Wolne tempo wymiany kotłów w podkrakowskich gminach

„To zła wiadomość nie tylko dla mieszkańców tych rejonów, ale również dla mieszkańców Krakowa, którzy oddychają zanieczyszczeniami powstającymi w gminach ościennych” – mówi Andrzej Guła.

Żeby zwiększyć wiedzę na temat uchwały antysmogowej i zachęcić mieszkańców do skorzystania z dotacji na wymianę kotłów KAS przygotował 150 tys. egzemplarzy publikacji w formie tabloidu, która jest kolportowana na terenie czterech powiatów wokół Krakowa.

Dane zebrane przez Krakowski Alarm Smogowy wskazują na bardzo słabe postępy gmin w przygotowaniach do wejścia w życie uchwały antysmogowej. W gminach Metropolii Krakowskiej wciąż pozostało do wymiany ponad 33 tysiące kotłów¹ do końca 2026 roku. Większość z nich powinna zniknąć nawet wcześniej – bo najgorsze do końca 2022 roku.

Mimo, iż tempo wymiany pozaklasowych urządzeń grzewczych w ostatnich latach pezyspieszyło, to wciąż jest niewystarczające. W ubiegłym roku – to dane przekazane przez gminy – wymieniono 2493 kopciuchy². To więcej niż we wcześniejszych latach – w 2018 roku były to 1883 kotły, a w 2017 zaledwie 917³. Jednak za mało, by zdążyć do końca 2022 roku, kiedy wejdą w życie przepisy uchwały antysmogowej zakazującej ogrzewania domów w Małopolsce z pomocą przestarzałych kotłów.

Sytuacja wygląda różnie w zależności od gminy.

„Najwięcej kotłów wymieniły największe gminy, ale i tak tempo likwidacji „kopciuchów” jest zbyt wolne. W wielu gminach sytuacja jest bardzo zła i nie widać, żeby władze aktywnie włączyły się w działania antysmogowe. W Biskupicach wymieniono 61 kotłów, a pozostało jeszcze 1509. W Świątnikach również 61, a trzeba zlikwidować jeszcze 1611. To musi ulec zmianie, a gminy muszą wreszcie zacząć poważnie traktować ochronę powietrza. Jednak żeby ludzie zdecydowali się na wymianę starych kotłów muszą mieć świadomość, że już za dwa lata takie ogrzewanie będzie nielegalne i muszą wiedzieć, gdzie szukać pomocy. Trzeba też zwiększać świadomość problemu. Dlatego zdecydowaliśmy się gminom w tym pomóc i do mieszkańców czterech małopolskich powiatów (krakowskiego, wielickiego, proszowickiego oraz myślenickiego) trafia właśnie 150 tys. egzemplarzy smogowego tabloidu, który zawiera informacje o możliwościach uzyskania dotacji. W tym o środkach z programu «Czyste Powietrze» – mówi Andrzej Guła.

Tabloid pt. „Smog Express” opracował zespół dziennikarzy serwisu SmogLab.pl. Formą nawiązuje do dzienników „Fakt” i „Super Express”, a zawarte w nim artykuły odpowiadają na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące smogu i sposobów walki z nim. Zawarto w nim także informacje o sposobach uzyskania dotacji w programie «Czyste Powietrze» oraz o zapisach uchwały antysmogowej dla województwa małopolskiego. W czasie jego przygotowywania przeprowadzono m.in. badania społeczne, które pomogły ustalić, co sprawia mieszkańcom obwarzanka największe trudności, czego chcieliby się dowiedzieć i co muszą zrobić, by wymienić kocioł.

„Kiedy pojawiła się okazja, by z pomocą tradycyjnej i wysokonakładowej gazety trafić do ludzi z informacjami, które ułatwią wymianę kotłów i przyspieszą poprawę sytuacji w obwarzanku, nie wahaliśmy się ani chwili. Jasno widać, że gminy aglomeracji potrzebują pomocy, a „tabloid” może przyciągnąć uwagę znacznie lepiej od urzędowego biuletynu. Taka forma nie zmienia jednak wagi treści zawartych w gazecie. Przy okazji zbierania informacji do gazety, potwierdziło się, jak ważne jest budowanie świadomości. Są na przykład w «krakowskim obwarzanku» gminy, w których w ostatnim czasie znacząco wzrosła ilość śmieci produkowanych przez mieszkańców. Można przypuszczać, że mniej kilogramów odpadów trafia tam do pieców. To efekty edukacji i głośnego mówienia o problemie i jego źródłach” – mówi Tomasz Borejza, który koordynował przygotowanie i wydanie publikacji.

Przepisy uchwały antysmogowej dla Małopolski, które zakazują używania kotłów pozaklasowych zaczną obowiązywać 1 stycznia 2023 roku. Kotły klasy 3. i 4. trzeba zlikwidować do końca 2026 roku. Potem za ich dalsze wykorzystywanie będzie grozić kara w wysokości nawet 5 tys. złotych. Osoby chcące zmienić kocioł mogą skorzystać m.in. z pomocy w ramach programu „Czyste powietrze”, który przeszedł gruntowną reformę i zapewnia łatwiejszy dostęp do dotacji. Szczegółowe informacje na temat programu można uzyskać pod numerem ogólnopolskiej infolinii: 22 340 40 80.

Źródło: Polski Alarm Smogowy

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!

¹ Inwentaryzacja urządzeń grzewczych według danych Stowarzyszenia Metropolia Krakowska. W trzech gminach inwentaryzacja jest niepełna.

² Odpowiedzi gmin na wnioski o udostępnienie informacji publicznej

³ Podsumowanie realizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego w 2017 oraz 2018 roku