Badanie właściwości betonu ze zbrojeniem rozproszonym z włókien niemetalicznych
Part 3. Test of mechanical properties of concrete reinforced with synthetic structural fibre
Stanowisko badawcze dla testu trzypunktowego zginania; fot.: Ł. Drobiec, J. Blazy
Zaawansowane obliczenia oraz modelowanie numeryczne wymagają dokładnego poznania zachowania materiału pod obciążeniem [1–2]. Jest to szczególnie ważne w materiałach, które zachowują się nieliniowo i cechują się różnymi fazami pracy. Takim materiałem jest beton zbrojony włóknami zwany fibrobetonem.
Zobacz także
Rockwool Polska Termomodernizacja domu – na czym polega i jak ją zaplanować?
Termomodernizacja to szereg działań mających na celu poprawę energochłonności Twojego domu. Niezależnie od zakresu inwestycji, kluczowa dla osiągnięcia spodziewanych efektów jest kolejność prac. Najpierw...
Termomodernizacja to szereg działań mających na celu poprawę energochłonności Twojego domu. Niezależnie od zakresu inwestycji, kluczowa dla osiągnięcia spodziewanych efektów jest kolejność prac. Najpierw należy docieplić ściany i dach, aby ograniczyć zużycie energii, a dopiero potem zmodernizować system grzewczy. Dzięki kompleksowej termomodernizacji domu prawidłowo wykonanej znacznie zmniejszysz koszty utrzymania budynku.
Recticel Insulation Nowoczesne technologie termoizolacyjne Recticel w renowacji budynków historycznych
W dzisiejszych czasach zachowanie dziedzictwa kulturowego i jednoczesne dostosowanie budynków do współczesnych standardów efektywności energetycznej stanowi duże wyzwanie zarówno dla inwestora, projektanta...
W dzisiejszych czasach zachowanie dziedzictwa kulturowego i jednoczesne dostosowanie budynków do współczesnych standardów efektywności energetycznej stanowi duże wyzwanie zarówno dla inwestora, projektanta jak i wykonawcy. Niejednokrotnie w ramach inwestycji, począwszy już od etapu opracowywania projektu, okazuje się, że tradycyjne materiały izolacyjne i metody ich aplikacji nie są wystarczające, aby zapewnić właściwe parametry termiczne i należytą ochronę wartości historycznych budynku.
Sievert Polska Sp. z o.o. System ociepleń quick-mix S-LINE
System ociepleń quick-mix S-LINE to rozwiązanie warte rozważenia zawsze, kiedy zachodzi potrzeba wykonania termomodernizacji ścian zewnętrznych. Umożliwia montaż nowej izolacji termicznej na istniejącym...
System ociepleń quick-mix S-LINE to rozwiązanie warte rozważenia zawsze, kiedy zachodzi potrzeba wykonania termomodernizacji ścian zewnętrznych. Umożliwia montaż nowej izolacji termicznej na istniejącym już systemie ociepleń, który nie spełnia dzisiejszych wymagań pod kątem wartości współczynnika przenikania ciepła U = 0,2 W/(m²·K).
W zależności od materiału, wymiarów i ilości zastosowanych włókien fibrobeton może po zarysowaniu wykazywać efekt wzmocnienia lub osłabienia [3–6]. W fibrobetonach raczej nie występuje zjawisko kruchego pękania.
Artykuł stanowi kontynuację prac [7–8], w których opisano wyniki badań mieszanki betonowej i próbek betonowych zbrojonych włóknem syntetycznym.
W niniejszej części przeprowadzono klasyfikację wytrzymałości fibrobetonu, określono energię zniszczenia, przeanalizowano zależność pomiędzy wytrzymałością na ściskanie i na rozciąganie przy zginaniu oraz zależności:
- siła – szerokość rozwarcia rysy (F-CMOD),
- siła – szerokość przemieszczenia końcówki rysy (F-CTOD)
- i siła – ugięcie (F-δ).
O czym przeczytasz w artykule?
|
W artykule zamieszczono analizę wyników badań opisanych w pracach [7] i [8]. Przeprowadzono klasyfikację wytrzymałości fibrobetonu, określono energię zniszczenia, przeanalizowano zależność pomiędzy wytrzymałością na ściskanie i na rozciąganie przy zginaniu oraz zależności F-CMOD, F-d i F-CTOD. Wykazano, że norma PN-EN 14651 przeznaczona do badań belek z włóknami metalicznymi może być stosowana do badania belek z włóknami syntetycznymi. Artykuł zakończono wnioskami wynikającymi z przeprowadzonych badań i analiz. Test of mechanical properties of concrete reinforced with synthetic structural fibre. Part 3 The article contains an analysis of the results of the research described in [7] and [8]. The classification of the fiber-reinforced concrete strength was carried out, fracture energy was calculated and the relationship between the compressive and flexural strength, as well as the dependencies of F-CMOD, F-d and F-CTOD were analyzed. It has been proved that the PN EN 14651 standard, intended for testing beams with metallic fibers, can be used to test beams with synthetic fibers. The article ends with the conclusions resulting from the conducted research and analysis. |
Badania laboratoryjne
Przeprowadzono badania laboratoryjne zgodnie z normą PN-EN 14651 [9] (test trzypunktowego zginania – 3PBT). Zastosowano beton odpowiadający klasie C40/50 i C45/50 dla odpowiednio mieszanki bez włókien (NC) i z włóknami (FRC) zgodnie z PN 206 [10].
Próbki w kształcie prostopadłościanów o wymiarach 150×150×550 mm przygotowano zgodnie z wymogami PN-EN 14651 [9]. Szczegółowy opis zastosowanych materiałów oraz sposobu przygotowania próbek zamieszczono w części pierwszej opracowania [7], a wyniki badań w części drugiej [8]. Widok stanowiska badawczego pokazano na FOT. 1.
FOT. 1. Stanowisko badawcze dla testu trzypunktowego zginania. Objaśnienia: 1 – miernik zaciskowy do pomiaru CMOD, 2 – miernik zaciskowy do pomiaru CTOD, 3 – czujnik LVDT do pomiaru ugięcia δ, 4 – podpora wywołująca siłę, 5 – podpora dolna, 6 – rama podtrzymująca czujnik LVDT; fot.: Ł. Drobiec, J. Blazy
Klasyfikacja wytrzymałości fibrobetonu
W celu sklasyfikowania wytrzymałości fibrobetonu według normy Model Code 2010 [11] zakłada się model liniowo-sprężysty, biorąc pod uwagę charakterystyczną wytrzymałość na zginanie ƒR,1k, która odpowiada stanowi granicznemu użytkowania (SGU) i ƒR,3k odpowiadającej stanowi granicznemu nośności (SGN). W szczególności rozpatruje się dwa parametry: parametr ƒR,1k reprezentujący przedział wytrzymałości oraz stosunek ƒR,3k/ƒR,1k, oznaczony literą a, b, c, d lub e.
Przedział wytrzymałości określają dwie kolejne liczby w szeregu: 1,0; 1,5; 2,0; 2,5; 3,0; 4,0; 5,0; 6,0; 7,0; 8,0;… [MPa], natomiast przyporządkowanie do liter a, b, c, d lub e zależy od przedziału liczbowego, w jakim znajduje się stosunek wytrzymałości resztkowych:
- a, jeśli 0,5 ≤ ƒR,3k/ƒR,1k < 0,7,
- b, jeśli 0,7 ≤ ƒR,3k/ƒR,1k < 0,9,
- c, jeśli 0,9 ≤ ƒR,3k/ƒR,1k < 1,1,
- d, jeśli 1,1 ≤ ƒR,3k/ƒR,1k < 1,3,
- e, jeśli 1,3 ≤ ƒR,3k/ƒR,1k.
Warto wspomnieć, że wzmocnienie włóknem może całkowicie lub częściowo zastąpić tradycyjne zbrojenie, jeśli zachodzą następujące zależności:
Określenie klasy wytrzymałości resztkowej oraz stosunku ƒR,3k/ƒR,1k i ƒR,1k/ƒƒct,Lk jest więc konieczne do sklasyfikowania wytrzymałości badanej mieszanki betonowej FRC. W celu otrzymania wartości charakterystycznych podanych wytrzymałości wykorzystuje się wzory (1) i (2):
gdzie:
ƒƒct,Lk – charakterystyczna wytrzymałość resztkowa na rozciąganie przy zginaniu w zakresie proporcjonalności liniowej [N/mm2],
ƒƒct,Lm – średnia wytrzymałość resztkowa na rozciąganie przy zginaniu w zakresie proporcjonalności liniowej [N/mm2],
ƒR,jk – charakterystyczna resztkowa wytrzymałość na rozciąganie przy zginaniu odpowiadająca CMOD = CMODj lub δ = δj (j = 1,2,3,4) [N/mm2],
ƒR,jm – średnia resztkowa wytrzymałość na rozciąganie przy zginaniu odpowiadająca CMOD = CMODj lub δ = δj (j = 1,2,3,4) [N/mm2],
s – odchylenie standardowe próbki [N/mm2], które oblicza się z zależności (3) lub (4):
gdzie:
n – liczba próbek,
k – współczynnik zależny od ilości próbek podany w tabeli 2 w Model Code 2010 [11], dla 3 próbek równy 1,89.
Wyniki obliczeń potrzebnych do klasyfikacji wytrzymałości fibrobetonu widoczne są w TABELI. Na ich podstawie można stwierdzić, że pomimo możliwości przyporządkowania ƒR,j1k do 1,0–1,5 jako pierwszego parametru stosunek ƒR,3k/ƒR,j1k jest mniejszy od 0,5, zatem nie zalicza się nawet do najniższego parametru a. Dodatkowo stosunek ƒR,j1k/ƒƒct,Lk wynosi jedynie 0,33, co oznacza, że zastosowanie badanych włókien syntetycznych w ilości 2,0 kg/m3 nie może zastąpić tradycyjnego zbrojenia konstrukcyjnego. Należałoby tu jednak przeprowadzić dodatkowe badania, w których wykorzystane będą inne zawartości włókien i proporcje poszczególnych składników mieszanki betonowej, aby postawione wnioski były wiążące.
Energia zniszczenia
Energia zniszczenia (GF–CMOD) jest równa polu powierzchni pod krzywą F-CMOD, w przeprowadzonych badaniach liczona do CMOD = 3,5 mm (GF–CMOD = 3,5). Na RYS. 1 przedstawione są wyniki dla poszczególnych próbek NC i FRC oraz ich średnia (GMF–CMOD = 3,5), odchylenie standardowe (SG) i współczynnik zmienności (VG).
Wynika z nich, że belki zbrojone włóknami charakteryzują się około 20 razy większą energią pękania. Spowodowane jest to faktem, że po pojawieniu się rysy belki FRC nie uległy kruchemu zniszczeniu, tak jak belki bez włókien, ale wciąż przenosiły znaczące obciążenia przy wzrastającym CMOD.
W badaniach przeprowadzonych przez Buratti i in. [12], w zależności od ilości, wymiaru i materiału niemetalicznego włókna, GF–CMOD liczone do CMOD = 4 mm wzrosło od 3 do 7 razy.
Kiedy w [13] dodano do mieszanki betonowej 4,6 kg/m3 i 5,3 kg/m3 polipropylenowych włókien o długości 40 mm i o przekroju prostokątnym 3,0×0,2 mm, to GF–CMOD do CMOD = 3 mm wynosiło 825% i 1200% energii pękania betonu bez włókien.
Sivakumar i in. w [14] użyli polipropylenowych włókien o długości 20 mm i o średnicy 0,10 mm w ilości 0,50% i zaobserwowali, że GF–CMOD do CMOD = 3 mm wzrosło z 1,74 do 7,92 Nm. Wynika stąd, że w przeprowadzonych badaniach różnica między zwykłym betonem a fibrobetonem była znacznie większa niż wartości przedstawione w literaturze i zanotowano istotną poprawę właściwości mechanicznych mieszanki po dodaniu włókien.
Po zakończeniu testu próbki fibrobetonowe zostały przepołowione (FOT. 2–5). Dzięki temu można było zaobserwować rozkład włókien w przekroju, w którym powstało zarysowanie. Zauważono, że włókna miały pewną tendencję do tworzenia tzw. jeży, które były wynikiem niecałkowitego rozbicia się wiązek włókien podczas mieszania.
W przyszłości większa uwaga powinna zostać poświęcona procesowi mieszania składników mieszanki betonowej. Chodzi m.in. o czas mieszania włókien tylko z kruszywem, który powinien zostać wydłużony, aby rozbiło ono w całości wiązki fibry.
FOT. 2–5. Belki przełamane w połowie rozpiętości, w przekroju pojawienia się zarysowania: strona lewa belki 2 z serii NC (2), strona prawa belki 2 z serii NC (3), strona lewa belki 2 z serii FRC (4), strona prawa belki 2 z serii FRC (5); fot.: Ł. Drobiec, J. Blazy
Zależność pomiędzy wytrzymałością na ściskanie i na rozciąganie przy zginaniu
Na RYS. 2 przedstawiono wykres zależności wytrzymałości na ściskanie i na rozciąganie przy zginaniu (ƒcm –ƒƒl) dla serii FRC i wyników zawartych w literaturze.
RYS. 2. Wykres zależności wytrzymałości na ściskanie i na rozciąganie przy zginaniu (ƒcm – ƒƒl) dla przedstawionych badań (uśrednione wyniki dla FRC ze wszystkich przebadanych próbek) i wyników zawartych w literaturze; rys.: Ł. Drobiec, J. Blazy
Wynika z niego, że próbki o ƒcm ≈ 60,0 MPa charakteryzowały się zwykle wyższym ƒƒl, a często betony z o wiele niższym fcm osiągały podobne lub wyższe ƒƒl.
Mniejsza wytrzymałość na rozciąganie przy zginaniu FRC w porównaniu do opisywanych w innych publikacjach może być skutkiem jeży, które pojawiły się podczas mieszania betonu. Dodatkowo, w kolejnych badaniach, należałoby dążyć do optymalizacji mieszanki betonowej, tak aby fibrobeton, spełniając określone wymagania (docelowe ƒcm i ƒƒl), był możliwie ekonomiczny i przyjazny dla środowiska (np. poprzez zmniejszenie ilości zastosowanego cementu czy zastosowanie innych dodatków lub domieszek).
Krzywe F-CMOD; F-δ i F-CTOD
Na RYS. 3–4 zamieszczono wykresy F-CMOD, F-δ i F-CTOD odpowiednio dla serii NC i FRC. Można zauważyć, że kształty krzywych są do siebie bardzo podobne, jednak F-CTOD i F-δ osiągają argumenty mniejsze dla określonej wartości siły niż krzywa F-CMOD. Dodatkowo, do momentu po zarysowaniu i gwałtownym spadku siły, krzywe F-CTOD i F-δ dla FRC znacznie się pokrywają.
Jeśli chodzi o wykresy dla NC, to należy pamiętać, że czas testu był bardzo krótki, a do zarysowania doszło bardzo szybko, dlatego też powinno się wziąć pod uwagę niepewności pomiarowe.
Z wykresu pokazanego na RYS. 5 wynika, że zależności CMOD-CTOD, CMOD-δ i CTOD-δ są liniowe. W przypadku próbek NC, widoczne są pewne odchylenia mogące być skutkiem wspomnianych wcześniej niepewności pomiarowych oraz braku czasu na ustabilizowanie się próbki i czujników.
RYS. 5. Wykres zależności CMOD-CTOD, CMOD-δ wraz ze wzorem proponowanym w normie PN-EN 14651 [9] i CTOD-δ wraz z prostą ƒ(CTOD) = δ; rys.: Ł. Drobiec, J. Blazy
Warto również zauważyć, iż dla NC szybciej wzrasta CTOD niż δ względem CMOD. Inaczej jest dla próbek FRC, gdzie szybciej wzrasta do wartości CMOD ≈ 0,32 mm – δ, następnie do CMOD ≈ 4 mm – CTOD, a na koniec znów δ względem CMOD.
Na RYS. 5 pokazano również prostą proponowaną w normie PN-EN 14651 [9] dla określenia zależności między δ a CMOD. Prosta ta znacznie odbiega od uzyskanych wyników z badań.
Ciekawa jest też zależność CTOD od δ, gdyż jest ona liniowa, taka że ƒ(CTOD) ≈ δ. Na przykład dla δ równego 2,5 mm uzyskuje się CTOD równe około 2,5 mm.
Podsumowanie i wnioski
Celem przeprowadzonych badań było wykorzystanie normy PN-EN 14651 [9] przeznaczonej dla belek zbrojonych włóknami metalicznymi i sprawdzenie, czy może być ona zastosowana do badania próbek z włóknami syntetycznymi.
Dodatkowo zbadano płynność i wytrzymałość na ściskanie oraz na rozciąganie przy zginaniu mieszanki betonowej bez włókien i z włóknami. Sprawdzono również, czy zastosowana fibra mogłaby zastąpić tradycyjne zbrojenie prętami stalowymi, a więc czy mogłaby pełnić funkcję nośną.
Z przeprowadzonych badań wyciągnięto następujące wnioski:
- Normę PN-EN 14651 [9] można wykorzystać do badań betonu zbrojonego włóknami syntetycznymi.
- Dodanie 2 kg/m3 włókien syntetycznych do betonu spowodowało znaczne pogorszenie urabialności mieszanki betonowej i jej spadek z klasy S5 do S2. Po przepołowieniu belek zauważono również, że włókna miały pewną tendencję do tworzenia tzw. jeży, które były wynikiem niecałkowitego rozbicia się wiązek włókien podczas mieszania. W kolejnych badaniach czas mieszania włókien tylko z kruszywem powinien być wydłużony, tak aby rozbiło ono w całości wiązki fibry.
- Wytrzymałość na ściskanie betonu bez włókien wynosiła średnio 58,05 MPa, a dla betonu z włóknami 60,87 MPa, a więc wzrosła o niecałe 5%.
Zastosowanie zbrojenia rozproszonego pozwoliło na zwiększanie klasy betonu o jedną – z C40/50 na C45/55.
Dodatkowo użycie 0,22% włókien syntetycznych pozwoliło na uzyskanie większej o 13% wytrzymałości na rozciąganie przy zginaniu. - Belki bez zbrojenia rozproszonego uległy nagłemu, kruchemu zniszczeniu chwilę po przeniesieniu maksymalnego obciążenia. Natomiast próbki fibrobetonowe, pomimo znacznego spadku przenoszonej siły po zarysowaniu, nadal przeciwdziałały obciążeniu przy wzrastającym CMOD, możliwe więc było określenie wytrzymałości resztkowych.
W zakresie pozasprężystym widoczny był istotny wpływ fibry, dzięki której wzrosła ciągliwość betonu, a próbki zachowały swoją integralność, nie rozpadając się na pół nawet po zakończeniu testu. Energia pękania w przypadku próbek fibrobetonowych zwiększyła się o ok. 20 razy w porównaniu do belek niezbrojonych. - Rozproszenie krzywych ƒ(CMOD) w regionie pozaszczytowym FRC było wynikiem zastosowanej metody badania – mały rozmiar powierzchni pęknięcia skutkuje dużą zmiennością statystyczną ilości włókien przecinających tę powierzchnię.
- Kształty krzywych F-CMOD, F-CTOD i F-δ są do siebie bardzo podobne, jednak F-CTOD i F-δ osiągają argumenty mniejsze dla określonej wartości siły niż krzywa F-CMOD. Zależności CMOD-CTOD, CMOD-δ i CTOD-δ są liniowe, a dodatkowo zależność CTOD-δ jest taka, że ƒ(CTOD) ≈ δ. Prosta proponowana w normie PN-EN 14651 [9] dla określenia zależności między δ a CMOD znacznie odbiega od tych zarejestrowanych podczas testów belek z włóknami.
Literatura
1. Ł. Drobiec, R. Jasiński, W. Mazur, T. Rybarczyk, „Numerical Verification of Interaction between Masonry with Precast Reinforced Lintel Made of AAC and Reinforced Concrete Confining Elements”, „Applied Sciences”, t. 10, nr 16, 2020, doi:10.3390/app10165446.
2. Ł. Drobiec, „FEM model of the masonry made of hollow calcium silicate units”, „Procedia Engineering”, t. 193, 2017, s. 462–469, doi: 10.1016/j.proeng.2017.06.238.
3. I. Löfgren, H. Stang, J.F. Olesen, „The WST method, a fracture mechanics test method for FRC”, „Materials and Structures ”, t. 41, nr 1, 2008, s. 197–211, doi: 10.1617/s11527-007-9231-3.
4. L. Liao, A. Fuente, S. Cavalaro, A. Aguado, „Design procedure and experimental study on fibre reinforced concrete segmental rings for vertical shafts”, „Materials & Design”, t. 92, 2016, s. 590–601, doi: 10.1016/j.matdes.2015.12.061.
5. M.A. Glinicki, „Testing of macro-fibres reinforced concrete for industrial floors”, „Cement Wapno Beton”, t. 13/75, nr 4, 2008, s. 184–195.
6. Ł. Drobiec, J. Blazy, „Współczesne niemetaliczne zbrojenie rozproszone stosowane w konstrukcjach betonowych”, „IZOLACJE” 5/2020, s. 70–84.
7. J. Blazy, Ł. Drobiec, „Badanie właściwości mechanicznych betonu ze zbrojeniem rozproszonym z włókien niemetalicznych – cz. 1”, „IZOLACJE” 4/2021, s. 74–78.
8. J. Blazy, Ł. Drobiec, „Badanie właściwości mechanicznych betonu ze zbrojeniem rozproszonym z włókien niemetalicznych – cz. 2”, „IZOLACJE” 6/2021, s. 78–83.
9. PN-EN 14651+A1:2007, „Metoda badania betonu zbrojonego włóknem stalowym. Pomiary wytrzymałości na rozciąganie przy zginaniu (granica proporcjonalności LOP)”.
10. PN-EN 206+A1:2016-12, „Beton. Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność”.
11. „Model Code for Concrete Structures 2010: International Federation for Structural Concrete”, „Final draft-Volume” 1, 2013.
12. N. Buratti, C. Mazzotti, M. Savoia, „Post-cracking behaviour of steel and macro-synthetic fibre-reinforced concretes”, „Construction and Building Materials”, t. 25, nr 5, 2011, s. 2713–2722, doi: 10.1016/j.conbuildmat.2010.12.022.
13. M.N. Soutsos, T.T. Le, A.P. Lampropoulos, „Flexural performance of fibre reinforced concrete made with steel and synthetic fibres”, „Construction and Building Materials”, t. 36, 2012, s. 704–710, doi: 10.1016/j.conbuildmat.2012.06.042.
14. A. Sivakumar, M. Santhanam, „Mechanical properties of high strength concrete reinforced with metallic and non-metallic fibres”, „Cement and Concrete Composites”, t. 29, nr 8, 2007, s. 603–608, doi: 10.1016/j.cemconcomp.2007.03.006.
15. H. Guo, L. Jiang, J. Tao, Y. Chen, Z. Zheng, B. Jia, „Influence of a hybrid combination of steel and polypropylene fibers on concrete toughness”, „Construction and Building Materials”, t. 275, 2021, s. 122132 doi: 10.1016/j.conbuildmat.2020.122132.
16. M. Hsie, C. Tu, P.S. Song, „Mechanical properties of polypropylene hybrid fiber-reinforced concrete”, „Materials Science and Engineering A”, t. 494, nr 1–2, 2008, s. 153–157, doi: 10.1016/j.msea.2008.05.037.
17. A.M. Luna i in., „Experimental mechanical characterization of steel and polypropylene fiber reinforced concrete”, „Revista Técnica de la Facultad de Ingenieria Universidad del Zulia”, t. 37, nr 2, 2014, s. 106–115.
18. A. Richardson, K. Coventry, „Dovetailed and hybrid synthetic fibre concrete-impact, toughness and strength performance”, „Construction and Building Materials”, t. 78, 2015, s. 439–449, doi: 10.1016/j.conbuildmat.2015.01.003.
19. M. Carlesso, S. Cavalaro, A. Fuente, „Flexural fatigue of pre-cracked plastic fibre reinforced concrete: Experimental study and numerical modeling”, „Cement and Concrete Composites”, t. 115, 2021, s. 103850, doi: 10.1016/j.cemconcomp.2020.103850.
20. C. Camille, D. Kahagala, O. Mirza, F. Mashiri, B. Kirkland, T. Clarke, „Performance behaviour of macro-synthetic fibre reinforced concrete subjected to static and dynamic loadings for sleeper applications”, „Construction and Building Materials”, t. 270, 2021, s. 121469, doi: 10.1016/j.conbuildmat.2020.121469.
21. Z. Hongbo, Z. Haiyun, G. Hongxiang, „Characteristics of ductility enhancement of concrete by a macro polypropylene fiber”, „Materials Science”, 2020, s. 100087, doi: 10.1016/j.rinma.2020.100087.
22. S.A. Altoubat, J.R. Roesler, D.A. Lange, K. Rieder, „Simplified method for concrete pavement design with discrete structural fibers”, „Construction and Building Materials”, t. 22, 2008, s. 384–393, doi: 10.1016/j.conbuildmat.2006.08.008.
23. V.M. Sounthararajan, S. Thirumurugan, A. Sivakumar, „Reinforcing Efficiency of Crimped Profile of Polypropylene Fibres on the Cementitious Matrix”, „Research Journal of Applied Sciences, Engineering and Technology”, t. 6, nr 14, 2013, s. 2662–2667.
24. K. Behfarnia, A. Behravan, „Application of high performance polypropylene fibers in concrete lining of water tunnels”, „Materials & Design”, t. 55, 2014, s. 274–279, doi: 10.1016/j.matdes.2013.09.075.
25. S. Ismail, M. Ramli, „Effects of Adding Fibre on Strength and Permeability of Recycled Aggregate Concrete Containing Treated Coarse RCA”, „Journal of Civil and Environmental Engineering”, t. 8, 2014, s. 918–924.
26. S.P. Yap, C.H. Bu, U.J. Alengaram, K.H. Mo, M.Z. Jumaat, „Flexural toughness characteristics of steel-polypropylene hybrid fibre-reinforced oil palm shell concrete”, „Materials & Design”, t. 57, 2014, s. 652–659, doi: 10.1016/j.matdes.2014.01.004.
27. D. Altalabani, D.K.H. Bzeni, S. Linsel, „Mechanical properties and load deflection relationship of polypropylene fiber reinforced self-compacting lightweight concrete”, „Construction and Building Materials”, t. 252, 2020, s. 119084, doi: 10.1016/j.conbuildmat.2020.119084.
28. C.S. Das, T. Dey, R. Dandapat, B.B. Mukharjee, J. Kumar, „Performance evaluation of polypropylene fibre reinforced recycled aggregate concrete”, „Construction and Building Materials”, t. 189, 2018, s. 649–659, doi: 10.1016/j.conbuildmat.2018.09.036.
29. J. Jeon, W. Kim, C. Jeon, J. Kim, „Processing and Mechanical Properties of Macro Polyamide Fiber Reinforced Concrete”, „Materials (Basel)”, t. 7, nr 12, 2014, s. 7634–7652, doi: 10.3390/ma7127634.
30. J.R. Roesler, D.A. Lange, S.A. Altoubat, K.A. Rieder, G.R. Ulreich, „Fracture of plain and fiber-reinforced concrete slabs under monotonic loading”, „Journal of Materials in Civil Engineering”, t. 1561, 2004, s. 452–460, doi: 10.1061/(ASCE)0899-1561(2004)16.
31. J. Li, J. Niu, C. Wan, X. Liu, Z. Jin, „Comparison of flexural property between high performance polypropylene fiber reinforced lightweight aggregate concrete and steel fiber reinforced lightweight aggregate concrete”, „Construction and Building Materials”, t. 157, 2017, s. 729–736, doi: 10.1016/j.conbuildmat.2017.09.149.
32. F. Shi, T.M. Pham, H. Hao, Y. Hao, „Post-cracking behaviour of basalt and macro polypropylene hybrid fibre reinforced concrete with different compressive strengths”, „Construction and Building Materials”, t. 262, 2020, s. 120108, doi: 10.1016/j.conbuildmat.2020.120108.
33. A.H.H. Al-Masoodi, A. Kawan, M. Kasmur, R. Hamid, M.N.N. Khan, „Static and dynamic properties of concrete with different types and shapes of fibrous reinforcement, „Construction and Building Materials”, t. 104, 2015, s. 247–262, doi: 10.1016/j.conbuildmat.2015.12.037.