Projektowanie, wykonywanie oraz utrzymywanie dachów i stropodachów - przepisy i normy
Jak projektować, wykonywać oraz utrzymywać dachy i stropodachy?
www.freeimages.com
Jak projektować, wykonywać oraz utrzymywać dachy i stropodachy? Poznaj przepisy ustawy Prawo Budowlane, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego oraz dyrektywę Rady dotyczące tego zagadnienia.
Zobacz także
RAXY Sp. z o.o. Nowoczesne technologie w ciepłych i zdrowych budynkach
Poznaj innowacyjne, specjalistyczne produkty nadające przegrodom budowlanym odpowiednią trwałość, izolacyjność cieplną i szczelność. Jakie rozwiązania pozwolą nowe oraz remontowane chronić budynki i konstrukcje?
Poznaj innowacyjne, specjalistyczne produkty nadające przegrodom budowlanym odpowiednią trwałość, izolacyjność cieplną i szczelność. Jakie rozwiązania pozwolą nowe oraz remontowane chronić budynki i konstrukcje?
Purinova Sp. z o.o. Turkusowa drużyna Purios ciepło wita pomarańczowego bohatera
Wy mówicie, a my słuchamy. Wskazujecie na nudne reklamy, inżynierów w garniturach, patrzących z każdego bilbordu i na Mister Muscle Budowlanki w ogrodniczkach. To wszystko już było, a wciąż zapomina się...
Wy mówicie, a my słuchamy. Wskazujecie na nudne reklamy, inżynierów w garniturach, patrzących z każdego bilbordu i na Mister Muscle Budowlanki w ogrodniczkach. To wszystko już było, a wciąż zapomina się o kimś bardzo ważnym.
Gór-Stal Płyty termPIR® na dach i ścianę
Izolacja dachu jest bardzo ważną kwestią w przypadku stawiania domu czy też innego lokalu użytkowego. Nowoczesne płyty termoizolacyjne termPIR® można stosować nie tylko przy ociepleniu stropów i dachów,...
Izolacja dachu jest bardzo ważną kwestią w przypadku stawiania domu czy też innego lokalu użytkowego. Nowoczesne płyty termoizolacyjne termPIR® można stosować nie tylko przy ociepleniu stropów i dachów, ale także przy izolacji ścian. Warto prawidłowo wykonać ocieplenie domu, aby przypadkowo nie narazić się na wysokie rachunki za ogrzewanie.
Abstrakt |
---|
Przedmiotem artykułu jest omówienie polskich i europejskich norm dotyczących projektowania, wykonywania oraz utrzymania dachów i stropodachów. W pierwszej części zostały w nim omówione ustawowe przepisy ustawy Prawo Budowlane, a także rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i dyrektywa Rady dotycząca tego zagadnienia. Część druga poświęcona jest przepisom wykonawczym, a trzecia normom wymienionym w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, które zostały przytoczone w obszernej tabeli. Provisions and standards concerning the design, execution and maintenance of roofs and flat roofsThe subject of the article is a discussion of Polish and European standards concerning the design, execution and maintenance of roofs and flat roofs. The first part includes a discussion of the statutory provisions of the Polish Construction Law, as well as the regulation of the European Parliament and the directive of the Commission related to this issue. Part two is devoted to implementation provisions, and the third part concerns itself with standards listed in the regulation of the Polish minister of infrastructure on conditions, to which buildings and their placement should correspond, which were quoted in a broad table. |
Według PB pod pojęciem obiektu budowlanego należy rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych. Budynkiem z kolei jest każdy obiekt budowlany trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiadający fundamenty i dach. Dach jest więc warunkiem koniecznym przypisania obiektowi budowlanemu definicji budynku.
Przepisy prawa budowlanego oraz dyrektywy i rozporządzenia
Zarówno budynki, jak i budowle oraz obiekty małej architektury mogą posiadać częściowe lub całkowite zadaszenia, chroniące je przed bezpośrednim negatywnym wpływem środowiska zewnętrznego. W ustawie PB [1] nie wymienia się obiektów lub robót do wykonania, dla których wymagana będzie decyzja administracyjna (pozwolenie na budowę lub pozwolenie na wykonanie robót); wręcz odwrotnie - wymienia się obiekty lub roboty, które nie będą wymagały jej uzyskania. Tak więc wszystkie inne obiekty niż wymienione w art. 29, 29a i 30 [1] będą musiały być realizowane wyłącznie na podstawie uzyskanej wcześniej decyzji o pozwoleniu na budowę.
W zasadzie, wykonywanie dachów, związane ze wznoszeniem nowych obiektów (z wyłączeniem nadbudów i wprowadzania zmian w istniejących konstrukcjach), nie będzie wymagało odrębnej decyzji administracyjnej, ponieważ w takich przypadkach wszystkie roboty budowlane będą objęte jednym pozwoleniem budowlanym dotyczącym wykonania całego obiektu.
Wykonanie nowego dachu lub wymiana starej konstrukcji na nową będzie już wymagać stosownej decyzji, natomiast wymiana samego pokrycia dachowego zazwyczaj ograniczy się do zgłoszenia planowanych robót, o ile nowe pokrycie i nowe warunki eksploatacji nie będą dotyczyły obiektów zabytkowych, nie będą znacząco zmieniały wielkości i zakresu obciążeń wewnętrznych i zewnętrznych przypadających na dach, nie będą zmieniały jego gabarytów oraz nie będą sprzeczne z aktualnym planem zagospodarowania przestrzennego (lub decyzją o warunkach zabudowy).
Podstawowy wymóg w stosunku do obiektów budowlanych oraz ich poszczególnych elementów zawarto w art. 5 [1], w którym stwierdza się, że obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, należy projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając spełnienie podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych określonych w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. [2] ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylającego dyrektywę Rady 89/106/EWG (Dz.Urz. UE L88 z 4.04.2011, s. 5, z późn. zm.) [3], dotyczących:
- nośności i stateczności konstrukcji,
- bezpieczeństwa pożarowego,
- higieny, zdrowia i środowiska,
- bezpieczeństwa użytkowania i dostępności obiektów,
- ochrony przed hałasem,
- oszczędności energii i izolacyjności cieplnej,
- zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych.
Każdy obiekt budowlany powinien być użytkowany zgodnie z przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska. Powinien być utrzymywany w należytym stanie technicznym i estetycznym, aby nie dopuścić do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej
Geometria dachu (kąt pochylenia i układ połaci, wysokość kalenicy) wg Ustawy PB [1] (art. 36a i 59a) jest parametrem technicznym, który w czasie budowy lub eksploatacji obiektów nie może być zmieniany bez formalnego zalegalizowania. Zmiana geometrii dachu jest jednym z istotnych odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego i decyzji administracyjnej, dlatego też, niepoprzedzona stosowną zmianą, będzie uznawana za samowolę budowlaną. Powyższe wymagania dotyczą również podwyższania poddaszy przy zachowaniu tej samej geometrii dachu. Tak więc konstrukcja dachu także jest elementem wymagającym pozwolenia budowlanego.
Przepisy wykonawcze
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [4] narzuca warunki, jakim powinny odpowiadać budynki i związane z nimi urządzenia, ich usytuowanie na działce budowlanej oraz zagospodarowanie działek przeznaczonych pod zabudowę, zapewniające spełnienie wymagań art. 5 i 6 PB [1]. Przepisy te stosuje się przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków oraz budowli nadziemnych i podziemnych, spełniających funkcje użytkowe budynków. Rozporządzenie to obejmuje swym zakresem bezpieczeństwo konstrukcji, bezpieczeństwo pożarowe i użytkowe, higienę i zdrowie, ochronę przed hałasem i drganiami oraz oszczędność energii.
Budynek powinien zostać zaprojektowany i wykonany z takich materiałów i wyrobów oraz w taki sposób, aby nie stanowił zagrożenia dla higieny i zdrowia użytkowników lub sąsiadów, w szczególności w wyniku m.in:
- występowania wilgoci w elementach budowlanych lub na ich powierzchniach,
- niekontrolowanej infiltracji powietrza zewnętrznego,
- przedostawania się gryzoni do wnętrza,
- ograniczenia nasłonecznienia i oświetlenia naturalnego.
Wymienione wyżej wymagania dotyczą również dachów, będących przegrodami zewnętrznymi obiektów budowlanych.
Zewnętrzne przegrody budynków powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób eliminujący zagrożenie zdrowia i higieny użytkowania m.in. wskutek penetracji opadów atmosferycznych oraz pary wodnej zawartej w powietrzu.
Rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe dachów i ich uszczelnienia powinny uniemożliwiać przenikanie wody opadowej do wnętrza budynków.
Dachy i tarasy powinny mieć spadki umożliwiające odpływ wód opadowych oraz wód pochodzących z topniejącego śniegu do rynien i wewnętrznych lub zewnętrznych rur spustowych.
Dachy w budynkach o wysokości powyżej 15 m nad poziomem terenu powinny mieć spadki umożliwiające odpływ wody do wewnętrznych rur spustowych - wymóg ten nie dotyczy budynków kultu religijnego, widowiskowych, hal sportowych oraz produkcyjnych i magazynowych, w których taki sposób odprowadzenia wody jest niemożliwy ze względów technologicznych.
W budynku wolno stojącym o wysokości do 4,5 m i powierzchni dachu do 100 m2 można nie wykonywać rynien i rur spustowych, pod warunkiem ukształtowania okapów w sposób zabezpieczający przed zaciekaniem wody na ściany (i na działkę sąsiednią).
Na wewnętrznej powierzchni nieprzezroczystej przegrody zewnętrznej nie może występować kondensacja pary wodnej umożliwiająca rozwój grzybów pleśniowych, natomiast we wnętrzu przegrody nie może występować narastające w kolejnych latach zawilgocenie spowodowane kondensacją pary wodnej.
Rozwiązania materiałowo-konstrukcyjne zewnętrznych przegród budynku (w tym dachów), warunki cieplno-wilgotnościowe, a także intensywność wymiany powietrza w pomieszczeniach powinny uniemożliwiać powstawanie zagrzybienia.
Do budowy przegród zewnętrznych należy stosować materiały, wyroby oraz elementy budowlane odporne lub uodpornione na zagrzybienie i inne formy biodegradacji, odpowiednio do stopnia zagrożenia korozją biologiczną.
Przed przystąpieniem do przebudowy, rozbudowy lub zmiany przeznaczenia budynku (w tym także remontu), wymaga się sprawdzenia poziomu zawilgocenia obiektu oraz jego elementów składowych i w przypadku stwierdzenia oznak korozji biologicznej zaleca się sporządzenie ekspertyzy poszerzonej o badania mikologiczne. Ekspertyza taka powinna wskazać na rodzaj i zakres prac ratunkowych oraz zabezpieczających.
Rozporządzenie Ministra SWiA [5] określa warunki techniczne użytkowania budynków mieszkalnych wraz ze związanymi z nimi instalacjami i urządzeniami technicznymi oraz warunki, które mają zapewnić utrzymanie stanu technicznego budynku na poziomie zapewniającym:
- bezpieczeństwo ludzi i mienia w okresie jego użytkowania,
- utrzymanie wymaganego stanu estetycznego budynku,
- zgodne z przeznaczeniem użytkowanie budynku i znajdujących się w nim pomieszczeń oraz związanych z budynkiem urządzeń,
- zachowanie jego wartości podlegających ochronie konserwatorskiej w przypadku wpisania budynku do rejestru zabytków.
Normy
Z dniem 1 stycznia 2003 roku ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji [6] wprowadziła dobrowolność stosowania Polskich Norm. Niemniej jednak ustawa PB [1] narzuca wymóg projektowania i budowy obiektów w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej. Przepisami budowlanymi przywoływanymi przez PB są rozporządzenia:
- Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [4],
- Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych [5].
Wiedza techniczna powinna opierać się na nabytym w praktyce doświadczeniu projektantów i wykonawców oraz polskich i europejskich normach [1, 4-26]. W Załączniku nr 1 rozporządzenia [4] zamieszczono wykaz polskich norm przywołanych w całości lub tylko w ich części, z których należy korzystać podczas procesu budowlanego. Niektóre z nich, dotyczące obciążeń dachów, ich wymiarowania oraz ciepłochronności zewnętrznych przegród budowlanych wymieniono w TABELI.
Literatura
- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (DzU 1994 nr 89 poz. 414).
- Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r.
- Dyrektywa Rady 89/106/EWG (Dz.Urz. UE L88 z 4.04.2011, s. 5, z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami).
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (DzU 1999 nr 74, poz. 836).
- Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (DzU 2002 nr 169, poz. 1386).
- PN-EN 1990:2004, "Eurokod. Podstawy projektowania konstrukcji".
- PN-EN 1991-1-1:2004, "Eurokod 1. Oddziaływania na konstrukcje. Część 1–1. Ciężar objętościowy, ciężar własny, obciążenia użytkowe w budynkach".
- PN-EN 1991-1-3:2005, "Eurokod 1. Oddziaływania na konstrukcje. Część 1–3. Oddziaływania ogólne. Obciążenie śniegiem".
- PN-EN 1991-1-4:2005, "Eurokod 1. Oddziaływania na konstrukcje. Część 1–4. Oddziaływania ogólne. Oddziaływania wiatru".
- PN-EN 1995-1-1:2010/NA:2010 "Eurokod 5. Projektowanie konstrukcji drewnianych. Część 1–1. Postanowienia ogólne. Reguły ogólne i reguły dotyczące budynków".
- PN-EN 1995-1-2:2008/NA:2010, "Eurokod 5. Projektowanie konstrukcji drewnianych. Część 1–1: Postanowienia ogólne. Oddziaływania na konstrukcje w warunkach pożaru".
- PN-EN ISO 6946:2008, "Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania".
- PN-EN ISO 13788:2003, "Cieplno-wilgotnościowe właściwości komponentów budowlanych i elementów budynku. Temperatura powierzchni wewnętrznej konieczna do uniknięcia krytycznej wilgotności powierzchni i kondensacja międzywarstwowa. Metody obliczania".
- PN-EN 335-1:2007, "Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Definicje klas użytkowania Część 1. Postanowienia ogólne".
- PN-EN 335-2:2007, "Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Definicje klas użytkowania. Część 2. Zastosowanie drewna litego".
- PN-EN 335-3:2007, "Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Definicje klas użytkowania. Część 3. Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Definicja klas zagrożenia biologicznego. Zastosowanie płyt drewnopochodnych".
- PN-EN 338:2011, "Drewno konstrukcyjne. Klasy wytrzymałości".
- PN-EN 350-2:2000, "Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Naturalna trwałość drewna litego".
- PN-EN 351-1:2009, "Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Drewno lite zabezpieczone środkiem ochrony. Część 1. Klasyfikacja wnikania i retencji środka ochrony".
- PN-EN 460:1997, "Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Naturalna trwałość drewna litego. Wytyczne dotyczące wymagań w zakresie trwałości drewna sosnowego w klasach zagrożenia".
- PN-EN 14081-1:2007 (PN-EN 14081-1:2016-03), "Konstrukcje drewniane. Drewno konstrukcyjne o przekroju prostokątnym sortowane wytrzymałościowo. Część 1. Wymagania ogólne".
- PN-B-82-02402:1982, "Ogrzewnictwo. Temperatury ogrzewanych pomieszczeń w budynkach".
- PN-B-82-02403:1982, "Ogrzewnictwo. Temperatury obliczeniowe zewnętrzne".
- PN-B-83-03430:1983/Az3:2000, "Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania".
- PN-B-02361:2010, "Pochylenia połaci dachowych".