Izolacja nakrokwiowa – dobry sposób na ocieplenie

Przez dach może uciekać więcej ciepła niż przez ściany zewnętrzne. Ponadto przegroda ta nieustannie narażona jest na destrukcyjne czynniki zewnętrzne, między innymi śnieg, deszcz, słońce czy napór wiatru. Dlatego też wszystkie warstwy dachu muszą być wykonane szczególnie starannie i z wykorzystaniem możliwie najlepszych materiałów. Na tym etapie nie warto oszczędzać, szczególnie że wszelkie nieprawidłowości wcześniej czy później dadzą o sobie znać – koszty naprawy są niemałe, tak samo jak rachunki za ogrzewanie.

Na szczęście z pomocą przychodzą producenci materiałów ociepleniowych, oferując nowe materiały, a tym samym udoskonalone rozwiązania. Jednym z nich jest izolacja nakrokwiowa – stosowana z powodzeniem od kilku lat. Jeśli się na nią zdecydujemy, nie tylko zapewnimy domownikom komfort przebywania na poddaszu, ale również zagwarantujemy doskonały bilans energetyczny budynku. Podkreślić warto, że izolacja nakrokwiowa nie zmniejsza kubatury pomieszczeń, ocieplenie jest bowiem układane na krokwiach, a nie między czy pod krokwiami.

Izolacja nakrokwiowa – materiały

Jak wskazuje nazwa, izolacja nakrokwiowa to rodzaj izolacji termicznej polegającej na układaniu specjalnych płyt na powierzchni dachu. Według praw fizyki, to doskonałe rozwiązanie, ponieważ warstwa ociepleniowa znajduje się od strony zimniejszej – od zewnątrz. Zasada ta wykorzystywana jest „od zawsze” w przypadku ścian zewnętrznych, a teraz istnieje możliwość zastosowania jej na dachu.

Aby izolacja nakrokwiowa spełniała swoje funkcje, należy stosować wyłącznie sprawdzone systemy – na rynku dostępnych jest dużo kompletnych systemów izolacyjnych z zestawami montażowymi.

Na dachach najczęściej układa się płyty PIR, z polistyrenu EPS lub wełny szklanej. Wszystkie płyty odznaczają się doskonałym (niskim) współczynnikiem przewodzenia ciepła λ oraz dostępne są w różnych grubościach, szerokościach i wysokościach. Możemy wybierać także pośród różnych wariantów, dzięki czemu dobierzemy płyty m.in. do nachylenia dachu, pokrycia, a także indywidualnych preferencji, np. płyty akustyczne. Ponadto płyty są wytrzymałe na ściskanie, twarde i trwałe – nie odkształcają się i nie kurczą.

Płyty z pianki PIR

Płyty produkowane są z poliizocyjanu PIR, często łączonego z poliuretanową pianką PUR. Dzięki technologii produkcji mają drobnokomórkową strukturę w 90% wypełnioną gazem, co z kolei sprawia, że płyty doskonale sprawdzają się jako izolacja nakrokwiowa. Wyróżnia je niski współczynnik przewodzenia ciepła na poziomie λ = 0,022–0,030 W/(m·K). Ponadto płyty są sztywne, odporne na naprężenia i zawilgocenie. Cechują się też obniżoną palnością – chociaż niektóre płyty mają najniższą klasę reakcji na ogień E, ale są też takie o klasie B. Ich grubość waha się pomiędzy 4 a 20 cm, szerokość wynosi 60, 102 i 120 cm, a długość 120, 180, 240 cm.

Płyty najczęściej montuje się bezpośrednio do krokwi, nie jest wymagane deskowanie. Nachylenie połaci to minimum 20°, ale na rynku są płyty, które można układać na dachach o nachyleniu nawet 12° (w tym przypadku wykończone są membraną z wodoodporną membraną z powłoką TVP).

Uwaga! Jeśli dach zamierzamy wykończyć blachą płaską lub gontami bitumicznymi, to należy zastosować płyty z warstwą drewnopochodną – gdyż pokrycie to nie jest układane na łatach. Natomiast do dachów łukowych wybieramy płyty elastyczne, a gdy zależy nam na podwyższonej izolacyjności akustycznej, z warstwą dźwiękochłonną z twardej wełny mineralnej.

Dostępne są nawet specjalne płyty z silikonową warstwą spodnią, które nie muszą być wykańczane okładziną, dzięki czemu drewniane elementy więźby mogą zostać wyeksponowane. Te wykończone od wewnątrz warstwą paroizolacji pozwalają na rezygnację z układania folii.

Płyty z ekspandowanego polistyrenu EPS

Wyróżnia się dwa rodzaje płyt: montowane na krokwiach oraz na łatach montażowych. Pierwsze mają dodatek grafitu i przeznaczone są na dachy o minimalnym nachyleniu 30°. Nie można ich również kryć blachą płaską. Współczynnik przewodzenia ciepła wynosi 0,031 W/(m·K). Wymiar płyt to: grubość – 8,2–24,1 cm, uśredniona szerokość – 102 cm, a długość – 4–8 m. Z zewnątrz płyty wzmacniane są materiałem drewnopochodnym o grubości ok. 3 cm i pokryte folią aluminiową.

Natomiast płyty przeznaczone do montażu na łatach montażowych w warstwie wierzchniej mają tłoczenia, które dobiera się do rodzaju pokrycia. Oznacza to, że decydując się na izolację nakrokwiową, musimy podjąć ostateczną decyzję co do materiału dachowego – inne płyty stosuje się np. pod blachodachówki, a inne pod dachówki.

Od spodu płyty mają wgłębienia na łaty montażowe – zadaniem łat jest dodatkowe podparcie termoizolacji. Płyty te mają współczynnik przewodzenia ciepła 0,032 W/(m·K). Standardowa szerokość to 90 cm, długość 190–200 cm, grubość to 22 lub 25 cm. Izolację można układać już na dachach o nachyleniu 12°.

Płyty z wełny szklanej

Płyty z wełny szklanej są sztywne i dzięki zwartej budowie woda nie wsiąka w nie, lecz swobodnie po nich spływa. Odznaczają się wysoką klasą ognioodporności – klasa na ogień A2. Współczynnik przewodzenia ciepła wynosi 0,038 W/(m·K). Standardowa grubość płyt to 5, 8 lub 10 cm, szerokość 120 cm, długość 190 cm. 10-centymetrowa warstwa ociepleniowa nie spełni wymagań dotyczących energetyczności domów, dlatego należy układać dwie warstwy płyt.

Innym wyjściem jest połączenie izolacji nakrokwiowej z podkrokwiową. Izolacja nie wymaga pełnego deskowania, jednak wzdłuż każdej krokwi należy przybić deskę montażową o szerokości 16 cm. Ma to na celu zwiększenie powierzchni docisku i zapobiegnięciu wgnieceniom wełny na wąskich krokwiach.

Jeśli izolacja nakrokwiowa jest za cienka, aby zapewnić wymagany współczynnik przenikania ciepła U dachu, a dołożenie drugiej warstwy jest z jakichś przyczyn niemożliwe, najłatwiej połączyć ją z tradycyjnym ociepleniem układanym między krokwiami – czasami wystarczy kilkucentymetrowa dodatkowa warstwa.

Zaizolowana więźba

Ułożenie warstwy ocieplenia na krokwiach oczywiście ma na celu jak najlepsze zaizolowanie przegrody i szczelne osłonięcie wnętrza domu. Warto jednak podkreślić, że izolacja nakrokwiowa chroni również samą więźbę. Drewniana konstrukcja otulona ciepłą i wodoszczelną warstwą pracuje w stabilnych warunkach – nie odkształca się, nie przemarza i – co ważne – wzdłuż krokwi nie powstają niekorzystne mostki cieplne (przez nie w sposób niekontrolowany ucieka ciepło).

Grubość izolacji nakrokwiowej może być nieco mniejsza niż powszechnie stosowana termoizolacja wewnętrzna, ponieważ opór cieplny na całej połaci jest jednakowy i nie ma potrzeby dodatkowego zabezpieczania zimniejszych stref. Ponadto można zastosować krokwie o mniejszych przekrojach – najczęściej (chociaż konstrukcyjnie nie jest to uzasadnione) krokwie są przewymiarowane, aby można było między nimi zmieścić jak najwięcej wełny mineralnej.

Warstwa ocieplenia ułożona na krokwiach jest sztywna i stabilizuje konstrukcję. Oczywiście jest szczelna, czasami może zastąpić nawet tradycyjne deskowanie. Izolację nakrokwiową możemy zastosować zarówno w nowo budowanych, jak i remontowanych domach, na dachach o różnym nachyleniu oraz wykończeniu.

Izolacja nakrokwiowa w praktyce

Izolacja nakrokwiowa oprócz tego, że spełnia wyśrubowane wymagania dotyczące energetyczności, jest doskonałym rozwiązaniem, gdy zależy nam na szybkim skończeniu budowy domu. Można ją układać jeszcze przed zakończeniem prac mokrych lub w trakcie ich wykonywania, ponieważ wilgoć w żaden sposób nie wpływa na parametry warstwy ociepleniowej. Izolacja na krokwiach to także idealne rozwiązanie, gdy chcemy ocieplić dach, ale uniknąć generalnego remontu użytkowanego już poddasza i całkowitej dezorganizacji życia domowników. Wszystkie prace w tym przypadku przeprowadzamy od zewnątrz, oczywiście, jeśli więźba jest w dobrym stanie.

Podkreślmy jeszcze raz – izolacja nakrokwiowa nie zmniejszy wysokości pomieszczeń pod dachem. Dodatkowo uwidacznia drewnianą konstrukcję (najlepiej zastosować impregnowane drewno, specjalnie strugane, drewno klejone lub gotowe prefabrykaty), co jest przez większość inwestorów mile widziane.

Montaż izolacji nakrokwiowej

Montaż płyt izolacyjnych na dachu zależy od ich rodzaju, nachylenia połaci czy zastanych warunków. Jednak zawsze układamy je od dołu, od strefy okapu. Aby płyty się nie zsuwały, koniecznie należy oprzeć je o deskę czołową lub belkę przybitą do krokwi. Kolejne rzędy płyt montuje się na mijankę, a ich łączenia uszczelnia w sposób zalecany przez producenta – taśmami lub piankami. Niektóre płyty mają zamki, wtedy ich kierunek układania narzuca producent – najczęściej jest to od prawej do lewej. Izolację do krokwi montuje się za pomocą kontrłat, a do nich przybija łaty w rozstawie dostosowanym do rodzaju pokrycia.
Uwaga! Zawsze należy stosować się do zaleceń producenta systemu.

Pamiętajmy, że izolację nakrokwiową najlepiej jest zaplanować na etapie projektowania domu, gdyż unikniemy niemiłych niespodzianek. Oczywiście podczas budowy możemy zmienić zdanie, jednak liczmy się z koniecznością przeprojektowania dachu.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!