Budownictwo społeczne tanie w eksploatacji

Budynek przy ul. Karola Miarki 28 w Mysłowicach, którego uroczyste otwarcie odbyło się 11 grudnia 2023 r., powstał w wyniku przedsięwzięcia Narodowego Centrum Badań i Rozwoju „Budownictwo efektywne energetycznie i procesowo”, finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

„Projekt pokazuje, jak istotne z punktu widzenia transformacji energetycznej są innowacje. Budynek socjalny powinien być przede wszystkim tani w utrzymaniu, aby przeprowadzić transformację energetyczną bez strat i kosztów dla ludzi. Innowacje w tym przypadku to nie tylko ekologia czy bezemisyjność, ale także wysoki komfort życia mieszkańców” – mówił Wojciech Racięcki, dyrektor działu Rozwoju Innowacyjnych Metod Zarządzania Programami w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju.

Obiekt o powierzchni całkowitej 2134 m² jest wyposażony m.in. w: panele fotowoltaiczne i kolektory solarne, innowacyjne centrale wentylacyjne z odzyskiem wilgoci i powietrza na poziomie 95 proc., maty kapilarne, czyli sufitowy system ogrzewania i chłodzenia, magazyn energii elektrycznej i cieplnej, system odzysku energii cieplnej ze zbiornika ścieków szarych czy system odzysku wody deszczowej. Poszczególne elementy koordynuje system inteligentnego zarządzania budynkiem (BMS). W budynku znajduje się także mieszkanie wspomagane, przeznaczone dla osoby niepełnosprawnej.

W opinii samorządowców prototyp szybkiego w budowie i taniego w eksploatacji budynku pozwala podnieść standard zasobu budownictwa socjalnego i stanowi gotowy model do wykorzystania w różnych lokalizacjach w Polsce.

„Projekt oferuje gminom nie tylko szybkie budownictwo komunalne, ale również odpowiadające unijnym dyrektywom dotyczącym efektywności energetycznej. To ważne, bo przepisy się bardzo mocno zmieniają, a gminy przeważnie dysponują dosyć starym zasobem mieszkaniowym, który z efektywnością energetyczną ma niewiele wspólnego” - wskazała Małgorzata Książek-Grelewicz, dyrektor Miejskiego Zarządu Gospodarki Komunalnej w Mysłowicach.

Po odbyciu szkoleń związanych z funkcjonowaniem nowoczesnych technologii, w styczniu 2024 r. do budynku wprowadzi się 28 rodzin oraz osoba niepełnosprawna, wskazana przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej.

Budynek powstał w technologii modułowej 3D. Każdy z 56 modułów, składających się na kubaturę budynku, w pełni wykończono w fabryce – począwszy od instalacji i stolarki po meble kuchenne i wyposażenie łazienek. Moduły zostały przetransportowane na plac budowy i zmontowane w ciągu 3,5 tygodnia.

Wykonawcą projektu jest spółka DMD Modular p.s.a., lider konsorcjum DMD-M (Dostępny Moduł Mieszkalny) – zwycięzca konkursu ogłoszonego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w celu realizacji tego przedsięwzięcia.

„Prefabrykacja modułowa 3D to realizacja budynku w 95 proc. poza placem budowy, w sposób nieinwazyjny dla środowiska. Budynek został wyprodukowany w kontrolowanych warunkach fabrycznych w bardzo krótkim czasie i przy bardzo niskim zaangażowaniu zasobów materiałowych i ludzkich. Pamiętajmy, że jest to prototyp. Gdybyśmy taki budynek powtórzyli, ustawienie go trwałoby 11–12 dni” – zaznaczyła Ewelina Woźniak-Szpakiewicz, prezes zarządu DMD Modular p.s.a.

Dzięki zastosowanym rozwiązaniom budynek produkuje więcej energii niż wynosi jego realne zapotrzebowanie. Zapewni to mieszkańcom niskie koszty eksploatacji, a więc  niskie koszty utrzymania.

„Zastosowane tutaj zostały m.in. ładowarka energii elektrycznej oraz magazyn energii elektrycznej. Zmagazynowana w ciągu dnia energia z paneli fotowoltaicznych będzie wykorzystywana przez mieszkańców tego budynku nocą” - powiedziała Barbara Rzepkowska.

Wszystkie systemy zainstalowane w budynku są połączone z systemem BMS (Building Management System) – wspomagającym funkcjonowanie całego budynku, który odpowiada m.in. za prawidłowy dobór parametrów temperatury czy wilgotności powietrza.

„Użytkownicy mogą sami regulować temperaturę w pomieszczeniu, ale dodatkowo system BMS posiada funkcję sprawdzania, czy w danym mieszkaniu ktoś jest. Jeżeli czujka ruchu nie odkryje obecności mieszkańców, przechodzi na tryb EKO, czyli wszystkie media są przełączane do minimum – tylko tyle, żeby budynek mógł funkcjonować. System BMS sczytuje również parametry wilgotności powietrza i zawartości CO₂ w pomieszczeniach. Jeżeli są wysokie, centrale wentylacyjne zostają załączone, żeby w pomieszczeniu nastąpiła wymiana powietrza” – wyjaśniła ekspertka.

Budowa Demonstratora Technologii przy ul. Karola Miarki w Mysłowicach została sfinansowana przez NCBR w ramach projektu „Podniesienie poziomu innowacyjności gospodarki poprzez realizację przedsięwzięć badawczych w trybie innowacyjnych zamówień publicznych w celu wsparcia realizacji strategii Europejskiego Zielonego Ładu”. Budżet projektu NCBR to 20,5 mln zł.

Projekt jest realizowany w ramach poddziałania 4.1.3 „Innowacyjne metody zarządzania badaniami Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, zgodnie z umową z dnia 3 lipca 2020 numer POIR.04.01.03-00-0001/20-00.

Źródło: NCBR, PAP Mediaroom