Powstała Klimatyczna Baza Wiedzy

Baza będzie służyć szeroko rozumianym liderom opinii, dziennikarzom, naukowcom, politykom, ale też każdemu, kto chce wiedzieć i rozumieć więcej na ten temat. Jest to zbiór zweryfikowanych raportów i publikacji dotyczących klimatu, z krótkim komentarzem, ułatwiającym zrozumienie często niełatwych w odbiorze naukowych treści. Projekt wspierają eksperci z ponad 10 wiodących organizacji pozarządowych, instytucji badawczych i ośrodków akademickich, zajmujących się kwestiami zmian klimatu. W Radzie Ekspertów i Ekspertek Klimatycznej Bazy Wiedzy zasiedli m.in. przedstawiciele Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego.

Problem z dezinformacją klimatyczną

Od kiedy zmiany klimatu stały się widoczne gołym okiem i na własnej skórze ich doświadczamy, zainteresowanie tematem wyraźnie wzrosło. Dziś już niemal nikt nie kwestionuje tego zjawiska oraz wpływu człowieka na ten proces, jednak efektem ubocznym jego popularyzacji jest chaos opinii i narracji, przy jednoczesnym braku słyszalnego głosu przedstawicieli świata nauki. W tych warunkach łatwo dochodzi do dezinformacji i wyraźnej polaryzacji, ponieważ coraz trudniej odróżnić prawdę od fałszu oraz rzetelną wiedzę od opinii.

Według najnowszego badania Instytutu Spraw Publicznych „Dezinformacja wokół klimatu i polityki klimatycznej. Opinie Polek i Polaków” niemal połowa badanych spotkała się w ostatnim czasie z dezinformacją dotyczącą klimatu i polityki klimatycznej. Podatność polskiego społeczeństwa na ten rodzaj dezinformacji jest wysoka i wynika ze złożoności zagadnień związanych ze zmianą klimatu i transformacją, niewystarczającego poziomu kompetencji medialnych oraz upolitycznienia tych tematów.

Baza do walki z dezinformacją

W czasie zalewającej Polskę fali dezinformacji klimatycznej, szczególną rolę odgrywać może rzetelne, wiarygodne, zweryfikowane i ogólnodostępne źródło informacji, z którego korzystać będą mogli zarówno liderzy opinii, jak i wszyscy obywatele. Głównym celem, przyświecającym powstaniu Klimatycznej Bazy Wiedzy, było zwiększanie świadomości na temat zmiany klimatu oraz walka z dezinformacją. W wyniku pracy ekspertów powstało darmowe narzędzie online, zawierające aktualne i zweryfikowane źródła informacji na tematy związane ze zmianami klimatu. Raporty oraz inne publikacje każdorazowo sprawdzane są przez profesjonalną redakcję, a także – w miarę możliwości – opatrzone komentarzem, który streszcza zawartość, przekładając ją na prostszy, codzienny język. 

„Mamy nadzieję, że Klimatyczna Baza Wiedzy przyczyni się do wzrostu świadomości Polek i Polaków na temat zmian klimatu oraz ograniczy szerzącą się w ostatnich latach dezinformację. Liczymy na to, że Baza okaże się przydatna szczególnie dla osób, które potrzebują szybkiego dostępu do informacji oraz wykonują zawody szczególnie narażone na ryzyko szerzenia dezinformacji, takie jak: politycy, dziennikarze, twórcy internetowi, nauczyciele” – mówi Anna Siewiorek z Purpose Climate Lab, organizacji będącej inicjatorem projektu. 

Twórcy bazy i partnerzy

Klimatyczna Baza Wiedzy powstała z inicjatywy Purpose Climate Lab (PCL), które od czterech lat inicjuje w Polsce projekty, mające na celu podnoszenie świadomości mieszkańców oraz liderów opinii w zakresie zmian klimatu, zanieczyszczenia powietrza czy dezinformacji klimatycznej. Projekt finansowo wspiera firma Orange Polska. 

W funkcjonowaniu bazy wiedzy o klimacie kluczowa jest bezstronność, odpowiednie zaplecze naukowe oraz profesjonalizm, które umożliwią jej właściwe działanie – gwarantuje to Rada Ekspertów i Ekspertek, w skład której wchodzą przedstawiciele i przedstawicielki kluczowych organizacji pozarządowych, instytucji badawczych i podmiotów akademickich w Polsce. 

W skład Rady Ekspertów i Ekspertek Klimatycznej Bazy Wiedzy wchodzą:

• Ewa Chodkiewicz (WWF),
• Małgorzata Hajto (Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy),
• dr Katarzyna Iwińska (Collegium Civitas),
• dr Jakub Jędrak, dr Magdalena Kozłowska (Polski Alarm Smogowy),
• dr Aleksandra Kardaś (Nauka o klimacie),
• Lidia Kołucka, Klaudia Wojciechowska (Forum Energii),
• dr Agnieszka Liszka-Dobrowolska (Climate Strategies Poland),
• Weronika Michalak (Heal Polska),
• Mirosław Proppé (WWF),
• Hubert Różyk (Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych),
• dr Michał Smoleń (Instrat),
• dr Paulina Sobiesiak-Penszko (Instytut Spraw Publicznych),
• dr hab. Inż Izabela Sówka (Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Klimatu Politechniki Wrocławskiej),
• dr inż. Krystian Szczepański (Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy),
• Aleksy Szymkiewicz (Stowarzyszenie Demagog).

„Dobrych źródeł informacji na temat zmiany klimatu jest obecnie bardzo wiele, nie zawsze jednak łatwo do nich dotrzeć. W wyszukiwarkach internetowych raporty z badań naukowych często przegrywają z uproszczonymi notkami prasowymi. Jeśli ktoś nie zajmuje się od dawna konkretnym zagadnieniem, nie oniecznie orientuje się, jakich opracowań szukać na jakich stronach, i która organizacja jest wiarygodnym źródłem. Klimatyczna Baza Wiedzy będzie w takich przypadkach bardzo pomocna” – mówi dr Aleksandra Kardaś, Nauka o klimacie.

„O klimacie, świecie natury i naszej – człowieka i cywilizacji – zależności od stabilności klimatu i różnorodności biologicznej, nie uczyły nas szkoły i studia, brak tej edukacji nadal. Stworzenie jednej Klimatycznej Bazy Danych, która pozwoli każdemu na weryfikację wiadomości czy zasięgnięcie wiedzy na dany temat, jest odpowiedzią na społeczną potrzebę. Jeśli słyszę hasła biznesu czy polityków i słyszę tylko PR-owy szum, chcę zrozumieć, o czym jest mowa, pozyskać naukowe podstawy” – uważa Mirosław Proppé, prezes Fundacji WWF.

„Klimatyczna Baza Wiedzy to przedsięwzięcie, które zjednoczyło wiodące organizacje pozarządowe, instytucje badawcze i ośrodki akademickie, które dzięki współpracy opartej na synergii działań mogą razem walczyć z szumem informacyjnym, którym jesteśmy otaczani każdego dnia. Treści bazujące na szczątkowych danych, pozbawione głębszej analizy, wprowadzają opinię publiczną w błąd. Co roku zjawiska ekstremalne, takie jak powodzie, podtopienia, nawałnice oraz susze, powodują straty wynoszące do 0,4% PKB. Mniej więcej raz na 5 lat pojawiają się ponadprzeciętne skutki finansowe szacowane na poziomie od 0,5 do ponad 1% PKB. Jako społeczeństwo nie możemy tego bagatelizować. Zwłaszcza że świat nauki jest w tej materii zgodny: od połowy XX w. klimat Ziemi się zmienia i jest to spowodowane głównie przez aktywność człowieka” – dodaje dr inż. Krystian Szczepański, dyrektor Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego.

Źródło: Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!