środowiskowych właściwości użytkowych będzie weryfikowana przez stronę trzecią deklaracja środowiskowa III typu (EPD), sprawdzana zgodnie z ISO 14025:2006 [12], zawierająca kompleksową informację o kwantyfikowalnych oddziaływaniach środowiskowych w cyklu życia wyrobu budowlanego.

Na RYS. 2 przedstawiono proponowany schemat zharmonizowanego podejścia do spełnienia wymagań technicznych i środowiskowych przez wyrób budowlany. Metody badawcze opracowane przez CEN TC 351 (substancje niebezpieczne) i CEN TC 350 (zrównoważone budownictwo) mogą posłużyć do określenia charakterystyk środowiskowych wyrobów.

inicjatywy ksztaltujace rys2

RYS. 2. Zastosowanie informacji środowiskowej w dokumentach oceny technicznej wyrobu

Ta sama informacja środowiskowa dodatkowo może służyć do spełnienia kryteriów np. w Zielonych Zamówieniach Publicznych (GPP), Certyfikacji Energetycznej (Recast - "ocena w cyklu życia") czy ekooznakowaniu znakiem ECO-label (RYS. 3).

inicjatywy ksztaltujace rys3

RYS. 3. Ocena środowiskowa wyrobu – jedno narzędzie wielu wymagań i zastosowań w UE;

 

ECO-Platform

Wykorzystanie metodyki zgodnej z normą EN 15804 [9] ma zapewnić, że wszystkie EPD wyrobów budowlanych uzyskano, zweryfikowano i przedstawiono w sposób zharmonizowany.

Praktyczne wykorzystanie tej normy wykazało, że istnieje wiele obszarów różnie interpretowanych przez jednostki wydające deklaracje środowiskowe w Europie. Różnice w deklaracjach mogą być spowodowane przez czynniki takie jak: wybór, jakość i dostępność danych, szczegóły i założenia metodyczne, scenariusze użytkowania, postępowanie z modułem D (zyski poza systemem wyrobu), wykluczenia niektórych etapów cyklu życia z EPD itd.

Ten potencjalny brak porównywalności wyników powodowany przez różne założenia obliczeniowe może tworzyć przeszkodę do stosowania EPD z różnych krajów na wolnym rynku, a także uniemożliwia wykorzystanie EPD jako narzędzia do projektowania czy deklarowania właściwości.

W odpowiedzi na te problemy reprezentatywna grupa przemysłu rozpoczęła aktywną współpracę z grupą jednostek wydających deklaracje EPD w krajach członkowskich. Grupa ta, nazwana ECO-Platform [13], ma zapewnić ujednoliconą interpretację normy i wdrożenie jej do krajowych praktyk w zharmonizowany sposób.

ECO-Platform to stowarzyszenie zrzeszające jednostki wydające deklaracje środowiskowe III typu (EPD) wyrobów budowlanych w Europie. Zostało zarejestrowane notarialnie jako Stowarzyszenie AISBL 4 czerwca 2013 r. w Brukseli na podstawie prawa belgijskiego.

11 instytucji założycielskich podpisało akt stowarzyszenia, w tym m.in.:

  • Environdec System - AB Svenska Miljöstyrningsrĺdet (Szwecja),
  • EPD Norge - The Norwegian EPD Foundation (Norwegia),
  • IBU - Institut Bauen und Umwelt e.V. (Niemcy),
  • BRE Global - Building Research Establishment Limited (UK),
  • Association HQE (Francja),
  • Stichting MRPI (Holandia),
  • ITB - Instytut Techniki Budowlanej (Polska),
  • Global EPD - AENOR (Hiszpania).

Celem prac ECO-Platform jest określenie ram weryfikacji i wzajemnego uznawania w celu dostarczenia bezstronnych, wiarygodnych i naukowo uzasadnionych informacji w postaci Deklaracji EPD w odniesieniu do wyrobów budowlanych. ITB jako członek założyciel uzyskał możliwość posługiwania się zastrzeżonym logiem ECO, tj. deklaracji EPD akceptowanej w innych krajach stowarzyszonych.

Wspólny system deklarowania właściwości środowiskowych wyrobów budowlanych oparty o system weryfikacji ECO powinien zmniejszyć bariery w handlu wyrobami oraz wspomóc wdrożenie rozporządzenia 305/2011 [4] w zakresie możliwości dostarczenia informacji o cechach zrównoważonego wykorzystania zasobów do dokumentacji ocen technicznych wyrobów.

Ze względu na to, że część członków ECO to jednostki notyfikowane do oceny technicznej wyrobów, w 2014 r. ECO nawiązało współpracę z EOTA celem uwzględnienia zweryfikowanych deklaracji EPD w Europejskich Ocenach Technicznych. Członkiem obserwatorem jest też DG ENV i DG ENT Komisji Europejskiej (powiązanie EPD z PEF) oraz liczne stowarzyszenia producentów. Zgodnie z wzajemnymi ustaleniami podjętymi w ramach prac ECO partnerzy opracowują na swoje strony internetowe informacje dotyczące procedur określania EPD w danym kraju (http://zb.itb.pl/epd).

Do tej pory w Polsce kilkadziesiąt wyrobów budowlanych oznakowano EPD. W 2014 r. ITB wręczyło 11 deklaracji podczas Konferencji Rzeczoznawców Budowlanych 21–23 maja 2014 r. w Cedzynie. Deklaracje środowiskowe III typu zweryfikowane przez ECO można stosować w ocenie środowiskowej budynków, takiej jak BREEAM [14], gdzie ocena wyrobów stanowi element oceny budynku.

CEN TC 350 – metody oceny środowiskowej wyrobów i budynków

Europejski Komitet Normalizacyjny CEN TC 350 zajmuje się opracowaniem zestawu norm europejskich o dużym zakresie oddziaływania, dotyczących budownictwa jako całości i będących podstawą oceny zgodności budynku z zasadami zrównoważonego rozwoju [3], związanych z aspektami środowiskowymi, socjalnymi i ekonomicznymi, przy wykorzystaniu analizy cyklu życia (LCA) i kwantyfikowalnych wskaźników.

System ten wspiera wdrożenie ocen zrównoważenia do przepisów, ponieważ dostarcza metodykę badań oceny rozwiązań technicznych (konstrukcyjnych, materiałowych i instalacyjnych) budynków w kontekście ich wpływu na środowisko i komfortu użytkowania (TABELA 1).

TABELA 1. Obecny stopień zaawansowania prac normalizacyjnych CEN TC 350

 

Normy podają zakres podlegających ocenie kryteriów w trzech obszarach zrównoważenia, a także ilościowy sposób oceny wraz z jednostkami miary, ale bez ocen wartościujących (brak wartości progowych lub wymaganych, które powinny wynikać ze specyfikacji inwestora lub przepisów krajowych).

Polski Komitet Normalizacyjny powołał KT 307 ds. Zrównoważonego Budownictwa jako komitet lustrzany do CEN TC 350. Eksperci PKN KT 307 biorą udział w pracach CEN.

Zintegrowane właściwości budynku obejmują właściwości środowiskowe, socjalne i ekonomiczne oraz właściwości techniczne i funkcjonalne. Normy wskazują, w jaki sposób powinna być prezentowana informacja zintegrowana o budynku. Ocena dodatkowych cech związanych z komfortem i kosztem użytkowania i włączenia do dokumentacji technicznej budynku może ułatwić wybór preferowanego rozwiązania w procesie decyzyjnym [17].

W 2014 r. w CEN TC 350 przygotowano obszerny raport współpracy z Komisją Europejską DG ENT w zakresie wykorzystania normy EN 15804 [9] do weryfikacji wymagania BWR7 o zrównoważonym wykorzystaniu surowców (CPR [4] i ECOdesign 125/09).

Trzynaście grup TC wyrobów budowlanych w porozumieniu z CEN TC 350 opracowuje dokumenty PCR wdrażające zasady oceny do norm zharmonizowanych. Na razie odbywa się to bez formalnego mandatu Komisji do CEN (na zasadzie dobrowolności) i zgody przemysłu w komitetach CEN.

W CEN podjęto decyzję o opracowaniu dokumentu raportu TR (WI 00350020 "Zrównoważoność obiektów budowlanych. Wytyczne dla wdrażania EN 15804"). Ma on stanowić przewodnik wdrażania EN 15804 [9] do norm wyrobów, w szczególności w opracowaniu dokumentów PCR przez TC produktowe.

Grupy takie jak CEN/TC 104 (beton), CEN/TC 51 (cement), CEN/TC 128 (pokrycia dachowe), TC 88 (materiały termoizolacyjne) mają zaawansowane prace normalizacyjne w zakresie włączenia ocen środowiskowych do oceny wyrobu. Przykładowo CEN TC 88 opracował normę FprEN 16783 [18], określającą zasady kategoryzacji i określania deklaracji środowiskowej III typu (EPD) w odniesieniu do wyrobów termoizolacyjnych na podstawie normy EN 15804 [9].

Mandat Komisji Europejskiej do CEN oczekiwany jest na 2015 lub 2016 r. Oznacza to, że informacja środowiskowa o wyrobie może stać się wkrótce niezbędnym elementem deklarowanych cech wyrobu. W TABELI 2 przedstawiono przykładową skróconą charakterystykę środowiskową (element EPD) wyrobu.

TABELA 2. Zestawienie wybranych oddziaływań środowiskowych w odniesieniu do 1 m2 systemu ociepleń ETICS z tynkiem akrylowym
TABELA 2. Zestawienie wybranych oddziaływań środowiskowych w odniesieniu do 1 m2 systemu ociepleń ETICS z tynkiem akrylowym

 

Suma oddziaływań materiałów i elementów budynku ma wpływ na wartość oddziaływania środowiskowego budynku. Obecnie powstają narzędzia umożliwiające ocenę środowiskową budynku w procesie projektowania, m.in. w środowisku CAD. Budynki wzniesione z zastosowaniem wyrobów o niskim oddziaływaniu na środowisko mają lepszy wynik oceny środowiskowej.

Wykorzystanie EPD w metodzie BREEAM

Ze względu na wpływ produkcji, stosowania i usuwania materiałów budowlanych na środowisko wzrosła potrzeba właściwego doboru specyfikacji materiałów w projektowaniu zintegrowanym [19]. Wartość oceny środowiskowej budynku w komercyjnych systemach oceny, takich jak: HQE (Francja), DGNB (Niemcy) czy BREEAM (UK), w dużej mierze zależy od zastosowanych materiałów.

Materiały w metodzie BREEAM [14] mają ogółem aż 12,5% wagi całkowitej oceny środowiskowej budynku. Liczbę punktów wynikających z doboru materiałów budowlanych podano w TABELI 3.

TABELA 3. Liczba punktów oceny metodą BREEAM wynikająca z doboru materiałów budowlanych

 

Z TABELI 3 wynika, że najwyższy kredyt mają oddziaływania cyklu życia materiałów. W rezultacie zastosowanie materiałów mających niewielki negatywny wpływ na środowisko może znacznie polepszyć ocenę budynku.

Na podstawie deklaracji EPD można określić wpływ wyrobu na środowisko. W tym celu BRE opracowało internetowy Green Guide umożliwiający skalowanie wpływu wyrobu zawartego w deklaracji (A+ do E) (TABELA 4).

TABELA 4. Skala wpływu na środowisko EPD wyrobu na podstawie Green Guide [19]
TABELA 4. Skala wpływu na środowisko EPD wyrobu na podstawie Green Guide [19]

 

Skalę stworzono na podstawie porównania oddziaływań EPD wyrobów z innymi w tej samej grupie rozwiązań. Znacznie lepsze rozwiązania środowiskowe dają wynik A lub A+.

Baza BRE zawiera ok. 1500 charakterystyk wyrobów, pogrupowanych w kategorie: przegrody zewnętrzne, przegrody wewnętrzne, dachy, stropy, podłogi, okna, izolacje, pokrycia, wykończenia, elementy instalacji.

Producenci posiadający EPD mogą zwrócić się do BRE z prośbą o ocenę wpływu ich wyrobów na środowisko. BRE akceptuje EPD wykonane przez członków ECO. Zgodnie z informacją z lutego 2015 r. BRE prowadzi prace nad nowelizacją bazy danych wyrobów.

Następnym krokiem będzie implementacja wszystkich EPD opracowanych przez członków ECO.

Procedura obliczeniowa stosowana jest do określania liczby punktów BREEAM uzyskanych z oceny każdej kategorii elementów budynku (TABELA 5).

TABELA 5. Przykład oceny elementu budynku w ocenie BREEAM [14]
TABELA 5. Przykład oceny elementu budynku w ocenie BREEAM [14]

 

Oceny te odnoszą się do oddziaływania cyklu życia danej specyfikacji elementu budynku w porównaniu z innymi rodzajami specyfikacji dostępnymi dla danego typu elementu.

W TABELI 5 podano przykład oceny elementu projektowanej przegrody zewnętrznej składającej się z trzech różnych rozwiązań (A–C) o trzech różnych ocenach Green Guide (A+, C, B). Sumaryczna ocena punktowa tego rozwiązania wynosi 1,15 punktu.

Punkty uzyskane z oceny wszystkich elementów budynku są dodawane. Na podstawie ich sumy zgodnie z TABELĄ 6 można określić liczbę kredytów BREEAM. Przykładowo, suma punktów z oceny elementów wynosi 5, co oznacza, że przy ocenie budynku biurowego otrzymamy dwa kredyty.

TABELA 6. Określenie liczby kredytów BREEAM na podstawie liczby punktów uzyskanych z oceny środowiskowej elementów budynku [19]
TABELA 6. Określenie liczby kredytów BREEAM na podstawie liczby punktów uzyskanych z oceny środowiskowej elementów budynku [19]

 

Również inne komercyjne systemy oceny budynku wykorzystują ocenę środowiskową cyklu życia, a właściwości środowiskowe budynku obliczane są na podstawie deklaracji środowiskowych EPD (np. LEED).

CEN TC 351 – metody oceny obecności i wydzielania niebezpiecznych substancji

Ocena właściwości użytkowych wyrobu budowlanego zgodnie z rozporządzeniem nr 305/2011 [4] powinna uwzględniać również aspekty dotyczące zdrowia w cyklu życia wyrobu (produkcja, użytkowanie, recykling) [10].

Istotną sprawą jest obecność niebezpiecznych substancji i możliwość ich uwalniania do środowiska w warunkach użytkowania. Konkretne wartości dotyczące oceny wprowadzone zostały do kilku norm zharmonizowanych wyrobów i dotyczą ograniczonej ilości substancji.

Zaległości w harmonizacji wymagania nr 3 rozporządzenia CPR [4] zostaną najprawdopodobniej nadrobione w najbliższych 2–3 latach dzięki finansowaniu przez Komisję Europejską m.in. prac grup ekspertów ds. substancji niebezpiecznych oraz CEN. Prace w CEN ds. niebezpiecznych substancji prowadzone są w dwóch kierunkach:

  • wprowadzanie wymagań do norm zharmonizowanych wyrobów na podstawie obowiązujących notyfikowanych przepisów europejskich i krajowych,
  • opracowywanie horyzontalnych metod badawczych uwalniania substancji niebezpiecznych z wyrobów budowlanych do powietrza, wód gruntowych i gleby.

Komitet Techniczny CEN TC 351 przygotował projekt prEN 16516 [20], wskazujący, że badania emisji lotnych związków organicznych (VOC) powinny być przeprowadzane zgodnie z normami serii ISO 16000.

Z postępu prac widać, że jest szansa, aby do oceny właściwości wyrobów wprowadzone zostały wymagania ograniczające wykorzystanie w produkcji związków chemicznych szkodliwych dla ludzi i środowiska. Niewłaściwa kontrola wyrobów pod względem higienicznym może prowadzić do zanieczyszczenia obiektów budowlanych i negatywnego wpływu na zdrowie użytkowników [10].

W projektach norm dla wyrobów do izolacji cieplnych w punkcie dotyczącym wydzielania niebezpiecznych substancji znajduje się zapis mówiący o tym, że przepisy krajowe dotyczące substancji niebezpiecznych mogą wymagać weryfikacji i deklarowania uwolnienia lub zawartości niebezpiecznych substancji, gdy wyroby wprowadzane na rynek objęte są normą CEN lub EDO (EOTA).

W Polsce pracami normalizacyjnymi, badaniami wyrobów i oceną uwolnienia i zawartości niebezpiecznych substancji z wyrobów izolacyjnych zajmuje się Zakład Fizyki Cieplnej, Instalacji i Ochrony Środowiska ITB.

Ślad środowiskowy wyrobu – PEF

W ramach wdrażania założeń i celów planu działania na rzecz zrównoważonej i efektywnej gospodarki surowcami, Komisja Europejska za pośrednictwem komunikatu 2013/179/UE z 9 kwietnia 2013 r. [21] zaproponowała ogólnounijne metody pomiaru efektywności środowiskowej produktów i organizacji.

Wdrażane są dwie nowe metody oceny i porównywania efektywności środowiskowej wyrobów i organizacji: metoda oznaczania śladu środowiskowego produktów (PEF) oraz śladu środowiskowego organizacji (OEF).

W porównaniu z deklaracjami środowiskowymi metody PEF i OEF przynoszą kilka zmian:

  • identyfikację istotnych dla grupy wyrobów kategorii oddziaływania na środowisko,
  • wymóg kwantyfikacji jakości danych,
  • wartości "ostre" dla badanych właściwości środowiskowych i faz cyklu życia.

W ramach tej inicjatywy proponuje się trzyletni etap testowania, podczas którego zainteresowane strony wraz z Komisją Europejską ocenią skuteczność proponowanych metod oraz możliwość ich wykorzystania na całym jednolitym rynku [17]. Komisja współpracuje z CEN TC 350.

Obecnie metoda PEF jest w fazie testowej. W Polsce program koordynuje Ministerstwo Gospodarki, a jedynym materiałem budowlanym wchodzącym do fazy testu są wyroby termoizolacyjne (obecnie w fazie opiniowania).

Podsumowanie

Europejskie strategie i akty prawne mające na celu poprawę stanu środowiska naturalnego odnoszą się w coraz większym stopniu do obszaru działalności przedsiębiorstw branży budowlanej. Duży zakres działań podejmowanych na poziomie europejskim jest obecnie harmonizowany.

Celem działań w zakresie poprawy sposobu informowania o efektywności środowiskowej wyrobów, a tym samym stworzenia jednolitego rynku dla wyrobów ekologicznych, jest ułatwienie wszystkim zainteresowanym stronom dostępu do rzetelnych i porównywalnych informacji.

Zharmonizowane metody oceny środowiskowej wyrobów, tj. deklaracje środowiskowe opracowane zgodnie z normą PN-EN 15804+A1:2014-04 [9], stanowią ważne narzędzie komuniko-wania cech środowiskowych wyrobu.

Literatura

  1. Komunikat Komisji: EUROPA 2020 "Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu", KOM (2010) 2020, wersja ostateczna.
  2. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno­ Społecznego i Komitetu Regionów "Europa efektywnie korzystająca z zasobów - inicjatywa przewodnia strategii «Europa 2020»", KOM (2011) 21.
  3. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady "Strategia na rzecz zrównoważonej konkurencyjności branży budowlanej i jej przedsiębiorstw", KOM (2012) 433.
  4. Rozporządzenie nr 305/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG (DzUrz L 88 z 4.04.2011 r., s. 5–43).
  5. "Określenie zakresu i sposobu wprowadzenia zmian w Prawie budowlanym w związku z nową redakcją wymagań podstawowych dla obiektów budowlanych oraz właściwości użytkowych wyrobów, zawartą w Rozporządzeniu PE i Rady (UE) nr 305/2011 (CPR)" [praca badawcza ITB zrealizowana na podstawie umowy z MTBiGM nr 23/B/2012 z dnia 8 sierpnia 2012 r.].
  6. Dyrektywa Rady 89/106/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych (Dz. Urz. L. 40 z 11.2.1989, s. 12–26).
  7. J. Tworek, "Inicjatywy Unii Europejskiej kształtujące nowe ekologiczne wymagania dla producentów wyrobów budowlanych", "Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials", nr 19/2014.
  8. Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz. seria L nr 396 z 30.12.2006).
  9. PN-EN 15804+A1:2014-04, "Zrównoważoność obiektów budowlanych. Deklaracje środowiskowe wyrobów. Podstawowe zasady kategoryzacji wyrobów budowlanych".
  10. H. Prejzner, "Obowiązek informowania o zawartości substancji niebezpiecznych w wyrobach budowlanych wynikający z rozporządzeń UE nr 1907/2006 i nr 305/2011", "Materiały Budowlane", nr 9/2012.
  11. PN-EN 15978:2012, "Zrównoważone obiekty budowlane. Ocena środowiskowych właściwości użytkowych budynków. Metoda obliczania".
  12. ISO 14025:2006, „Environmental labels and declarations. Type III environmental declarations. Principles and procedures”.
  13. Strona internetowa: http://www.eco-platform.org/.
  14. Strona internetowa: www.breglobal.co.uk/.
  15. PN-EN 16309: +A1:2014-12, "Zrównoważoność obiektów budowlanych. Ocena socjalnych właściwości użytkowych budynków. Metodyka obliczania".
  16. FprEN 16627, "Sustainability of construction works. Assessment of economic performance of buildings. Calculation methods."
  17. M. Piasecki, "Środowiskowe, socjalne i ekonomiczne aspekty zintegrowanego projektowania budynków", "Rynek Instalacyjny", nr 5/2014, s. 64, 66–69.
  18. FprEN 16783, "Wyroby do izolacji cieplnej. Zasady kategoryzacji wyrobów (PCR) dla wyrobów produkowanych fabrycznie i formowanych in situ do opracowania deklaracji środowiskowych wyrobu".
  19. M. Piasecki, "Ocena właściwości środowiskowych wyrobów jako element oceny projektowanego budynku", "Rynek Instalacyjny", nr 7-8/2014, s. 50–53.
  20. prEN 16516, "Assessment of release of dangerous substances. Determination of emissions into indoor air".
  21. Zalecenie Komisji 2013/179/UE z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie stosowania wspólnych metod pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji oraz informowania o niej. Tekst mający znaczenie dla EOG (OJ L 124, 4.5.2013, p. 1-210).

Galeria zdjęć

Tytuł
przejdź do galerii

Komentarze

Powiązane

Janusz Banera Opracowanie metodycznego programu zarządzania ryzykiem w branży budowlanej

Opracowanie metodycznego programu zarządzania ryzykiem w branży budowlanej Opracowanie metodycznego programu zarządzania ryzykiem w branży budowlanej

Użycie określenia „metodyczny” dotyczy opracowania takiego modelu, który będzie powtarzalny dla różnych projektów ograniczonych co do analizowanego sektora budownictwa i zastosowanie go przyniesie w przybliżeniu...

Użycie określenia „metodyczny” dotyczy opracowania takiego modelu, który będzie powtarzalny dla różnych projektów ograniczonych co do analizowanego sektora budownictwa i zastosowanie go przyniesie w przybliżeniu podobny skutek.

Janusz Banera Zasady zarządzania ryzykiem w budownictwie

Zasady zarządzania ryzykiem w budownictwie Zasady zarządzania ryzykiem w budownictwie

Błędne założenia dotyczące finansów powinniśmy podzielić na dwie części, pierwsza – ustalanie wysokości budżetu w fazie planowania inwestycji oraz druga – ustalenie budżetu na zbyt niskim poziomie. Ich...

Błędne założenia dotyczące finansów powinniśmy podzielić na dwie części, pierwsza – ustalanie wysokości budżetu w fazie planowania inwestycji oraz druga – ustalenie budżetu na zbyt niskim poziomie. Ich skutki będą lokowały się w różnych rodzajach zagrożeń. Ustalanie wysokości budżetu w fazie planowania inwestycji nie może opierać się na wcześniejszych doświadczeniach, ponieważ z jednej strony każdą tego typu inwestycję należy traktować indywidualnie, gdyż zakres prac nawet przy bliźniaczo podobnych...

dr inż. Maciej Robakiewicz Nowe cele i zasady modernizacji budynków

Nowe cele i zasady modernizacji budynków Nowe cele i zasady modernizacji budynków

Ambitny cel Unii Europejskiej osiągnięcia neutralności klimatycznej nie może być zrealizowany bez głębokich zmian w budynkach, zmian drastycznie zmniejszających ich zapotrzebowanie na energię i emisję...

Ambitny cel Unii Europejskiej osiągnięcia neutralności klimatycznej nie może być zrealizowany bez głębokich zmian w budynkach, zmian drastycznie zmniejszających ich zapotrzebowanie na energię i emisję gazów cieplarnianych. Dla osiągnięcia przyjętego celu konieczne jest zrealizowanie modernizacji niemal wszystkich budynków w całej UE. Jest to gigantyczne i bardzo trudne zadanie, którego realizacja wymaga rozszerzenia zakresu modernizacji dokonywanych w budynkach i zwiększenia tempa ich realizacji.

Redakcja miesięcznika IZOLACJE news Targi BUDMA 2022 – najważniejsze spotkanie branży budowlanej

Targi BUDMA 2022 – najważniejsze spotkanie branży budowlanej Targi BUDMA 2022 – najważniejsze spotkanie branży budowlanej

Trzydziestej, jubileuszowej edycji Międzynarodowych Targów Budownictwa i Architektury BUDMA towarzyszyła ekspozycja Targów Maszyn Budowlanych oraz Materiałów i Technologii dla Budownictwa Infrastrukturalnego...

Trzydziestej, jubileuszowej edycji Międzynarodowych Targów Budownictwa i Architektury BUDMA towarzyszyła ekspozycja Targów Maszyn Budowlanych oraz Materiałów i Technologii dla Budownictwa Infrastrukturalnego INTERMASZ/INFRATEC, a także branży kominkowej i kamieniarskiej. Od 1 do 4 lutego, na łącznej powierzchni 36 000 m2, swoją ofertę zaprezentowało ponad 350 firm z 21 krajów.

Czy w najbliższym czasie planujesz modernizację domu lub mieszkania?

Czy w najbliższym czasie planujesz modernizację domu lub mieszkania?

PU Polska – Związek Producentów Płyt Warstwowych i Izolacji Działalność edukacyjna i informacyjna związku PU Polska

Działalność edukacyjna i informacyjna związku PU Polska Działalność edukacyjna i informacyjna związku PU Polska

PU Polska Związek Producentów Płyt Warstwowych i Izolacji to organizacja założona w 2017 r. i zrzeszająca ośmiu największych pracodawców – producentów płyt warstwowych z rdzeniem poliuretanowym PUR i poliizocyjanurowym...

PU Polska Związek Producentów Płyt Warstwowych i Izolacji to organizacja założona w 2017 r. i zrzeszająca ośmiu największych pracodawców – producentów płyt warstwowych z rdzeniem poliuretanowym PUR i poliizocyjanurowym PIR.

mgr inż. Maria Dreger Projekt normy prEN 17237 w europejskiej ankiecie CEN

Projekt normy prEN 17237 w europejskiej ankiecie CEN Projekt normy prEN 17237 w europejskiej ankiecie CEN

Metoda ocieplania ścian zewnętrznych przymocowanymi do nich płytami izolacji cieplnej pokrytymi tynkiem jest znana od kilkudziesięciu lat. Systemowe rozwiązania ETICS są wykorzystywane w Polsce od lat...

Metoda ocieplania ścian zewnętrznych przymocowanymi do nich płytami izolacji cieplnej pokrytymi tynkiem jest znana od kilkudziesięciu lat. Systemowe rozwiązania ETICS są wykorzystywane w Polsce od lat 90. ubiegłego wieku. W Europie ten sposób ocieplenia jest jednym z popularniejszych i powszechnie stosowanym. W tej sytuacji może zaskakiwać dotychczasowy brak zharmonizowanej normy europejskiej na zestawy do ociepleń ETICS, ale jednocześnie cieszyć, że właśnie zostały ukończone wieloletnie prace nad...

Redakcja miesięcznika IZOLACJE Długoterminowa Strategia Renowacji

Długoterminowa Strategia Renowacji Długoterminowa Strategia Renowacji

Długoterminowa Strategia Renowacji, którą strona polska powinna przedłożyć Komisji Europejskiej do 10 marca 2020 r., jest jednym z wymogów warunkujących dostępność środków finansowych Unii Europejskiej...

Długoterminowa Strategia Renowacji, którą strona polska powinna przedłożyć Komisji Europejskiej do 10 marca 2020 r., jest jednym z wymogów warunkujących dostępność środków finansowych Unii Europejskiej w ramach perspektywy na lata 2021–2027. Strategia przygotowana przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii wskazuje na potrzebę promocji głębokiej termomodernizacji i zwiększenia tempa termomodernizacji w Polsce z 1 do ok. 3 proc. rocznie. Od marca 2021 roku dokument oczekuje na podpisanie przez premiera...

dr inż. Andrzej Konarzewski Zrównoważone budownictwo – wprowadzenie do problematyki oceny

Zrównoważone budownictwo – wprowadzenie do problematyki oceny Zrównoważone budownictwo – wprowadzenie do problematyki oceny

Sektor budownictwa dostarcza od 5% do 10% Produktu Krajowego Brutto (PKB) w każdym kraju na świecie i jest głównym pracodawcą, z 10% zatrudnieniem. W tym samym czasie jest odpowiedzialny za zużycie 40%...

Sektor budownictwa dostarcza od 5% do 10% Produktu Krajowego Brutto (PKB) w każdym kraju na świecie i jest głównym pracodawcą, z 10% zatrudnieniem. W tym samym czasie jest odpowiedzialny za zużycie 40% energii, 50% wszystkich naturalnych zasobów i 60% powstających odpadów. Zrównoważony sektor budowlany jest kluczem będącym w stanie doprowadzić do redukcji globalnej emisji gazów cieplarnianych (GHG), a także jest odpowiedzialny za bardziej zrównoważony świat.

Janusz Banera Zarządzanie ryzykiem w budownictwie

Zarządzanie ryzykiem w budownictwie Zarządzanie ryzykiem w budownictwie

Ustalanie oceny i charakteru ryzyka dla zidentyfikowanych czynników jest kluczowym działaniem w celu trafności decyzji w późniejszych krokach związanych z wdrażaniem adekwatnych działań zaradczych.

Ustalanie oceny i charakteru ryzyka dla zidentyfikowanych czynników jest kluczowym działaniem w celu trafności decyzji w późniejszych krokach związanych z wdrażaniem adekwatnych działań zaradczych.

Małgorzata Kośla Rola ekologii w budownictwie – zrównoważone budownictwo

Rola ekologii w budownictwie – zrównoważone budownictwo Rola ekologii w budownictwie – zrównoważone budownictwo

Zrównoważone budownictwo ma na celu zmniejszenie wpływu tej gałęzi przemysłu na środowisko i już dawno przestało być jedynie chwilowym trendem, a stało się koniecznością. Ekologiczne budownictwo stale...

Zrównoważone budownictwo ma na celu zmniejszenie wpływu tej gałęzi przemysłu na środowisko i już dawno przestało być jedynie chwilowym trendem, a stało się koniecznością. Ekologiczne budownictwo stale się rozwija i znacząco poprawia jakość życia mieszkańców i stan planety. Ekonomiczne wykonawstwo, oszczędna eksploatacja obiektu, ekologiczne technologie i materiały to tylko kilka warunków zrównoważonego budownictwa. Rola ekologii w budownictwie jest ogromna i pełni kluczową funkcję w zachowaniu zrównoważonego...

Małgorzata Kośla news Budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia w praktyce – szansa czy zagrożenie

Budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia w praktyce – szansa czy zagrożenie Budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia w praktyce – szansa czy zagrożenie

Budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia to jeden z pomysłów rządu realizowany w ramach Polskiego Ładu. Nowa ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zakłada ułatwienia w budowie domów do 70 m2...

Budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia to jeden z pomysłów rządu realizowany w ramach Polskiego Ładu. Nowa ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zakłada ułatwienia w budowie domów do 70 m2 i, jak zapowiadają rządzący, ma sprzyjać szybszej realizacji budowy. Czy na pewno tak będzie? Sprawdź, na czym polega budowa domu do 70 m2 bez pozwolenia, jakie są procedury i wymogi oraz poznaj możliwe zagrożenia budowy domu bez kierownika budowy.

Materiały prasowe news BUDMA 2022: Złote Medale Grupy MTP i PARP

BUDMA 2022: Złote Medale Grupy MTP i PARP BUDMA 2022: Złote Medale Grupy MTP i PARP

Zeroemisyjna minikoparka, technologie smart home i materiały budowlane poprawiające termoizolację budynków – to kilka przykładów produktów nagrodzonych Złotym Medalem podczas tegorocznej edycji Targów...

Zeroemisyjna minikoparka, technologie smart home i materiały budowlane poprawiające termoizolację budynków – to kilka przykładów produktów nagrodzonych Złotym Medalem podczas tegorocznej edycji Targów Budownictwa i Architektury BUDMA oraz Międzynarodowych Targów Maszyn Budowlanych, Pojazdów i Sprzętu Specjalistycznego INTERMASZ, odbywających się w Poznaniu. Nagrodzone rozwiązania wyróżniają dbałość o aspekty środowiskowe, funkcjonalność, a także wyjątkowy design. Po raz pierwszy partnerem i patronem...

Małgorzata Kośla Oznakowanie ekologiczne budynków i wyrobów budowlanych

Oznakowanie ekologiczne budynków i wyrobów budowlanych Oznakowanie ekologiczne budynków i wyrobów budowlanych

Oznakowanie ekologiczne budynków i wyrobów budowlanych jest koniecznością w zakresie zrównoważonego budownictwa. Jednak wybór systemu certyfikacji nie jest prosty. Od czego zależy oznakowanie ekologiczne...

Oznakowanie ekologiczne budynków i wyrobów budowlanych jest koniecznością w zakresie zrównoważonego budownictwa. Jednak wybór systemu certyfikacji nie jest prosty. Od czego zależy oznakowanie ekologiczne budynków i wyrobów budowlanych? Przede wszystkim od lokalizacji, standardów obowiązujących w danym kraju, a także przeznaczenia budynku. Bez względu na jego rodzaj, każdy system weryfikacyjny ma za zadanie poprawić jakość życia, zmniejszyć ingerencję w środowisko naturalne oraz dbać o wykorzystywanie...

Małgorzata Kośla news Budowa domów do 70 m2 bez pozwolenia – jak korzystać z darmowych projektów domów?

Budowa domów do 70 m2 bez pozwolenia – jak korzystać z darmowych projektów domów? Budowa domów do 70 m2 bez pozwolenia – jak korzystać z darmowych projektów domów?

Przepisy powiązane z tzw. Polskim Ładem budzą niemałe kontrowersje. Wśród nowych ustaleń są zarówno pozytywne, jak i negatywne zmiany. Budowa domów do 70 m2 bez pozwolenia to jedno założeń programu, w...

Przepisy powiązane z tzw. Polskim Ładem budzą niemałe kontrowersje. Wśród nowych ustaleń są zarówno pozytywne, jak i negatywne zmiany. Budowa domów do 70 m2 bez pozwolenia to jedno założeń programu, w którym z jednej strony możemy zyskać, z drugiej zaś stracić. Rząd opublikował niedawno wyniki konkursu na bezpłatny projekt domu do 70 m2. 38 zwycięskich propozycji ma pomóc inwestorom i odciążyć ich finansowo. Dowiedz się, jak i kiedy będzie można skorzystać z darmowych projektów domów do 70 m2 bez...

Materiały prasowe news Polska przyjęła strategię w zakresie renowacji budynków

Polska przyjęła strategię w zakresie renowacji budynków Polska przyjęła strategię w zakresie renowacji budynków

Rada Ministrów przyjęła Długoterminową Strategię Renowacji Budynków (DSRB). Dzięki jej realizacji poprawi się efektywność energetyczna budynków, jakość powietrza, a także komfort życia mieszkańców i spadnie...

Rada Ministrów przyjęła Długoterminową Strategię Renowacji Budynków (DSRB). Dzięki jej realizacji poprawi się efektywność energetyczna budynków, jakość powietrza, a także komfort życia mieszkańców i spadnie emisja CO2. Powstaną również nowe miejsca pracy przy termomodernizacji budynków.

Redakcja miesięcznika IZOLACJE Raport BPIE: czyli gdzie jest Polska w zakresie efektywności energetycznej

Raport BPIE: czyli gdzie jest Polska w zakresie efektywności energetycznej Raport BPIE: czyli gdzie jest Polska w zakresie efektywności energetycznej

W styczniu 2022 r. Buildings Performance Institute Europe opublikował raport „Ready for carbon neutral by 2050? Assessing ambition levels in new building standards across the EU” w kontekście wymagań dyrektywy...

W styczniu 2022 r. Buildings Performance Institute Europe opublikował raport „Ready for carbon neutral by 2050? Assessing ambition levels in new building standards across the EU” w kontekście wymagań dyrektywy EPBD oraz średnio- (2030) i długoterminowych (2050) ambicji UE w zakresie dekarbonizacji. Niniejszy raport zawiera ocenę i porównanie poziomów ambicji nowych standardów budowlanych w sześciu krajach: Flandria, Francja, Niemcy, Włochy, Polska i Hiszpania.

Maciej Boryczko, radca prawny, Piotr Tracz, adwokat Zasady gwarancji w budownictwie

Zasady gwarancji w budownictwie Zasady gwarancji w budownictwie

Mówi się, że najlepsze umowy to takie, które w zapomnieniu tkwią w zakurzonym segregatorze. Realizacja umowy poszła sprawnie – wszystkie strony wywiązały się ze swych zobowiązań w terminie, w tym zrealizowały...

Mówi się, że najlepsze umowy to takie, które w zapomnieniu tkwią w zakurzonym segregatorze. Realizacja umowy poszła sprawnie – wszystkie strony wywiązały się ze swych zobowiązań w terminie, w tym zrealizowały płatności, zachowały terminy etc. Słowem, nie było potrzeby wracać do warunków współpracy. Nie zawsze jest tak pięknie, wszak wiadomo – umowę przygotowuje się na złe czasy, więc od czasu do czasu trzeba do umowy wrócić. I wówczas, gdy coś pójdzie niezgodnie z założeniami, umowy przechodzą prawdziwy...

dr Barbara Lucyna Pietruszka, dr inż. Ewa Sudoł, dr inż. Ewelina Kozikowska, mgr inż. Marcin Czarnecki, mgr inż. Maria Wichowska Wykorzystanie kompozytów na bazie odpadów pokonsumenckich w sektorze budowlanym

Wykorzystanie kompozytów na bazie odpadów pokonsumenckich w sektorze budowlanym Wykorzystanie kompozytów na bazie odpadów pokonsumenckich w sektorze budowlanym

W ramach projektu B+R CEPLAFIB (LIFE17 ENV/SI/000119), finansowanego z Programu LIFE [12], wytworzono innowacyjne materiały kompozytowe, które mogą być stosowane w różnych gałęziach przemysłu, w tym w...

W ramach projektu B+R CEPLAFIB (LIFE17 ENV/SI/000119), finansowanego z Programu LIFE [12], wytworzono innowacyjne materiały kompozytowe, które mogą być stosowane w różnych gałęziach przemysłu, w tym w budownictwie. Opracowane materiały w 100% pochodzą z recyklingu polietylenowych (PE) i polipropylenowych (PP) odpadów pokonsumenckich oraz papieru gazetowego. Testowano formuły mieszanek, różniące się zawartością włókien, środków sprzęgających i modyfikatorów udarności. Wynikiem prowadzonych prac było...

Redakcja miesięcznika IZOLACJE Rozporządzenie w sprawie ekoprojektu dla produktów zgodnych z zasadą zrównoważonego rozwoju (REZP)

Rozporządzenie w sprawie ekoprojektu dla produktów zgodnych z zasadą zrównoważonego rozwoju (REZP) Rozporządzenie w sprawie ekoprojektu dla produktów zgodnych z zasadą zrównoważonego rozwoju (REZP)

Choć w ostatnich latach poczyniono postępy, wpływ konsumpcji na środowisko wciąż wykracza poza bezpieczny dla ludzkości obszar działania, ponieważ na kilka sposobów przekraczamy granice planety w UE. W...

Choć w ostatnich latach poczyniono postępy, wpływ konsumpcji na środowisko wciąż wykracza poza bezpieczny dla ludzkości obszar działania, ponieważ na kilka sposobów przekraczamy granice planety w UE. W skali globalnej połowa wszystkich emisji gazów cieplarnianych i 90% utraty bioróżnorodności jest powodowana przez wydobycie i przetwarzanie surowców pierwotnych, a wciąż dominujący w naszej gospodarce model liniowy „weź → wytwórz → pozbądź się” prowadzi do znacznego marnotrawstwa zasobów.

mgr inż. Karol Kuczyński Na co zwrócić uwagę przy wyborze elektronarzędzi akumulatorowych?

Na co zwrócić uwagę przy wyborze elektronarzędzi akumulatorowych? Na co zwrócić uwagę przy wyborze elektronarzędzi akumulatorowych?

Elektronarzędzia akumulatorowe najczęściej kojarzą się z wiertarko-wkrętarką, a obecnie dostępnych jest wiele rozwiązań, od specjalizowanych narzędzi akumulatorowych, kluczy udarowych, wiertarko­‑wkrętarek...

Elektronarzędzia akumulatorowe najczęściej kojarzą się z wiertarko-wkrętarką, a obecnie dostępnych jest wiele rozwiązań, od specjalizowanych narzędzi akumulatorowych, kluczy udarowych, wiertarko­‑wkrętarek wyposażonych w udar, po urządzenia wielofunkcyjne wyposażone w wymienne nasadki.

Diagnoza luk we wsparciu modernizacji budynków w Polsce

Diagnoza luk we wsparciu modernizacji budynków w Polsce Diagnoza luk we wsparciu modernizacji budynków w Polsce

Obecnie wszystkie kraje UE mierzą się z koniecznością przyspieszenia tempa i zwiększenia głębokości oraz zakresu modernizacji energetycznych budynków. Wiele z nich zaczęło już wdrażać polityki publiczne...

Obecnie wszystkie kraje UE mierzą się z koniecznością przyspieszenia tempa i zwiększenia głębokości oraz zakresu modernizacji energetycznych budynków. Wiele z nich zaczęło już wdrażać polityki publiczne mające na celu odpowiedzieć na to wyzwanie. Instrumenty stosowane przez poszczególne państwa różnią się pod wieloma względami, jednocześnie jednak można dostrzec pewne trendy, takie jak dążenie do integracji poszczególnych narzędzi, czy wzmocnienie zachęt dla kompleksowych inwestycji. W polskim systemie...

mgr inż. Henryk B. Łoziczonek, dr hab. inż. arch. Marcin Furtak, prof. pk Metody badania właściwości cieplnych materiałów budowlanych

Metody badania właściwości cieplnych materiałów budowlanych Metody badania właściwości cieplnych materiałów budowlanych

W ostatnich latach wzrasta na świecie świadomość dotycząca poszanowania energii. Podejmowane są działania zmierzające do ograniczenia, a wręcz redukcji wzrostu jej zużycia. Szczególną rolę odgrywa budownictwo,...

W ostatnich latach wzrasta na świecie świadomość dotycząca poszanowania energii. Podejmowane są działania zmierzające do ograniczenia, a wręcz redukcji wzrostu jej zużycia. Szczególną rolę odgrywa budownictwo, które należy do największych odbiorców wyprodukowanej energii, zarówno na etapie wznoszenia budynków, jak i późniejszej ich eksploatacji.

dr inż. Krzysztof Pawłowski prof. PBŚ Podstawowe zagadnienia fizyki cieplnej budowli w aspekcie wymagań prawnych (cz. 1)

Podstawowe zagadnienia fizyki cieplnej budowli w aspekcie wymagań prawnych (cz. 1) Podstawowe zagadnienia fizyki cieplnej budowli w aspekcie wymagań prawnych (cz. 1)

Od wielu lat przepisy prawne związane z procesami projektowania, wznoszenia i eksploatacji budynków wymuszają takie rozwiązania technologiczne i organizacyjne, w wyniku których nowo wznoszone budynki zużywają...

Od wielu lat przepisy prawne związane z procesami projektowania, wznoszenia i eksploatacji budynków wymuszają takie rozwiązania technologiczne i organizacyjne, w wyniku których nowo wznoszone budynki zużywają w trakcie eksploatacji coraz mniej energii na ogrzewanie, wentylację i przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Zmiany maksymalnej wartości współczynnika przenikania ciepła Umax. (dawniej kmax.) wpływają na wielkość zużycia energii w trakcie eksploatacji budynków.

Wybrane dla Ciebie

Odkryj trendy projektowania elewacji »

Odkryj trendy projektowania elewacji » Odkryj trendy projektowania elewacji »

Jak estetycznie wykończyć ściany - wewnątrz i na zewnątrz? »

Jak estetycznie wykończyć ściany - wewnątrz i na zewnątrz? » Jak estetycznie wykończyć ściany - wewnątrz i na zewnątrz? »

Przeciekający dach? Jak temu zapobiec »

Przeciekający dach? Jak temu zapobiec » Przeciekający dach? Jak temu zapobiec »

Dach biosolarny - co to jest? »

Dach biosolarny - co to jest? » Dach biosolarny - co to jest? »

Zobacz, które płyty termoizolacyjne skutecznie ochronią dom przed zimnem »

Zobacz, które płyty termoizolacyjne skutecznie ochronią dom przed zimnem » Zobacz, które płyty termoizolacyjne skutecznie ochronią dom przed zimnem »

Jak poprawić izolacyjność akustyczną ścian murowanych »

Jak poprawić izolacyjność akustyczną ścian murowanych »  Jak poprawić izolacyjność akustyczną ścian murowanych »

Wszystko, co powinieneś wiedzieć o izolacjach natryskowych »

Wszystko, co powinieneś wiedzieć o izolacjach natryskowych » Wszystko, co powinieneś wiedzieć o izolacjach natryskowych »

Przekonaj się, jak inni izolują pianką poliuretanową »

Przekonaj się, jak inni izolują pianką poliuretanową » Przekonaj się, jak inni izolują pianką poliuretanową »

Na czym polega fenomen technologii białej wanny »

Na czym polega fenomen technologii białej wanny » Na czym polega fenomen technologii białej wanny »

Podpowiadamy, jak wybrać system ociepleń

Podpowiadamy, jak wybrać system ociepleń Podpowiadamy, jak wybrać system ociepleń

Podpowiadamy, jak skutecznie przeprowadzić renowacje piwnicy »

Podpowiadamy, jak skutecznie przeprowadzić renowacje piwnicy » Podpowiadamy, jak skutecznie przeprowadzić renowacje piwnicy »

300% rozciągliwości membrany - TAK! »

300% rozciągliwości membrany - TAK! » 300% rozciągliwości membrany - TAK! »

Copyright © 2004-2019 Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, nr KRS: 0000537655. Wszelkie prawa, w tym Autora, Wydawcy i Producenta bazy danych zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione. Korzystanie z serwisu i zamieszczonych w nim utworów i danych wyłącznie na zasadach określonych w Zasadach korzystania z serwisu.
Portal Budowlany - Izolacje.com.pl

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.izolacje.com.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.izolacje.com.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.