Środki ochrony indywidualnej do wykonywania izolacji natryskowej

Podstawowe pytanie brzmi: Jak firma izolacyjna powinna wyposażyć swoich pracowników w sprzęt zapewniający im ochronę?

Kluczową kwestią jest niewątpliwie wyposażenie w wiedzę. Bo co nam po najdroższym sprzęcie, jak nie potrafimy go poprawnie użyć? Bardzo się cieszę z przepisów z sierpnia 2023 r., które wprowadzają dla wszystkich osób posługujących się chemią profesjonalną obowiązek szkoleń.

Zaczynając pracę z jakąkolwiek chemią profesjonalną, powinniśmy zapoznać się z dokumentacją techniczną oraz kartami SDS (z ang. safety data sheet). To w nich zawarte są podstawowe informacje posługiwania się tymi materiałami.

Pod kątem doboru środków ochrony indywidualnej (ŚOI) w kartach SDS powinniśmy wczytać się w sekcję ósmą – to tam zawarte są informacje, jakie minimalne środki powinniśmy zastosować, aby pracować bezpiecznie. W związku z tym, że w Stowarzyszeniu Wykonawców Izolacji Natryskowych, które reprezentuję, najwięcej jest firm zajmujących się natryskiem pian poliuretanowych, chciałbym skupić się na elementach, które powinny być w wyposażeniu każdej dobrej ekipy natryskowej. Odpowiemy więc sobie m.in. na pytania: maska czy nagłowie? Filtry czy systemy respiracyjne? Jakie kombinezony stosować?

Maska musi być pełnotwarzowa i być dopuszczona do zastosowania z gorącymi substancjami chemicznymi. Zapewni to nam nie tylko ochronę dróg oddechowych, a również oczu. Oczywiście musi być przystosowana do używania z odpowiednimi filtrami lub systemami doprowadzającymi świeże powietrze, ale o tym za chwilę. Jak już wybierzemy odpowiednią maskę, należy dopasować rozmiar do osoby, która będzie ją stosować, źle dopasowana maska może bowiem nie spełniać swojej funkcji. Jedną z najbardziej popularnych jest maska znanego producenta z serii 6000. Zaletą stosowania masek jest jej ścisłe dopasowanie do twarzy, co liczy się w przypadku pracy w bardzo ciasnych pomieszczeniach.

Nagłowie występuje w kilku wersjach, ale musi pracować z systemami wymuszającymi obieg powietrza, dzięki czemu wewnątrz tworzą nadciśnieniową ochronę, wpychając przefiltrowane powietrze lub powietrze dostarczone z zewnętrznych urządzeń zasilających. W mojej ocenie jest to najlepsze rozwiązanie dla aplikatorów. Oprócz doskonałej ochrony oczu i dróg oddechowych zapewnia również w niektórych wersjach ochronę głowy przed spadającymi elementami, co podczas pracy na budowie zdarza się często. Ponadto praca w nagłowiu z odpowiednimi systemami wspierającymi poprawia znacząco komfort i wydajność aplikatorów. Każde z wyżej wymienionych rozwiązań musi współpracować z filtrami albo z systemami zapewniającymi bezpieczne powietrze zewnętrzne.

Filtry są najczęściej stosowaną formą ochrony. Dlaczego? Według mnie niewątpliwie ze względu na cenę. Wydaje się, że niska cena filtrów i masek przeznaczonych do nich zachęca do ich stosowania, ale to krótkowzroczne podejście. Filtry powinny być stosowane jedynie podczas krótkotrwałych zastosowań oraz w warunkach zewnętrznych. Ważnym wskaźnikiem jest czas. Okres pracy, kiedy filtry tworzą ochronę, jest bardzo krótki, a ich ponowne użycie może być wystawieniem się na niepożądane działania stosowanych materiałów. Osobiście zalecam stosować filtry krótkotrwale i w bardzo dobrze wentylowanych pomieszczeniach. Na dłuższy użytek w mojej ocenie są mało efektywne i bardzo kosztowne ze względu na częstą wymianę.

Systemy przygotowania powietrza, tzw. systemy respiracyjne, są najlepszą formą ochrony w każdych warunkach, ponieważ ich charakterystyka pracy zapewnia najwyższy stopień ochrony. Pracując na tych systemach, możemy pracować w pomieszczeniach, gdzie wymiana powietrza jest mocno ograniczona. Ich zakup wiąże się z większym wydatkiem, ale eksploatacja jest zaskakująco niskokosztowa, a inwestycja zwraca się już w kilka miesięcy. Należy wspomnieć w tym miejscu o komforcie – dzięki zastosowaniu odpowiednich aparatów wężowych możemy obniżyć lub podwyższyć temperaturę powietrza wlatującego do maski lub nagłowia, co pozwala uzyskiwać optymalną temperaturę wdychanego powietrza.

Atutem zastosowania zestawu, w skład którego wchodzą nagłowie, system respiracyjny oraz aparat wężowy, jest niewątpliwie możliwość wykorzystania tzw. powietrza resztkowego, które wylatuje nam spod fartuchów do stworzenia dodatkowej ochrony. Myślę, że mogę się podzielić już informacjami, od kilkunastu miesięcy pracuję nad kombinezonem ochronnym, który będzie współgrać z wymienionym zestawem i stworzy atmosferę ochronną wewnątrz niego, korzystając z powietrza resztkowego. Pomysł, podpatrzony od kolegów zza oceanu, chciałbym przenieść na nasz rynek.

Kombinezon ochronny chroni największą część naszego ciała. Powinien być stosowany kombinezon w kategorii III – typ 5 + 6. Występują one w różnych wersjach bez i z powleczeniem, osobiście zalecam te powleczone. Należy również zwrócić uwagę na czasy przebicia i zmieniać je przed ich upływem.

Rękawice są elementem chroniącym nasze dłonie. Wiele osób bagatelizuje ich typ, a to one są zawsze najbliżej materiałów, z którymi pracujemy, i powinniśmy wybrać je rozsądnie. Ważnym parametrem będzie tutaj czas przebicia oraz grubość rękawic. Do natrysku pian zalecane są rękawice nitrylowe o grubości powyżej 0,4 mm i zapewniające czas przebicia powyżej 480 min. Są to rękawice przeznaczone do długotrwałego kontaktu z komponentami piany poliuretanowej.

Obuwie – osobiście zalecam zastosowanie obuwia roboczego, które uchroni nasze stopy przed przebiciem czy obrażeniami od spadających rzeczy, oraz stosowanie nakładek wykonanych z materiałów jak kombinezon ochronny.

Ochrona pośrednia, która ułatwia i poprawia pracę, to zapewnienie odpowiedniej atmosfery. I nie mam tu na myśli umilaczy, np. muzyki, tylko systemy wentylacji przenośnej z rękawami, które będą wymieniać powietrze w pomieszczeniach. Czystsze powietrze przekłada się bowiem na dłuższy czas pracy filtrów czy kombinezonów ochronnych.

Warto podkreślić, że obecnie nie ma zestawów przeznaczonych dla naszej branży, a szkoda, ponieważ zapewniałoby to bezpieczeństwo oraz ułatwiło pracę setkom aplikatorów.

Zdjęcia: P. Krzyżanowski