Posadzki – wierzchnie warstwy ochronne podłóg
www.sxc.hu
Właściwie dobrana posadzka skutecznie chroni przed destrukcją podkład i warstwy położone pod nią oraz w zależności od przeznaczenia zachowuje odporność użytkową na działanie niszczących sił zewnętrznych, a przy tym pełni określone funkcje estetyczne. Odpowiedni dobór posadzki gwarantuje ponadto bezpieczeństwo użytkowania jej nawierzchni oraz zachowanie optymalnych warunków higienicznych (z uwzględnieniem potrzeby przeprowadzania związanych z nimi zabiegów).
Zobacz także
Tremco CPG Poland Sp. z o.o. Flowcrete – bezspoinowe posadzki żywiczne w przemyśle
Bezspoinowe posadzki żywiczne są często nazywane posadzkami przemysłowymi. Ze względu na ich właściwości, m.in. trwałość, wytrzymałość mechaniczną, w tym odporność na ścieranie, szczelność i nienasiąkliwość...
Bezspoinowe posadzki żywiczne są często nazywane posadzkami przemysłowymi. Ze względu na ich właściwości, m.in. trwałość, wytrzymałość mechaniczną, w tym odporność na ścieranie, szczelność i nienasiąkliwość oraz łatwość utrzymania w czystości, rozwiązania posadzkowe na bazie żywic syntetycznych są powszechnie stosowane w zakładach produkcyjnych z różnych branż.
dr inż. Krzysztof Pogan, WestWood® Kunststofftechnik GmbH Rozwiązania dla parkingów wielopoziomowych i podziemnych
Parkingi wielopoziomowe i podziemne to niewątpliwie budowle, których nie można porównać do powszechnie spotykanych w budownictwie tradycyjnych budowli żelbetowych. Swoimi właściwościami przypominają one...
Parkingi wielopoziomowe i podziemne to niewątpliwie budowle, których nie można porównać do powszechnie spotykanych w budownictwie tradycyjnych budowli żelbetowych. Swoimi właściwościami przypominają one raczej budowle drogowe, jak np. mosty. Zatem muszą spełniać wysokie wymagania w zakresie trwałości – powinny możliwie długo pozostać odporne na oddziaływanie warunków zewnętrznych i służyć przez długi czas.
dr inż. Rafał Dybicz Kryteria odbiorowe posadzek z mikrocementu
Posadzki z mikrocementu w swojej ofercie handlowej ma wielu producentów chemii budowlanej, jednak niezależnie od marki posadzki te mają kilka wspólnych cech, składników oraz zasad wykonania.
Posadzki z mikrocementu w swojej ofercie handlowej ma wielu producentów chemii budowlanej, jednak niezależnie od marki posadzki te mają kilka wspólnych cech, składników oraz zasad wykonania.
Nazwa posadzka określa wierzchnią warstwę podłogi, względnie podłogę betonową lub kamienną (surową albo pokrytą powłoką ochronną), poddawaną w okresie eksploatacji wpływom czynników zewnętrznych.
Warunki formalno-prawne
Wymagania stawiane podłogom i posadzkom znajdują się m.in. w przepisach Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU z 2002 r. nr 75, poz. 690 z późn. zm.). Z zapisów jego art. 203 wynika, że posadzki i podłogi muszą być projektowane i wykonywane tak, aby ich obciążenia mogące oddziaływać na konstrukcję budynku w trakcie budowy i eksploatacji nie prowadziły do jej destrukcji w całości lub części.
Ten zapis należy również odczytywać jako konieczność zapewnienia ochrony przed skutkami obciążeń pochodzących od konstrukcji oraz czynników eksploatacyjnych, a także minimalizowania w tej strefie ryzyka pojawienia się uszkodzeń w wyposażeniu technicznym budynku i mieniu. W rozporządzeniu zawarte są też inne specjalistyczne uwarunkowania, np. zachowanie warunków zapobiegających możliwości poślizgu (art. 305, p. 1), ochrona przed elektrycznością statyczną posadzek przeznaczonych do używania przez ludzi (art. 305, p. 2 odwołujący się do polskich norm), stosowanie do prac materiałów i wyrobów niestanowiących zagrożenia dla higieny i zdrowia (art. 309 i art. 312) czy wreszcie spełnienie warunków zapobiegających pojawieniu się korozji biologicznej.
Ten ostatni warunek wymaga stosowania do budowy materiałów, wyrobów i elementów budowlanych odpornych lub uodpornionych na zagrzybienie, a w przypadku stwierdzenia występowania zawilgocenia i oznak korozji biologicznej przed podjęciem przebudowy, rozbudowy lub zmiany przeznaczenia budynku – wykonania odpowiednich robót zabezpieczających zgodnie z zaleceniami wcześniej dokonanej ekspertyzy mykologicznej (art. 315–322).
Na poprawną eksploatację posadzek wpływają też dodatkowe uwarunkowania, np. dla „mokrych” posadzek (często mytych bieżącą wodą) – zmywalność, nienasiąkliwość i nieśliskość (art. 78, p. 2), spadki do wewnętrznych lub zewnętrznych wpustów kanalizacyjnych albo skierowanie wód bezpośrednio na nieutwardzone tereny (art. 107, art. 319), odporność pożarowa (art. 216–217, art. 232).
Przepisy art. 323–327 nakładają też obowiązek wyeliminowania drgań dokuczliwych ludziom i nieprzekraczania dozwolonych poziomów hałasu (co dotyczy szczególnie konstrukcji podłóg na stropach). Od niedawna wprowadzono też wymóg nieprzekraczania dopuszczalnych progów wartości współczynnika przenikania i przewodzenia ciepła, czyli zachowania określonej izolacyjności cieplnej (art. 329 oraz załącznik nr 2, p. 1).
Wymienione warunki stanowią wymagania podstawowe zawarte w Dyrektywie Europejskiej 89/106/EWG (załącznik nr 1 Dyrektywy Rady z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych – DzUrz L 40 z 11.2.1989 r., polskie wydanie specjalne: rozdz. 13, tom 009, s. 296–310).
Spełnienie omówionych wymagań wiąże się z koniecznością uwzględniania w procesach budowlanych wielu skomplikowanych zagadnień projektowych i technologicznych dotyczących posadzek. Te zaś wymagają podejmowania bardzo ważnych decyzji związanych z uwarunkowaniami danej budowli, zastosowanymi materiałami i technologiami, robocizną i jej jakością oraz złożonością czynników eksploatacyjnych działających w określonym czasie.
Sprostanie potrzebom inwestycyjnym w tym segmencie rynku budowlanego w ostatnich latach wymagało daleko idącej specjalizacji wynikającej z postępu nauki i technologii oraz obecności konkurencji i wzrostu wymagań normowych podyktowanych troską o bezpieczeństwo użytkowania. Spełnienie wymagań normowych stawianych materiałom pozostaje w gestii ich producentów. Zgodność z nimi sprawdzana jest wstępnie w postępowaniach aprobacyjnych dokonywanych przez notyfikowane jednostki naukowo-badawcze.
Wydane dokumenty dopuszczają produkty do stosowania w ustalonym zakresie (aprobatą bądź certyfikatem), dzięki czemu zwiększają pewność, że odpowiednio wbudowane w konstrukcję spełnią określone zadania. Sytuację dodatkowo komplikuje złożoność konstrukcji posadzek – ich wielowarstwowość, a co za tym idzie – występowanie dwóch lub większej liczby składników, z których każdy powinien być przebadany pod kątem zgodności z pozostałymi komponentami. Dlatego to właśnie systemy jako całość coraz częściej poddawane są procedurom aprobacyjnym.
Rodzaje posadzek
Klasyfikacje posadzek dokonywane są na podstawie kryteriów takich jak dla podłóg, choć ich specyfika wymaga wprowadzenia dodatkowych. Wspólny jest podział ze względu na: 1. rodzaj obiektów, 2. rodzaj podłoża, 3. lokalizację w odniesieniu do położenia obiektu, 4. usytuowanie w obiekcie, 5. właściwości techniczno-użytkowe, 6. strukturę posadzek, 7. sposób układania, 8. rodzaj materiału, 9. ilość składników, 10. grubość warstwy, 11. rodzaj spoiwa.
1. Ze względu na rodzaj obiektów wyodrębnia się posadzki do pomieszczeń:
- budynków mieszkalnych (przeznaczonych do stałego lub czasowego pobytu ludzi – zwiększenie wymagań związanych z uwarunkowaniami komfortu i bezpieczeństwa użytkowania),
- obiektów przemysłowych (budynki o charakterze techniczno-produkcyjnym – zwiększenie wymagań fizykomechanicznych i chemicznych),
- budynków tymczasowych (o podrzędnym charakterze – gdzie ze względów praktycznych nie definiuje się dodatkowych wymogów materiałowo-technologicznych).
2. Z uwagi na rodzaj podłoża wyodrębnia się posadzki położone:
- na gruncie (gdzie obciążenia konstrukcyjne i użytkowe przenoszone są bezpośrednio na grunt),
- na stropie (przenoszenie obciążeń na strop i za jego pośrednictwem wraz z obciążeniem ścian, słupów i fundamentów także na grunt).
3. Lokalizacja w odniesieniu do położenia obiektu decyduje o podziale posadzek na:
- zewnętrzne (posadzki tarasów, placów, dziedzińców o zwiększonej odporności na zmienne czynniki klimatyczne i mechaniczne),
- wewnątrz obiektów (dostosowane do określonych wymagań wynikających z przeznaczenia).
4. Jeśli chodzi o usytuowanie w obiekcie, to posadzki mogą występować:
- na stropach międzypiętrowych,
- nad pomieszczeniami i w pomieszczeniach uwarunkowanych obecnością temperatur ujemnych,
- w pomieszczeniach „mokrych”,
- w pomieszczeniach ze zdefiniowanymi czynnikami destrukcyjnymi (np. podwyższone obciążenia skupione, dynamiczne, termiczne, mechaniczne itp.).
5. Zakładane właściwości techniczno-użytkowe posadzek wynikają z usytuowania w obiekcie z uwagi na:
- izolacyjność termiczną,
- izolacyjność akustyczną,
- wodoszczelność,
- chemoodporność,
- obciążenie, jego rodzaj i charakter (niewielkie, np. ruch pieszy, średnie, np. wywoływane przez podnośniki ręczne, zwiększone, np. powodowane przez wózki widłowe i silne obciążenia, np. wynikające z dużych obciążeń punktowych),
- antybakteryjność,
- elektroizolacyjność, ewentualnie elektroprzewodność.
6. Według struktury dzieli się posadzki na:
- o strukturze jednorodnej (wylewane, natryskiwane),
- o modularnej (gdzie gotowe elementy łączone są w całość).
7. Ze względu na sposób układania posadzki mogą być:
- mocowane mechanicznie do podłoża z gotowych elementów, które łącznie stanowią o jej całości (mocowanie elementów do podłoża i kolejnych do elementów wcześniej zamontowanych),
- naklejane na podłoże (zwykle dotyczy wykładzin trwale łączonych z podłożem, gdzie właściwą posadzkę stanowi wykładzina),
- wykonywane metodą wylewek, gdzie można wyodrębnić posadzki dylatowane i bezdylatacyjne,
- wykonywane metodą natrysku.
8. Rodzaj materiału decyduje o podziale na posadzki:
- z drewna i tworzyw drewnopochodnych (gotowe elementy),
- z tworzyw sztucznych (zwykle są to gotowe elementy – rolowe, arkuszowe, niekiedy także masy natryskowe, np. przy posadzkach poliuretanowych),
- z materiałów bitumicznych (masy na wylewki i natryski, a także gotowe elementy),
- z materiałów mineralnych (ceramicznych, kamiennych, betonowych – ceramika i kamień jako gotowe elementy, beton jako gotowy element, a także masa na wylewki),
- inne (np. materiały mineralno-organiczne w formie gotowych elementów i mas na wylewki).
9. Z uwagi na ilość składników w masie posadzkowej (dla posadzek układanych metodami wylewania bądź natrysku) wyróżnia się kompozycje:
- jednokomponentowe – wylewki z betonu, z mieszanek mineralno-żywicznych (betony modyfikowane dodatkami polimerów lub posadzki betonowe impregnowane preparatami polimerowymi), wylewki bitumiczne (zastosowanie mas asfaltowych zawierających wypełniacze mineralne), wylewki z żywic syntetycznych (wykorzystanie kompozytów żywicznych zawierających wypełniacze mineralne, pigmenty i dodatki różnych modyfikatorów),
- kilkuskładnikowe – o właściwościach użytkowych takiej posadzki przesądza połączenie komponentów w ściśle określonych proporcjach stechiometrycznych. Jakiekolwiek odstępstwa od receptury mogą powodować zmiany właściwości fizykochemicznych (użytkowych) posadzki.
10. Ze względu na grubość warstwy wyodrębnia się posadzki:
- cienkowarstwowe (jednowarstwowe – ich grubości nie przekraczają zwykle 0,5 mm, nakładane są technikami malowania, ewentualnie natrysku na podkład, dwuwarstwowe – składające się z warstwy wylewanej samopoziomującej, dodatkowo powlekanej cienkimi powłokami utwardzającymi, ich grubości zwykle wynoszą 0,5–3 mm),
- grubowarstwowe (firmy różnie klasyfikują ich grubości, zwyczajowo przyjmowane wartości przekraczają 3 mm i mogą dochodzić nawet do 25 mm; mogą składać się z wielu warstw, zawierać w składzie różne dodatki uszlachetniające, np. posypki kwarcowe podwyższające ich wytrzymałość na naciski i inne).
11. Rodzaj spoiwa, które w reakcji chemicznej utwardza posadzkę, pozwala na wyodrębnienie np. posadzek żywicznych, poliuretanowych, epoksydowych, akrylowych, epoksydowo-poliuretanowych itp.).
Ciągły rozwój technik i technologii budowlanych pozwolił opracować także rozwiązania, które nie mieszczą się w opisanych sposobach klasyfikacji (np. posadzki pływające, samopoziomujące/samorozlewające, podniesione, podgrzewane, antybakteryjne, bezspoinowe itp.).
Klasyfikacji posadzek można również dokonać pod kątem zastosowanych podkładów determinujących przyjęcie odpowiadających im rozwiązań technologicznych.
Wybór rozwiązania
Pomimo dużego zróżnicowania techniczno-użytkowego i materiałowo-konstrukcyjnego posadzki – niezależnie od ostatecznego standardu i przeznaczenia – muszą spełniać określone wymagania dotyczące stanu powierzchni oraz wymagania w zakresie różnych właściwości technicznych, związanych ze specyfiką funkcji i potrzebą zapewnienia odpowiedniej trwałości podłodze jako elementowi wykończenia budynku.
Rynek posadzek charakteryzuje się wielością i różnorodnością produktów, odpowiadających im technologii oraz działających firm wykonawczych. Bogactwo wyboru może utrudniać podjęcie optymalnej decyzji, warto więc wiedzieć, na co zwracać uwagę przy wyborze. Analizując dobór rozwiązania i jakość wykonawstwa posadzek (dotyczy to także całkowitego ustroju podłóg), należy brać pod uwagę wymienione niżej kryteria.
1. Równość i poziom powierzchni. Nierówności powierzchni nie mogą mieć charakteru uskoków, a powierzchnia musi tworzyć płaszczyznę poziomą.
2. Niezmienność kształtów. Posadzka powinna mieć stabilne wymiary liniowe i objętościowe podczas zakładanej eksploatacji w określonym okresie użytkowania.
3. Szczelność ułożenia posadzki i prostolinijność spoin. Materiały posadzkowe modularne (płyty, płytki, arkusze, klepki itp.) powinny być układane możliwie szczelnie, jeśli projekt nie zakłada inaczej. Sposób układania i geometria spoin są podczas wykonywania robót na bieżąco kontrolowane i poddawane ewentualnym korektom.
Dopuszczalne różnice pomiarów określane są dla danych rodzajów posadzek i podłóg. Spoiny między poszczególnymi elementami powinny zachować linie proste na całej długości i szerokości posadzki w pomieszczeniu. Spoiny te, z wyjątkiem posadzek o układzie szachownicowym, powinny przebiegać prostopadle do głównej ściany z oknami. Arkusze i role wykładzin powinny być tak układane w pomieszczeniu, aby spoiny między nimi nie wypadały w obrębie wejścia, a w przypadku obecności wzorów na ich brzegach – w jak największym stopniu utrzymany został stan symetrii osiowej (względy estetyczne).
W przypadku łączenia arkuszy wykładzin lub płytek za pomocą spawania sznur spawalniczy powinien być równomiernie wtopiony w spoinę, a jego nadmiar ścięty równo z powierzchnią. Przy posadzkach z płytek mineralnych i ceramicznych spoiny między płytkami powinny być wypełnione odpowiednią zaprawą, mieć jednakową szerokość i tworzyć linie proste.
4. Wygląd zewnętrzny i trwałość barwy. Posadzka powinna być wykonana z materiałów odpowiednio dobranych pod względem kształtu, barwy, wzoru, odporności barwy na działanie światła dziennego. Wymaganie to dotyczy przede wszystkim posadzek z tworzyw i z materiałów tekstylnych. Każda faza prac posadzkarskich wymaga staranności wykonania. W szczególności powinno się zadbać, aby:
- cała powierzchnia posadzki była wolna od jakichkolwiek trwałych zanieczyszczeń lub uszkodzeń;
- powierzchnie posadzek z cienkich materiałów i warstw tworzywowych nie odwzorowywały defektów i nierówności podkładu, a na posadzkach drewnianych nie pozostawały widoczne ślady cyklinowania, miejsca niedoszlifowane i jakiekolwiek zadry wynikłe z uszkodzeń mechanicznych;
- dylatacje w polu posadzki zachowywały prostoliniowość i były wypełnione odpowiednimi wkładkami lub specjalnymi listwami zabezpieczającymi;
- stykające się w jednym pomieszczeniu fragmenty posadzek z różnych materiałów były oddzielone odpowiednimi wkładkami zabezpieczającymi strefę połączenia przed uszkodzeniem w okresie użytkowania;
- wykończenia na wszystkich stykach posadzki z pionowymi elementami budynku (ścianami, słupami) stanowiły trwale przymocowane listwy lub cokoły.
5. Wytrzymałość mechaniczna. Posadzka wraz z podkładem muszą zapewniać przenoszenie projektowanych obciążeń. Może to być wytrzymałość: na ściskanie i zginanie (dla posadzek z kamienia naturalnego, tworzyw cementowych, żywiczno-mineralnych, ceramicznych), na ścieranie i uderzenia (jw.), na rozciąganie (np. posadzki z materiałów elastycznych z tworzyw sztucznych lub gumy, materiałów tekstylnych), odporność na wgniecenia, czyli naciski skupione (jw.), twardość powierzchni (np. dla posadzek drewnianych twardość zależy od rodzaju drewna). Ta cecha jest ściśle zależna od rodzaju podkładu.
Wytrzymałość na ściskanie podkładu zależy od przewidywanych obciążeń użytkowych (statycznych i dynamicznych) podłogi oraz rodzaju i budowy posadzki. O wytrzymałości na ścieranie decyduje rodzaj nawierzchni posadzki, ale główny wpływ na niszczenie jej warstwy użytkowej mają warunki użytkowania (eksploatacja, intensywność ruchu, występujące obciążenia ruchome, rodzaj obecnych na posadzce zanieczyszczeń i intensywność ich nanoszenia, metody konserwacji itp.).
6. Bezpieczeństwo podczas chodzenia. Jest ono związane z zagrożeniem śliskością powierzchni, które może być spowodowane nie tylko złym doborem rozwiązań technologicznych, lecz także czynnikami eksploatacyjnymi (zawilgoceniem, zaolejeniem, niewłaściwą konserwacją). Niektóre materiały mogą nie spełniać tego wymagania (np. polerowany kamień, kompozycje żywiczno-mineralne, lakierowane drewno i in.).
7. Właściwości cieplne i akustyczne podłogi i stropu zawarte w obowiązujących przepisach. Posadzka sama w sobie nie spełnia wymaganych cech, niemniej określone rozwiązania mogą charakteryzować się tzw. ciepłochłonnością, ewentualnie zdolnością do wygłuszenia, co zależy od rodzaju zastosowanego materiału (dobre właściwości kumulacji ciepła i tłumienia dźwięków ma drewno lub niektóre wykładziny tekstylne, w odróżnieniu np. od dużego przewodnictwa ciepła i fal dźwięków uderzeniowych i powietrznych przez posadzki betonowe).
8. Odporność na działanie wilgoci. Właściwość ta uzależniona jest od zróżnicowania pomieszczeń i warunków użytkowania posadzek. Określone rozwiązania wykorzystuje się w powiązaniu z lokalizacją i stosownie do potrzeb. Posadzki w pomieszczeniach „mokrych” (m.in. kuchniach, łazienkach, węzłach sanitarnych) powinny być nienasiąkliwe, wodoodporne oraz zachowywać pełną szczelność powierzchni (w tym także w miejscach łączeń z elementami przegród pionowych), odporne na zmywanie lub krótkotrwałe działanie rozlanej wody.
Posadzki wodoszczelne wraz ze swoją strukturą muszą być dodatkowo zabezpieczone zamontowanymi w podłodze instalacjami odwadniającymi oraz mieć odpowiednie spadki w kierunku kratek ściekowych. Niekiedy zachodzi potrzeba zabezpieczenia podłogi przed dyfuzją pary wodnej; w takich sytuacjach konieczne może być zastosowanie w układzie podłogi paroizolacji ułożonej na stropie.
Przepisy nakładają bezwzględny obowiązek odprowadzania wód opadowych w rozwiązaniach posadzek balkonów i tarasów, dlatego problem ten musi być uwzględniany w projekcie i zgodnie z nim należy wykonać odwadniające spadki, przy czym nawierzchnia posadzki musi zachować szczelność na przenikanie wód opadowych.
Posadzki placów i dziedzińców mogą mieć rozwiązania pozwalające na odprowadzanie wód opadowych do gruntu także przez szczeliny dylatacyjne. Struktura posadzek pracujących w warunkach bezpośredniego oddziaływania „mokrych” czynników atmosferycznych powinna wykluczać nasiąkanie, a ich powierzchnie – być wodoodporne.
9. Mrozoodporność. Cecha ta dotyczy przede wszystkim posadzek znajdujących się na zewnątrz obiektów oraz w mroźniach. Takie posadzki nie mogą być nasiąkliwe, a skurcz termiczny pod wpływem mrozu musi być marginalizowany w stopniu wykluczającym tworzenie się spękań.
10. Odporność na UV i starzenie. Problem dotyczy posadzek eksponowanych na stałe działanie słońca. Wybrane rozwiązanie musi spełniać funkcje estetyczne (wykluczać zjawisko płowienia barwy posadzki), a także użytkowe (promienie UV i czas nie powinny niszczyć struktury posadzki).
11. Względy higieniczne i użytkowe. Niedopuszczalne jest wykonywanie posadzek z materiałów emitujących szkodliwe substancje i przykre zapachy. Ponadto posadzki muszą być odporne na korozję biologiczną w określonych warunkach eksploatacyjnych. Przyjęte rozwiązania muszą także wykluczać powstawanie warunków sprzyjających rozwojowi szkodliwych dla zdrowia i budowli mikroorganizmów.
W pomieszczeniach, gdzie wymagany jest wyższy stopień zachowania higieny, rozwiązaniem ułatwiającym jej utrzymanie może być zaoblenie krawędzi na stykach posadzki z elementami pionowymi. Wreszcie rozwiązania posadzek muszą zapewniać łatwość utrzymywania ich w czystości i wykonywania niezbędnych konserwacji, co przekłada się na ich trwałość (zanieczyszczenia na posadzce zwiększają stopień jej zużycia, ponieważ działają jak papier ścierny).
12. Zdolność do wykonywania konserwacji i napraw.
Wymagania dotyczące dokumentacji
Podstawowe informacje konieczne do poprawnego zaprojektowania posadzki dotyczą:
- przeznaczenia posadzki – wiedza na ten temat pozwala dobrać ją pod względem technologicznym do przyszłych warunków i zaprojektować dopasowany do niej układ warstw podłoża/podłogi (za każdym razem jest to indywidualne przedsięwzięcie wymagające szczegółowego rozpatrzenia);
- znajomości nominalnych wartości obciążeń działających na posadzkę, w tym, co najważniejsze, wartości obciążeń mechanicznych (jednorazowych, cyklicznych i stałych);
- doboru odpowiednich materiałów i technologii do wymagań eksploatacyjnych;
- szacunkowych i rzeczywistych kosztów przedsięwzięcia oraz wiedzy o alternatywnych, tańszych (ale nie gorszych) rozwiązaniach.
Do przeprowadzenia kontroli i umożliwienia oceny technicznej prawidłowości podłogi i posadzki niezbędne jest dysponowanie następującą dokumentacją:
- projektem architektoniczno-budowlanym,
- dziennikiem budowy,
- protokołami z odbiorów przejściowych.
Projekt architektoniczno-budowlany
W projekcie powinna być zawarta część opisowa (opis techniczny) i rysunkowa (przekroje, rysunki i rzuty).
Opis techniczny wykonania podłóg (w tym posadzek) powinien zawierać:
- opis projektowanej podłogi, w którym w sposób jednoznaczny powinny być podane rodzaje i kolejność układanych warstw podłoża (np. izolacji przeciwwilgociowych, cieplnych, dźwiękochłonnych);
- opis projektowanej na podłodze posadzki z podaniem rodzaju i kolejności układania warstw posadzkowych (np. warstwa wygładzająca powierzchnie podłogi, warstwa kleju i umocowane na niej płytki ceramiczne);
- wymagania, jakie powinno spełniać podłoże konstrukcyjne podłogi (np. grunt, podłoże betonowe, strop);
- wymagania, jakie powinien spełniać podkład podłogowy;
- opisy sposobów przygotowania podłoży i podkładów pod projektowaną podłogę i posadzkę,
- opisy technologiczne dotyczące wykonania poszczególnych elementów podłogi (np. warstw izolacji przeciwdźwiękowej, przeciwwilgociowej, podkładu podłogowego);
- opisy technologiczne dotyczące wykonania poszczególnych warstw posadzkowych;
- opisy odnoszące się do przygotowania obiektu do wykonania podłogi i posadzki, w których uwzględniono także magazynowanie wyrobów i kolejność wykonywania robót;
- wytyczne kontroli i odbioru robót zanikających i odbioru końcowego;
- wytyczne dotyczące rozpoczęcia użytkowania (jeżeli uzna się to za konieczne);
- wytyczne konserwacji i użytkowania;
- wykaz zastosowanych wyrobów (ze wskazaniem miejsca ich zastosowania oraz dokumentacji uzasadniającej ich stosowanie).
Rysunki w opisie powinny dotyczyć:
- przekrojów pionowych obiektu z zaznaczeniem rodzaju konstrukcji podłogi (wraz z posadzką) i jej poszczególnych elementów (np. warstw izolacyjnych, podkładów pod posadzki);
- rzutów poszczególnych kondygnacji z zaznaczeniem rodzaju posadzki w danym pomieszczeniu, rozmieszczeniem szczelin dylatacyjnych, odpływów studzienek, kanalików i innych szczegółów w podkładach posadzki;
- sposobów wykonania szczegółów zabezpieczeń (np. szczelin dylatacyjnych, połączeń z innymi posadzkami itp.).
Na podstawie projektu architektoniczno-budowlanego powinna być opracowana instrukcja bhp i ppoż. w zakresie wykonawstwa projektowanej podłogi i posadzki. Wszelkie wątpliwości wykonawcy/inwestora związane z prawidłowością rozwiązań projektowych zawsze muszą być skonsultowane z projektantem i zaaprobowane przez właściciela/ inwestora.
Dziennik budowy
W tym dokumencie urzędowym prowadzonym przez kierownika budowy odnotowywany jest przebieg robót posadzkarskich oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących podczas ich wykonywania, które mają znaczenie przy ocenie technicznej prawidłowości wykonania podłogi i posadzki. W szczególności z zapisów powinno wyraźnie wynikać, jaka była kolejność i sposoby wykonania poszczególnych elementów podłogi i poszczególnych warstw posadzki.
Protokoły odbiorów technicznych
Prace posadzkarskie wymagają wykonywania zgodnie z zatwierdzonym projektem. Aby zagwarantować im prawidłowość technologiczną, dokonywane są odbiory przejściowe i odbiór końcowy. Odbiory przejściowe dotyczą sprawdzenia zgodności stanu wykonania poszczególnych etapów prac z wymaganiami zamieszczonymi w projekcie. Odbiór podkładu posadzkowego powinien być wykonany bezpośrednio przed przystąpieniem do wykonywania robót posadzkowych. Odbiór końcowy następuje po zakończeniu całości zaprojektowanych prac i dotyczy posadzki. Wyniki odbiorów muszą być opisane w protokole i w takiej formie dołączone do dziennika budowy.
Wymagania dotyczące wyrobów i wykonawstwa
Prace posadzkarskie wymagają prowadzenia zgodnie z zatwierdzonym projektem oraz stosowania wskazanych materiałów. Muszą one gwarantować, że prawidłowe ułożenie posadzki z ich udziałem zapewni optymalną jej eksploatację w zaplanowanych warunkach użytkowania. Z tego względu należy korzystać tylko z wyrobów dopuszczonych do stosowania w określonym zakresie, nieprzeterminowanych i w sposób zalecany przez producentów/systemodawców.
Materiały należy przechowywać i stosować zgodnie z instrukcjami producentów. W szczególności muszą być przestrzegane zalecenia dotyczące warunków stosowania, które zwyczajowo podawane są w kartach technicznych produktów (szczególnie zakresy wartości temperatur powietrza i wilgotności dopuszczalnych podczas prowadzenia robót posadzkarskich, ilości materiałów i ich proporcje, sposoby przygotowania określonych składników, okresy wymaganych przerw technologicznych, prace związane z pielęgnacją świeżych wylewek w celu ich utwardzenia itp.). Należy zadbać o dokładne wykonanie zaprojektowanych szczegółów konstrukcyjnych w posadzce (szczelin dylatacyjnych, przeciwskurczowych, cokolików, spadków itp.). Zakończenie określonych operacji technologicznych zawsze wymaga adnotacji w dzienniku budowy.
Użytkowanie
Eksploatacja posadzki bez obaw o jej uszkodzenie jest możliwa pod warunkiem przestrzegania wskazówek technologicznych wynikających z jej uwarunkowań. W szczególności nie należy przekraczać dopuszczalnych wartości jej nośności. Warto wiedzieć, że w odniesieniu do wielu rozwiązań posadzek betonowych pełne ich projektowe wytrzymałości uzyskiwane są dopiero po upływie wskazanego czasu od ich wykonania (zwykle 28 dni). Warto wiedzieć, że długowieczność i bezawaryjność użytkowania posadzek zawsze uwarunkowana jest zgodnością z początkowymi ustaleniami warunków eksploatacji. Należy ponadto dbać o ich czystość i w razie konieczności przeprowadzać określone prace remontowo-konserwacyjne.
LISTOPAD/ GRUDZIEŃ 2008