Odwodnienie cyrkulacyjne – najwydajniejszy sposób odprowadzenia wody z dachów płaskich

W artykule na kilku przykładach omówiono różnice i wynikające z nich skutki ekonomiczne i techniczne pomiędzy rozwiązaniem tradycyjnym a cyrkulacyjnym.

Porównanie RYS. 1 i 2 pozwala na wyciągnięcie kilku wniosków:

1. Jeżeli woda ma krótszą drogę do przebycia, a spadek (w przeciwieństwie do układu klasycznego) jest stały, to albo możemy oczekiwać szybszego odpływu wody, albo możemy sobie pozwolić na mniejszy spadek.
2. W układzie klasycznym woda płynąc do wpustu gromadzi się w koszach i w korycie, czyli tam gdzie jest największe nagromadzenie połączeń materiału pokryciowego – przecieki powstają właśnie w tych miejscach.
3. W układzie cyrkulacyjnym bryty materiału układane są od najniższego punktu w górę przez całą szerokość obiektu co, z jednej strony minimalizuje prawdopodobieństwo przecieku, a z drugiej pozwala uniknąć docinania materiału pokryciowego w koszach i zmniejszyć (nieraz bardzo znacznie) jego zużycie.

Coraz częściej projektanci i inwestorzy projektują skomplikowane dachy o ciekawych i niestandardowych kształtach. Dom i dach wyglądają unikalnie, podkreślają otoczenie i wyobraźnię, ale przed dekarzami i wykonawcami postawione jest trudne zadanie – odprowadzenie wody z takiego dachu. Sprawdź jak zrobić to najlepiej >>

Dachy o wysokim stopniu komplikacji

Czasami kształt działki, wymagania inwestora lub inne czynniki wymuszają bardzo nieregularny kształt budynku. Zaprojektowanie punktów odwodnienia w sposób pozwalający na stworzenie w miarę prostego i regularnego kształtu spływu wody z dachu jest niemożliwe.

Konstruując spadki w sposób klasyczny, można otrzymać nieefektywny i nieatrakcyjny kształt: spadki, kontrspadki, rynny, skosy – każdy o innym kształcie i w innym rozmiarze.

W efekcie należałoby każdy element dopasowywać i docinać na budowie.

Ten sam dach można zaprojektować w systemie cyrkulacyjnym na bazie regularnej siatki, z elementów o jednakowej wielkości, precyzyjnie dociętych, ponumerowanych i zorientowanych kierunkowo.

Precyzyjny projekt, warsztatowe wykonanie na sterowanym numerycznie ploterze, jednoznaczne  oznakowanie każdego elementu pozwalają na uzyskanie perfekcyjnego kształtu w sposób szybki, pewny i niemal bezodpadowo.

Na rys. 6 przedstawiono podobne rozwiązanie dla dachu, dla którego trudno opracować i wykonać kształt dachu w oparciu o rozwiązanie klasyczne. Nieregularny kształt dachu, podyktowany układem wewnętrznym i wynikającą z niego możliwością umiejscowienie odpływów, powoduje, że spadki na dachu mają różne kształty i spadki.

W efekcie dach nabrał kształtu (rys. 8) pozwalającego na odprowadzenie wody z każdego miejsca, minimalizując ryzyko powstania zastoin, a w efekcie przecieków.

Powyżej kilkakrotnie wspominałem o oznakowaniu elementów składowych systemu dachu cyrkulacyjnego. Z jednej strony mamy do czynienia z kwadratowymi kształtkami, które na pierwszy rzut oka niczym lub niewiele się miedzy sobą różnią. Z drugiej – mnogość rodzajów kształtek nie pozwala zapanować nad ich prawidłowym ułożeniem bez precyzyjnego projektu i opisu.

Z mojego doświadczenia pracy nad dziesiątkami projektów, które wykonałem we współpracy lub uzgodnieniu z projektantami budynków i budowli, wynika następujący wniosek:

„Każdy dach, nawet o najbardziej skomplikowanych kształtach, można podzielić na tzw. sekcje cyrkulacyjne, czyli sekcje odpływu cyrkulacyjnego wody powiązane z konkretnym wpustem na dachu. We wszystkich tych przypadkach jedna sekcja drenażu wody jest powiązana z jednym konkretnym wpustem dachowym, do którego woda spływa bezpośrednio, zaś spadek procentowy jest jednakowy na każdej sekcji dachowej i na całym dachu.”

Przykład pierwszy: Długi dach typu blok w oryginalnym projekcie z kontrspadkami, koszami zlewowymi, rynnami i korytami zlewowymi ze spadkiem (0–0,5)% i nieuniknionymi kałużami oraz zastoinami wody. Spadki na tym dachu wahają się w przedziale (0–4)%. Obok pokazano układ liniowo-cyrkulacyjny ze stałym spadkiem liniowym i cyrkulacyjnym 2%, co w przeliczeniu na spadek tradycyjny liniowy wynosi ok. 4%. Nie ma jakichkolwiek miejsc zastoin, zlewni wody itd. Wewnątrz centralnego koryta zastosowano stały spadek 2%, skorelowany z dokładnie takim spadkiem na drenażu cyrkulacyjnym.

Przykład drugi: Dach o skomplikowanym i nietypowym kształcie trójkątnym. Spadki liniowe w przedziale 0–5% nierównomierne, wpusty rozrzucone po powierzchni. Po drugiej stronie zastosowano technologię cyrkulacyjną równomiernego rozmieszczenia sekcji dachowych oraz jednakowego spadku 2,25% cyrkulacyjnego, co odpowiada szybkości odpływu wody około 5% spadku tradycyjnego liniowego.

Dlatego każda realizacja zaczyna się od szczegółowego projektu. Na przykładzie trzecim dach jest dzielony na numerowane sekcje (sekcja to obszar, z którego woda spływa do określonego wpustu).

Sekcja podzielona jest na ćwiartki oznaczane literami, a w skład ćwiartki wchodzą numerowane elementy. Ostatnią częścią jest strzałka wskazująca kierunek do wpustu i pozwalająca odpowiednio obrócić element wokół osi pionowej. Brzmi skomplikowanie? Wbrew pozorom jest to bardzo proste i intuicyjne rozwiązanie, bo każdy kolejny element numeracji zawęża obszar, na którym należy ułożyć kształtkę.

Na podstawie dokumentacji przygotowany zostaje projekt izolacji i odwodnienia dachu. Pod uwagę bierzemy zarówno wymagania cieplne dla obiektu, jak i dostępne miejsce (np. czy wysokość attyk nie jest zbyt mała w stosunku do grubości izolacji termicznej powiększonej o założone spadki). Obliczenia cieplne w oparciu o różne dostępne materiały pozwalają dobrać układ optymalny dla danego budynku i wymagań zleceniodawcy. Czasami jest to po prostu najniższa cena, czasami trzeba wziąć pod uwagę duże obciążania wynikające z funkcji albo wymagania przeciwpożarowe lub warunki stawiane przez ubezpieczyciela budynku. Ponieważ mamy możliwość wykonania elementów spadkowych z każdego materiału termoizolacyjnego (EPS, XPS, wełna, PIR),  przeważnie znajdujemy właściwe rozwiązanie. Osobno rozważana jest kwestia systemu mocowania. Klej, łączniki mechaniczne, a może balast? W przypadku, gdy zapada decyzja, dostarczamy zarówno klej, jak i łączniki wraz z projektem ich rozmieszczenia. Sprawdź >>

W efekcie wykonawca dachu dostaje projekt w technologii cyrkulacyjnej Grade Roof i paczki ze spakowanymi elementami do izolacji dachu.

Podsumowanie

Reasumując – stosowany obecnie powszechnie sposób kształtowania spadków na dachu jest tożsamy z tym, jaki przez wieki stosowano do konstrukcji dachów stromych. Nie jest to rozwiązanie optymalne dla dachów płaskich z odwodnieniem punktowym. Znacznie efektywniejszym sposobem jest ukształtowanie dachu w formie odwróconego stożka (lub zespołu stożków). Pozwala to na efektywniejsze odwodnienie, a także uniknięcie tworzenia się zastoin wody w korytach i zagęszczenia połączeń materiałów pokryciowych w miejscach gromadzenia się wody opadowej. Z punktu widzenia projektanta i wykonawcy rozwiązanie to pozwala na bardzo elastyczne rozmieszczenie wpustów dachowych na dachu, nie powodując utrudnienia w realizacji dachu.

Zaprezentowane w artykule rysunki i zdjęcia prezentują obiekty zrealizowane przez Grade Group. Zobacz portfolio oraz ofertę firmy >>