Jak poprawić izolacyjność akustyczną w budownictwie mieszkaniowym

Rozwiązanie problemu słabej izolacyjności w mieszkaniu wiąże się z koniecznością wykonania pomiarów i obliczeń, a co za tym idzie - z zatrudnieniem akustyka. Rzadko sprawa jest na tyle oczywista, by można było stwierdzić bez wykonania pomiarów, że wystarczy w taki czy inny sposób poprawić daną ścianę lub strop. Zdarza się, że choć dobrze słyszymy sąsiadów za daną ścianą, sama ściana jest wykonana poprawnie, wina leży natomiast po stronie ścian bocznych, podłogi lub łączeń między nimi.

Często słaba izolacyjność jest spowodowana umiejscowieniem szybów wentylacyjnych, co od razu słychać. Nie ma jednak pewności, że po zmodernizowaniu wentylacji problem zniknie. W każdym wypadku zalecane jest, aby wykonać pomiar we wstępnym etapie realizacji budowy.

Zwykły pomiar izolacyjności akustycznej, zgodny z polskimi normami, nie pozwala niestety na ustalenie, skąd dochodzi dźwięk, tzn. która przegroda jest najsłabsza i odpowiada za słaby wynik pomiarów. Analiza wyników pomiarów w połączeniu z wykonaniem obliczeń zgodnie z metodą opisaną m.in. w normach PN-EN 12354-1:2002 [1] oraz PN-EN 12354‑2: 2002 [2] pozwala na w miarę szczegółowe ustalenie, która przegroda lub które łączenie jest winowajcą. Na RYS. 1 pokazano etapy ekspertyzy poprawy izolacyjności akustycznej.

RYS. 1. Etapy ekspertyzy służącej poprawie izolacyjności akustycznej; rys.: archiwum autora

Gdy pomiary i analiza zostały już wykonane, akustyk powinien przedstawić zalecane prace naprawcze. Są one zazwyczaj kombinacją kilku rozwiązań. Przykładowo, gdy trzeba wykonać okładzinę akustyczną na ścianie działowej, często trzeba ją założyć również na ścianie bocznej lub suficie, aby uniknąć przenoszenia bocznego. W każdym wypadku poprawa izolacyjności akustycznej wiąże się z postawieniem pewnego rodzaju okładziny akustycznej, a co za tym idzie ze zmniejszeniem powierzchni użytkowej mieszkania i zazwyczaj - obniżeniem jego wartości rynkowej.

Okładzina akustyczna na ścianie

Jeżeli ściana (główna lub boczna) nie uzyskuje minimum izolacyjności akustycznej, należy ją poprawić przez wybudowanie okładziny akustycznej (RYS. 2-3).

RYS. 2-3. Przykład konstrukcji okładziny akustycznej na ścianę. Oznaczenia: 1 - ściana wymagająca poprawy izolacyjności akustycznej, 2 - słupki drewniane lub profile stalowe o grubości 50 mm w rozstawie min. 600 mm, 3 -odstęp między ścianą a słupkami min. 25 mm, 4 - wypełnienie z wełny mineralnej o grubości 50 mm, 5 - dwie warstwy płyty gipsowo-kartonowej o masie powierzchniowej min. 9 kg/m2, 6 - odstęp między ścianą i wewnętrzną powierzchnią okładziny z płyt min. 75 mm; rys.: archiwum autora

Rozwiązania mogą być różne, jednak ważne jest zachowanie czterech czynników odpowiedzialnych za poprawę izolacyjności:

• zachowanie odpowiedniej masy powierzchniowej: najczęściej jako okładziny stosuje się dwie warstwy płyty gipsowo-kartonowych 2×12,5 mm; można też zastosować specjalne płyty akustyczne o dużej masie powierzchniowej,
• zapewnienie dobrej szczelności okładziny: wszystkie łączenia należy uszczelnić akrylem; nie powinno się montować kontaktów w tej ścianie,
• separacja między okładziną a starą ścianą: najlepiej przymocować szkielet do podłogi i sufitu z zachowaniem odstępu od ściany; jeśli nie jest wymagana duża poprawa izolacyjności akustycznej, słupki można przytwierdzić bezpośrednio do ściany,
• wypełnienie przestrzeni między okładziną a ścianą materiałem włóknistym, np. wełną mineralną.

Dzięki dobrze wykonanej okładzinie akustycznej, z dobrą separacją szkieletu od ściany, można uzyskać poprawę nawet kilkunastu decybeli, w zależności od izolacyjności ściany przed poprawą. Jeśli szkielet jest przytwierdzony bezpośrednio do ściany, poprawa izolacyjności akustycznej wynosi kilka decybeli.

Rozwiązanie to zalecane jest do poprawy izolacyjności akustycznej ścian działowych. Jeżeli sama ściana jest dobra, a problemem jest przenoszenie boczne po ścianach przylegających, należy zająć się właśnie nimi.

Warto przeczytać: Izolacyjność akustyczna w budownictwie mieszkaniowym. Praktyczny poradnik >>>

Dodatkowy sufit

Jeśli chcemy poprawić izolacyjność akustyczną podłogi bez jej demontowania, należy wybudować nowy sufit pod istniejącym stropem. Podobnie jak w przypadku okładziny ściennej, nowy sufit powinien mieć odpowiednią masę powierzchniową i separację. Najlepsza separacja jest wówczas, gdy sufit przytwierdzi się do nowych belek, odseparowanych od istniejącej podłogi (RYS. 4-5). Taki dodatkowy sufit na niezależnych belkach może poprawić izolacyjność akustyczną od dźwięków powietrznych nawet o kilkanaście decybeli.

RYS. 4-5. Przykład konstrukcji dodatkowego sufitu pod istniejącym stropem. Oznaczenia: 1 - podłoga pływająca, 2 - materiał izolacyjny: styropian elastyczny lub sprasowana wełna mineralna, 3 - podłoga wymagająca poprawy izolacyjności akustycznej, 4 - belki do mocowania nowego sufitu, zawieszone na przylegających ścianach (brak kontaktu ze starym sufitem), 5 - wypełnienie z wełny mineralnej o grubości min. 100 mm, 6 - dwie warstwy płyty gipsowo-kartonowej, każda o masie powierzchniowej min. 9 kg/m2, 7 - odległość między starym a nowym sufitem min. 150 mm; rys.: archiwum autora

Montowanie nowych belek do ścian może być jednak niepraktyczne. Jeżeli nie jest wymagana aż tak duża poprawa izolacyjności, zamiast niezależnych belek można zastosować system sufitu podwieszanego na kratownicy z elastycznymi wieszakami. Należy jednak zachować odległość nowego sufitu od starego min. 150 mm, a pustkę powietrzną wypełnić wełną mineralną. Takie rozwiązanie też może dać dużą poprawę, nawet do 10 dB, zależnie od jakości istniejącego stropu.

Te rozwiązania poprawiają izolacyjność akustyczną od dźwięków powietrznych, lecz mogą być niewystarczające do poprawy izolacyjności akustycznej od dźwięków uderzeniowych. W każdym wypadku, gdy konieczne jest uzyskanie wartości izolacyjności akustycznej od dźwięków uderzeniowych zgodnych z normą PN­‑B-02151-2:2015-10 [3], zalecane jest zastosowanie podłogi pływającej lub innego systemu podłogi na podłożu elastycznym. Takie rozwiązanie nie jest konieczne jedynie w przypadku, gdy dobra izolacyjność uderzeniowa nie jest potrzebna, np. gdy strop dzieli mieszkanie od sklepu piętro niżej.