Page 17 - IZ _11_2018

Wywiad

To niepowetowana i naprawdę nie wiem, i świeci, bo jest technologicznie atrak- było wtedy obecnej wrażliwości konser-
czy w ogóle porównywalna z czymkolwiek cyjne, ale poczekajmy, jak się zestarzeje watorskiej. Brakowało przykładów dobrej
na świecie strata w zakresie kultury. Dla- i jak będzie wyglądało wówczas w takim konserwacji architektury w małych mia-
tego staramy się patrzeć na to wszystko otoczeniu. stach. Jeśli zaś ich brakowało, to prawie
takim nieco ojcowskim okiem, żeby każdy pytał: – Po co to panu? Co pan bę-
więcej nie stracić. W Polsce jest więc taka Czy wyróżniłby Pan jakieś trendy dzie z tym robił? Zdarzały się pomówienia
specyfika. Inaczej na przykład wygląda w sztuce konserwatorskiej? Czy w Pol- o nachalność działania. I potem, jak się
to w Niemczech, gdzie część budynków sce posiadamy własną szkołę w tym udało na przykład zrobić jedną witrynę
po wojnie została odbudowana, a część zakresie? drewnianą z nawiązaniem do lokalnych
nie. Na przykład Kolonii zasadniczo nie Trendy są bardzo różne. Polska szkoła historycznych form architektonicznych,
odbudowano architektoniczno-historycz- jest na ogół zachowawcza, natomiast a potem drugą i trzecią, kiedy dostrzeżono
nie, ale już Norymbergię jak najbardziej.
Niemcy w tym zakresie są mniej orto- Za przykład może posłużyć Centrum im. Georges’a Pompidou
doksyjni. I dziś chyba trochę tego także w Paryżu, które stanęło na miejscu secesyjnych hal
żałują, ponieważ nowsze rozwiązania targowych w stylu prawdopodobnie zbliżonym do naszej
architektoniczno-konserwatorskie nie Hali Mirowskiej w Warszawie. Wydaje się, że dziś Francuzi
zawsze na dłuższą metę się sprawdza- zaczynają tej decyzji przynajmniej trochę żałować, bo obecnie
ją. Za przykład może posłużyć Centrum wyeksponowane niegdyś instalacje techniczne budynku
im. Georges’a Pompidou w Paryżu, które sprawiają, że dość szybko starzeje się on materialnie
stanęło na miejscu secesyjnych hal targo- i nie wygląda już tak atrakcyjnie jak w czasach, kiedy powstał.
wych w stylu prawdopodobnie zbliżonym Zamiast pięknej, secesyjnej i starej szacownej hali mają
do naszej Hali Mirowskiej w Warszawie. więc coś takiego.
Wydaje się, że dziś Francuzi zaczynają
tej decyzji przynajmniej trochę żałować,
bo obecnie wyeksponowane niegdyś na Zachodzie jest może bardziej swobod- też, że to między innymi „napędza” klien-
instalacje techniczne budynku sprawiają, na. Coraz więcej uwagi zwraca się na sto- tów, to niektórzy troszkę zaczęli się drapać
że dość szybko starzeje się on mate- sowanie nowych technologii. Są przecież po głowach, nabierać refleksji i zaczęli
rialnie i nie wygląda już tak atrakcyjnie w tego typu obiektach ogromne problemy działać w podobnym kierunku. Wypraco-
jak w czasach, kiedy powstał. Zamiast wilgociowe. Są spory całych środowisk wana metoda ochrony zabytków, o której
pięknej, secesyjnej i starej szacownej hali na temat, co w tym zakresie wolno, a cze- Pan wspomniał, polegała więc w dużej
mają więc coś takiego. go nie należy stosować. Jakiś czas temu mierze na praktykowaniu dobrych przykła-
dyskutowałem z pewną panią profesor dów, które następnie się upowszechniały.
Czyli według Pana powinniśmy być z Torunia na temat drogi, jaką przebywa Warto wspomnieć, że miało to przy tym
elastyczni, ale też w szczególny sposób woda okapowa i jakie niesie za sobą ryzy- także walor edukacyjny, bez którego
„dmuchać i chuchać’ na to, co mamy ko prowadzenia jej „po ścianie” lub inną nie sposób w ogóle myśleć o ochronie
w zasobach obiektów zabytkowych? drogą. My w Polsce zwracamy na to uwa- zabytków. Przemyślenia na ten temat
Tak, ale nie powinniśmy przesadzać, gę. Może to także kwestia klimatu, ale nie i ich wyniki opublikowałem zaś m.in.
godząc się na pewne zmiany. Jest sądzę, aby tak mocno przejmowano się w periodyku konserwatorskim „Ochrona
mnóstwo takich przykładów w Wied- tym w aspekcie konserwatorskim na za- Zabytków” w 2016 roku.
niu czy Londynie. Mogą to być zatem chodzie Europy. Dzisiaj jest nieco inaczej, ponieważ
zmiany wartościowe pod warunkiem, z reguły istnieje wyższa świadomość
że architektonicznie i materiałowo będą Przed naszą rozmową sporo o Panu prawna. Dawniej funkcjonował większy
wysokiej klasy, aby na przykład za 20 lat czytałem. Wiem, że między innymi respekt dla urzędu, co widocznie pomaga-
wciąż wyglądały atrakcyjnie, zachowując ma Pan ogromne dokonania w Cieszy- ło w doraźnych, a tak przecież wówczas
równocześnie w maksymalnym stopniu nie jako Miejski Konserwator Zabytków. potrzebnych, działaniach konserwatorskich,
substancję historycznie autentyczną. Za Pana kadencji, dzięki stworzeniu a także architektonicznych. Obecnie w tym
I musimy przy tym mieć też świadomość, i zastosowaniu prekursorskiej wówczas zakresie jest inaczej. Ludzie mają po prostu
że ryzykujemy, kiedy wstawimy na przy- metody w dziedzinie ochrony zabytków, większą świadomość, że mają prawa.
kład jakąś prostą, współczesną formę udało się w dużym stopniu odzyskać I dobrze, że tak jest, jednak powinniśmy
stereometryczną między starą zabudowę, historyczny charakter miasta. Prowa- przy tym pamiętać, że nie ułatwia to bynaj-
tak jak zdarza się to np. w Skandynawii. dził Pan również badania na temat mniej, zwłaszcza pod względem procedural-
Skandynawowie kultywują bowiem swój metodologii opieki nad zabytkami i ich nym, współpracy z właścicielami zabytków,
autochtoniczny wręcz charakter prosto- ochrony. a więc potencjalnymi lub faktycznymi
ty w architekturze i wzornictwie. Bywa Tak, coś tam próbowałem zrobić w tym inwestorami. Ci zaś, jak wiadomo, bywają
więc, że wkomponowują proste formy kierunku. Chciałem iść w stronę większe- różni. Niektórzy rozmawiają, negocjują,
geometryczne w starą zabudowę miejską go uproszczenia, zwłaszcza procedural- ale są też tacy, którzy nie chcą rozmawiać.
lub w naszym zrozumieniu – wiejską nego, a dzięki temu – większej łatwości, W efekcie więc niestety zdarza się również,
np. w Danii czy Norwegii. Któż jednak od- lepszych kontaktów z inwestorem itd. że obustronnie realizujemy wówczas proce-
gadnie jak to odbierzemy za 20 lat. Teraz Jednak to były takie czasy, że pewne rze- dury zamiast zadań w dziedzinie ochrony
wszyscy się cieszą, bo jest nowe, błyszczy czy trzeba było właściwie wywalczyć. Nie zabytków. n

18 nr 11/12/2018