Wymogi prawne związane z ewidencją materiałów zawierających azbest

Już w 1997 r. uchwalono ustawę o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest [1]. Ustawa ta praktycznie zamknęła okres stosowania azbestu w Polsce i spowodowała, że od 1999 r. rozpoczęto usuwanie wyrobów zawierających ten materiał. Od tego czasu ustawa była wielokrotnie aktualizowana, aby dostosować jej zapisy do sytuacji w Polsce oraz wymagań Unii Europejskiej.

Na podstawie przepisów ustawy uchwalone zostały odpowiednie rozporządzenia wykonawcze określające szczegółowy sposób realizacji przepisów. W 2001 r. weszła w życie ustawa Prawo ochrony środowiska [2], która uznaje azbest za substancję stwarzającą szczególne zagrożenie dla środowiska, co wiąże się z konsekwencjami dotyczącymi postępowania z wyrobami zawierającymi azbest. Przede wszystkim wyroby takie powinny być wykorzystywane, przemieszczane i sukcesywnie eliminowane z zachowaniem szczególnych środków ostrożności. Postępowanie z eliminowanymi substancjami (odpadami) regulowane jest ustawą o odpadach [3], przy czym odpady zawierające azbest są traktowane jak odpad niebezpieczny.

Usuwanie azbestu – czy wymagane bezwarunkowo?

Usunięcie nagromadzonych w Polsce wyrobów azbestowych jest ogromnym problemem organizacyjnym, finansowym, administracyjnym i planistycznym. Z uwagi na skalę problemu i jego ogólnokrajowy zasięg 14 maja 2002 r. Rada Ministrów przyjęła długofalowy „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” [4]. Jako docelowy przyjęto 30-letni okres realizacji tego programu.

Kilkudziesięcioletnie doświadczenia w użytkowaniu płyt azbestowo-cementowych wskazują, że płyty prawidłowo położone i zamontowane, pomalowane farbą akrylową oraz konserwowane co 5–7 lat praktycznie mogą być użytkowane ponad 30 lat. Na tej podstawie w odpowiednich przepisach określono termin zakończenia realizacji programu na 31 grudnia 2032 r. Przy założonym okresie usuwania – do 2032 r. – wiele wyrobów przekroczy jednak wszelkie normy i granice bezpiecznego użytkowania.

Dlatego istotne jest ustalenie kolejności usuwania wyrobów zawierających azbest. Nie wszystkie wyroby zawierające azbest muszą być usuwane natychmiast. Według programu wyroby nieuszkodzone i w dobrym stanie technicznym mogą być jeszcze wykorzystywane. Z przepisów wynika, że jedynie wyroby tzw. miękkie powinny być usunięte niezwłocznie. W przypadku wyrobów twardych dalsza bezpieczna eksploatacja jest możliwa pod warunkiem uniemożliwienia emisji azbestu do atmosfery.

Tak więc przepisy wcale nie nakazują ich natychmiastowego i bezwarunkowego usunięcia. Decyduje o tym głównie stan techniczny, a także inne wymagania (np. okres upływu gwarancji producenta).

Obowiązki właściciela obiektu zawierającego azbest

Obowiązujące przepisy adresowane są do wszystkich bez wyjątku użytkowników wyrobów azbestowych, ale nieco inaczej traktują przedsiębiorców i osoby fizyczne. W szczególności nakładają wiele szczegółowo określonych zadań na właścicieli obiektów oraz przedsiębiorców wykonujących roboty polegające na usuwaniu wyrobów z azbestem. Podstawowe obowiązki właścicieli i zarządzających wynikające z przepisów to:

• dokonanie inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest,
• sporządzenie informacji i złożenie jej w gminie lub u wojewody,
• sporządzenie oceny stanu technicznego i złożenie jej w powiatowym urzędzie nadzoru budowlanego,
• w przypadku usuwania wyrobów azbestowych zgłoszenie co najmniej na 30 dni przed planowanym terminem przeprowadzenia robót.

Obowiązek inwentaryzacji i okresowego składania informacji

Obowiązek dokumentowania rodzaju, ilości i miejsc występowania azbestu jako substancji stwarzającej szczególne zagrożenie dla środowiska oraz okresowego składania informacji wynika bezpośrednio z Prawa ochrony środowiska [2] (art. 162 ust. 2 i 3). Dotyczy to wszystkich użytkowników wyrobów azbestowych, zarówno przedsiębiorców, jak i osób fizycznych, z tym że dla tych ostatnich ustawa wprowadza pewne uproszczenia. Szczegółowe wymagania dotyczące inwentaryzacji zostały zawarte w rozporządzeniu z 23 października 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest [5]. Takiej inwentaryzacji dokonuje się poprzez spis z natury (§ 7 pkt 1).

Ponadto w rozporządzeniu określono formę oraz układ przedkładanych informacji, a także terminy ich złożenia. W Prawie ochrony środowiska (Poś) wyraźnie zróżnicowano obowiązki przedsiębiorców oraz osób fizycznych. Zgodnie z art. 162 ust. 4 osoby fizyczne składają informacje w formie uproszczonej. Nie składają jej w województwie, lecz w gminie – wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta. Adresaci informacji zostali określeni w rozporządzeniu tak jak w ustawie: wojewoda dla przedsiębiorców (§ 7 ust. 4) oraz wójt, burmistrz lub prezydent miasta dla osób fizycznych (§ 7 ust. 5).

Biorąc pod uwagę zapisy ustawy, można przyjąć, iż osoby fizyczne dokonują inwentaryzacji na podstawie spisu z natury, wpisując odpowiednie dane bezpośrednio do formularza. Nie muszą dokumentować rodzaju, ilości oraz miejsc występowania oraz sposobów eliminacji azbestu. Nie muszą posiadać pełnej dokumentacji, która wymagana jest od przedsiębiorców, m.in. nie muszą zaznaczać na planach sytuacyjnych miejsc występowania wyrobów azbestowych ani nie muszą ich odpowiednio znakować. Wyniki inwentaryzacji należy przedstawić na formularzu według wzoru określonego w zał. 2 do rozporządzenia z 23 października 2003 r. [5]. Analizując treść formularza, można stwierdzić, że podstawowe różnice i uproszczenia pomiędzy przedsiębiorcami a osobami fizycznymi będą dotyczyły punktów 5 i 8 formularza.

Informacje o wyrobach zawierających azbest i o miejscu ich wykorzystywania 

Biorąc pod uwagę fakt, że składanie informacji jest jednym z podstawowych obowiązków użytkowników wyrobów azbestowych, wydaje się, że konieczne jest szczegółowe omówienie służącego do tego celu formularza. Punkty 1, 2 i 3 formularza określają odpowiednio: miejsce występowania wyrobów azbestowych, czy zgłoszenia dokonuje osoba fizyczna czy prawna (od tego zależy, komu składana jest informacja) oraz tytuł własności. W tym miejscu mogą się pojawiać wątpliwości, kto właściwie ma obowiązek taką informację złożyć. W Poś mowa jest o wykorzystującym substancje niebezpieczne, natomiast w rozporządzeniu wymienieni są łącznie: właściciel, zarządca lub użytkownik. W tej sytuacji należy przyjąć, że w przypadku obiektów budowlanych zgłoszenia dokonuje właściciel lub zarządca, gdyż to na nich spoczywa obowiązek utrzymywania i użytkowania obiektu zgodnie z przepisami prawa budowlanego [6] (art. 61).

Natomiast w przypadku innych wyrobów zawierających azbest zgłoszenia dokonuje ich użytkownik. Jeśli więc przedsiębiorca wynajmuje obiekty, w których zabudowano azbest, zgłoszenia dokonuje właściciel lub zarządzający. Jeśli jednak wstawił do nich urządzenia zawierające azbest (np. piece, suszarki itp.), to musi dla nich dokonać zgłoszenia samodzielnie. W punkcie 4 formularza według wzoru z załącznika należy podać nazwę i rodzaj wyrobu. Aby ujednolicić nazewnictwo, należy stosować klasyfikację podaną w przypisie drugim objaśnień. Są to:

• płyty azbestowo-cementowe płaskie stosowane w budownictwie,
• płyty faliste azbestowo-cementowe dla budownictwa,
• rury i złącza azbestowo-cementowe; zaliczane do wyrobów twardych oraz izolacje natryskowe środkami zawierającymi w swoim składzie azbest,
• wyroby cierne azbestowo-kauczukowe,
• przędza specjalna, w tym włókna azbestowe obrobione,
• szczeliwa azbestowe,
• taśmy tkane i plecione,
• sznury i sznurki,
• wyroby azbestowo-kauczukowe, z wyjątkiem wyrobów ciernych,
• papier, tektura,
• inne wyroby zawierające azbest, oddzielnie niewymienione, w tym papier i tektura, zaliczane w zasadzie do wyrobów miękkich.

Stosowanie jednolitej, przedstawionej w rozporządzeniu [5] klasyfikacji jest istotne z punktu widzenia tworzenia rejestru przez wojewodę. Klasyfikacja ta jest ponadto stosowana także w innych przepisach dotyczących azbestu.

W punkcie 5 formularza należy podać ilość wyrobów zawierających azbest – w m2 i tonach. Określana ilość powinna być jednoznaczna i łatwa do weryfikacji. Tam, gdzie jest to uzasadnione i możliwe do jednoznacznego ustalenia, należy wpisać masę, natomiast w przypadku pokryć dachowych, elewacji czy ścian lepiej podawać tylko powierzchnię. Informacje składane przez przedsiębiorców powinny być odpowiednio udokumentowane (art. 162 ust. 2 Poś), natomiast osoby fizyczne żadnej dodatkowej dokumentacji posiadać nie muszą (art. 162 ust. 4 Poś). Jest to uproszczenie, o którym mowa w Poś.

Najistotniejszy w formularzu jest punkt 6, w którym podaje się przydatność do dalszej eksploatacji. Podaje się ją na podstawie oceny dokonanej zgodnie z rozporządzeniem w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest [7], wydanym na podstawie delegacji zawartej w ustawie o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. Sposób przygotowania takiej oceny omówiono w dalszej części artykułu. W formularzu należy wpisać wynik takiej oceny w formie stopni pilności wynikających z punktacji ustalonej w ocenie, przy czym I stopień pilności oznacza konieczność bezzwłocznej wymiany lub naprawy, II stopień pilności oznacza, że dalsze użytkowanie jest możliwe, ale konieczna jest ponowna ocena w ciągu roku, podobnie jak III stopień pilności, gdzie dalsze użytkowanie także jest możliwe, a kolejna ocena musi być dokonana w ciągu 5 lat.

W efekcie jeśli wskazuje na to ocena, wyrób azbestowy powinien być usunięty niezwłocznie w najbliższym możliwym terminie. Jeżeli jednak kolejne oceny będą wskazywały na możliwość dalszego użytkowania, to usunięcie powinno nastąpić najpóźniej do 2032 r. Wcześniejsze działania, np. w związku z planowanymi remontami, będą uzależnione od woli i możliwości, głównie finansowych, użytkownika.

Punkt 7 formularza dotyczy przewidywanego terminu usunięcia wyrobu, z tym że podpunkt a w zasadzie dotyczy tylko przedsiębiorców oraz wyrobów, o których mowa w art. 1 ust. 3 ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest [1] (np. diafragm w instalacjach elektrolitycznych czy wałów z azbestu do ciągnienia szkła). W pozostałych sytuacjach (punkt 7 lit. b) termin usunięcia wynika z oceny oraz woli użytkownika. Punkt 8 formularza dotyczy w zasadzie tylko przedsiębiorców, gdyż osoby fizyczne, podobnie jak w punkcie 5, nie muszą posiadać żadnej dodatkowej dokumentacji. Jeśli spis z natury wykaże, że wyroby zawierające azbest nie są już wykorzystywane, ale jeszcze nie zostały usunięte, to należy je także zinwentaryzować i złożyć informację według wspomnianego załącznika 3. W zasadzie jest on bardzo podobny do formularza z załącznika 2, a różnice dotyczą punktów 6 i 7, w których należy podać rok zaprzestania wykorzystywania wyrobów oraz sposób i termin ich usunięcia.

Ocena stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest

Przydatność do dalszej eksploatacji podaje się na podstawie przeglądu i oceny dokonanej zgodnie z rozporządzeniem w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest [7]. Dokonywanie przeglądów jest jednym z najważniejszych obowiązków wynikających z powyższych przepisów.

Kontrole zobowiązany jest przeprowadzać właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości, a także obiektu, urządzenia budowlanego, instalacji przemysłowej lub innego miejsca zawierającego azbest (§ 4 pkt 1 [7]). Z przeprowadzonej kontroli sporządza się ocenę stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest, a następnie jeden jej egzemplarz, wraz z dokumentacją miejsca zawierającego azbest, przechowuje wskazany wyżej zainteresowany, drugi egzemplarz oceny przekazuje właściwemu organowi nadzoru budowlanego w terminie 30 dni od daty sporządzenia oceny. Przygotowanie takiej oceny jest stosunkowo proste i nie wymaga szczególnej, specjalistycznej wiedzy.

Oczywiście, możliwe jest sporządzanie jej przez osoby lub inne podmioty legitymujące się specjalnymi uprawnieniami, ale przepisy tego nie wymagają. Oceny mogą w zasadzie dokonać wszystkie zainteresowane osoby. Jedynie w przypadkach spornych konieczna może być interwencja specjalisty, jakkolwiek przepisy nie wskazują wprost, kto może być uznany za specjalistę i jakie powinien spełniać wymagania.

Ocena stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest polega na określeniu, za pomocą odpowiedniej skali punktowej, czy poszczególne wyroby i ich elementy mogą stanowić źródło szkodliwej dla zdrowia emisji włókien azbestowych. Aby przeprowadzić ocenę, wystarczy zaznaczyć odpowiednią rubrykę w specjalnej ankiecie, której wzór podany jest w załączniku 1 do rozporządzenia [7].

Mimo że ankieta jest stosunkowo prosta, może budzić wiele wątpliwości, które w istotny sposób będą rzutowały na wynik końcowy. Należy także mieć świadomość, że system punktowy ma charakter uznaniowy i subiektywny, a zawarte w ankiecie wyjaśnienia nie rozwiewają wszystkich wątpliwości. Ocenę przeprowadza się w ramach siedmiu grup obejmujących:

• I – sposób zastosowania azbestu,
• II – rodzaj azbestu,
• III – strukturę powierzchni wyrobu z azbestem,
• IV – stan zewnętrzny wyrobu z azbestem,
• V – możliwości uszkodzenia powierzchni wyrobu z azbestem,
• VI – sposób wykorzystania pomieszczenia,
• VII – usytuowanie wyrobu.

Podstawową zasadą jest zaznaczanie jednej pozycji w grupie, a jeśli wystąpi więcej niż jedna, uwzględnia się tę, która ma najwyższą punktację. Należy także przyjąć, że w każdej grupie zagadnień zawsze musi być zaznaczona przynajmniej jedna odpowiedź, mimo że część z nich (szczególnie grupa VI i VII) w żaden sposób nie przystaje do sytuacji najczęściej występujących w Polsce, a więc zewnętrznych pokryć dachowych i elewacyjnych oraz wodociągów.

Przepisy nie pozostawiają jednak możliwości pominięcia żadnej z grup odpowiedzi. Jest to bardzo poważny mankament tej ankiety, z powodu którego bardzo łatwo uzyskać wynik wskazują- cy na I stopień pilności. Oceny takie stają się źródłem sensacyjnych i katastroficznych informacji, mimo że sytuacja wcale nie wymaga radykalnych działań. Tymczasem ankieta powinna pomóc w rzetelnej ocenie sytuacji, a nie być źródłem nieporozumień.

Podstawowe elementy oceny

Ocena w sposób ewidentny nastawiona jest na eliminowanie miękkich wyrobów azbestowych, a także azbestu znajdującego się w pomieszczeniach, szczególnie tych, w których często przebywają ludzie. Przepisy zezwalają natomiast na dalsze użytkowanie tych wyrobów, które nie są źródłem emisji azbestu do środowiska. Warto omówić poszczególne elementy oceny, aby ułatwić jej poprawne przeprowadzenie.

I – sposób zastosowania azbestu. Ta grupa nie powinna budzić specjalnych wątpliwości. Najczęściej podlegające ocenie wyroby, a więc pokrycia dachowe i elewacyjne, będą sklasyfikowane jako pozostałe wyroby zawierające azbest (10 punktów).

II – rodzaj azbestu. Biorąc pod uwagę rozpowszechnienie poszczególnych rodzajów azbestu oraz strukturę ich zastosowania, można z ogromnym prawdopodobieństwem przyjąć, że w materiałach stosowanych w budownictwie występuje azbest chryzotylowy (5 punktów). Jedynie w przypadku rur wodociągowych prawdopodobieństwo występowania bardziej niebezpiecznego azbestu amfibolowego (krokidolitu) jest stosunkowo duże. Rozstrzygnąć o tym mogą jedynie specjalistyczne badania, ale pomocna może być także prosta ocena wizualna. Azbest chryzotylowy jest szarobiały, natomiast krokidolit jest ciemnoniebieski.

III – struktura powierzchni wyrobu z azbestem. Ta grupa pytań także nie powinna budzić wątpliwości. Zawiera wyraźną wskazówkę, jak poprawić punktację. Prawidłowe pomalowanie wyrobu azbestowego pozwala na odjęcie od 10 do 30 punktów.

IV – stan zewnętrzny wyrobu z azbestem. Podobnie jak w poprzedniej grupie, dokonanie naprawy umożliwia obniżenie punktacji. Istotną wskazówką są wyjaśnienia zamieszczone pod ankietą, interpretujące pojęcie małych i dużych uszkodzeń. Otóż uszkodzenia duże to „widoczne pęknięcia lub ubytki na powierzchni równej lub większej niż 3% powierzchni wyrobu”, natomiast gdy „brak widocznych pęknięć, a ubytki zajmują mniej niż 3% powierzchni wyrobu”, uszkodzenia są określane jako małe. W przypadku pokryć dachowych czy płyt elewacyjnych oznacza to, że jako duże uszkodzenia należy uznać te, które przy 1 m2 ocenianej powierzchni zajmują w przybliżeniu powierzchnię ok. 300 cm2, a więc powierzchnię odpowiadającą pojedynczej kartce z zeszytu.

V – możliwość uszkodzenia powierzchni wyrobu z azbestem. W tym wypadku kryteria są wystarczająco jasne, a oceny mało zróżnicowane. Radykalne obniżenie punktacji można uzyskać, szczelnie przykrywając lub zabudowując wyrób.

VI – sposób wykorzystania pomieszczenia oraz VII – usytuowanie wyrobu. Obie te grupy, jak już wspomniano wcześniej, w żaden sposób nie pasują do zewnętrznych pokryć dachowych i elewacyjnych oraz wodociągów.

Jednak przepisy nie dają możliwości pominięcia żadnej z grup odpowiedzi. Kierując się możliwością bezpośredniego kontaktu z pyłem zawierającym azbest, można jedynie przyjąć najniższą punktację, a więc po 10 punktów. Wydaje się, że te fragmenty oceny powinny być pilnie zmienione, np. przez możliwość ich pominięcia w określonych przypadkach. Nie może być bowiem sytuacji, w której większość zagadnień związanych z azbestem jest szczegółowo regulowana, a przepisy są bardzo restrykcyjne (przynajmniej formalnie), przy jednoczesnym pozostawieniu istotnych wątpliwości przy ocenie mającej decydujący wpływ na sposób postępowania z wyrobami zawierającymi azbest, gdyż to suma punktów otrzymana w wyniku oceny określa kierunki dalszych działań.

Wyniki i konsekwencje oceny

Przy sumie punktów powyżej 65 (stopień pilności I) występuje konieczność podjęcia działań polegających na wymianie lub naprawie ocenianego wyrobu najszybciej, jak to jest możliwe. Warto zwrócić uwagę na to, że przepisy wyraźnie dopuszczają możliwość naprawy lub przeprowadzenia innych działań powodujących zmianę punktacji. Po takich czynnościach należy oczywiście dokonać ponownej oceny. W zasadzie można to robić tak długo, aż uzyskany wynik będzie zadowalający. Należy jednak pamiętać, że ostateczny termin całkowitego usunięcia wyrobów zawierających azbest to 31 grudnia 2032 r. (§ 2 ust. 1 [4]).

Przy sumie punktów powyżej 35–60 (stopień pilności II) możliwe jest dalsze użytkowanie, ale należy powtórzyć ocenę w ciągu 1 roku. Oczywiście także w tym przypadku możliwe, a nawet wskazane jest dokonanie napraw ograniczających możliwość emisji azbestu. Podobnie jest przy punktacji do 35 (stopień pilności III), z tym że ponownej oceny dokonuje się w ciągu 5 lat. Przy obecnym kształcie ankiety uzyskanie takiego wyniku dla pokryć dachowych lub elewacyjnych, nawet gdy są pomalowane i nieuszkodzone, jest praktycznie niemożliwe.

Terminy składania informacji oraz dokonywania ocen

Terminy okresowego składania informacji wynikają z rozporządzenia [5], które weszło w życie 29 listopada 2003 r., z tym że oceny i inwentaryzacji należało dokonać w ciągu 6 mies. od wejścia w życie przepisu (§ 6 pkt 1 oraz § 7 pkt 2). Informacja powinna być aktualizowana co rok do 31 stycznia każdego roku, aż do zaprzestania użytkowania wyrobu i jego usunięcia. O fakcie tym należy poinformować, składając informację o wyrobach zawierających azbest, których wykorzystywanie zostało zakończone, na formularzu według załącznika 3 do rozporządzenia [5].

W przypadku oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest pierwszy termin wynikający z aktualnych przepisów [7] upłynął 6 listopada 2004 r. Kolejne oceny należy sporządzać zgodnie z wynikiem oceny poprzedniej, a więc po roku przy II stopniu lub w ciągu 5 lat, jeśli ocena wykazała III stopień pilności. Jeden jej egzemplarz wraz z dokumentacją miejsca zawierającego azbest przechowuje zainteresowany, drugi egzemplarz oceny przekazuje właściwemu organowi nadzoru budowlanego (organem tym jest powiatowy inspektor nadzoru budowlanego) w terminie 30 dni od daty sporządzenia.

Sankcje karne

O sankcjach karnych nie ma wprawdzie mowy bezpośrednio w omawianych rozporządzeniach, ale są one zawarte w odpowiednich ustawach. I tak nieprzekazywanie okresowej informacji o wyrobach zawierających azbest i miejscach ich wykorzystywania karane jest grzywną, co wynika z art. 346 ust. 1 Prawa ochrony środowiska.

Kara grzywny grozi także za brak odpowiedniej dokumentacji na temat rodzaju, ilości i miejscach występowania azbestu (art. 346 ust. 2), z tym że w tym drugim wypadku zapis dotyczy tylko przedsiębiorców, gdyż na podstawie art. 162 ust. 4 Poś osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami nie muszą prowadzić pełnej dokumentacji i wystarczające jest sporządzanie i składanie okresowej informacji według wzoru z rozporządzenia.

W przypadku braku oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest inspektorzy nadzoru budowlanego mogą ukarać mandatem (do 1 tys. zł) za niedopełnienie obowiązków. Kara ta może być nakładana wielokrotnie aż do skutku, tzn. do sporządzenia oceny i przesłania jej właściwemu organowi nadzoru budowlanego.

Podsumowanie

Obowiązek corocznego składania zaktualizowanej informacji wynika jednoznacznie z przepisów. Niezależnie od inwentaryzacji należy także dokonywać systematycznej oceny możliwości dalszego użytkowania, którą składa się w nadzorze budowlanym. Jednak mimo że przepisy obowiązują już od wielu lat, ich znajomość jest bardzo słaba.

W niewielkim stopniu zostały wykonane oceny stanu obiektu z zabudowanymi wyrobami zawierającymi azbest, a zainteresowanie usuwaniem wyrobów zawierających azbest z obiektów budowlanych przez ich właścicieli i użytkowników jest znikome, m.in. ze względu na stosunkowo wysokie koszty z tym związane. Jedynym rozwiązaniem jest prowadzenie większej akcji edukacyjnej oraz uruchomienie łatwo dostępnych, powszechnych funduszy finansujących chociaż część kosztów związanych z usuwaniem azbestu.

Referat został wygłoszony podczas konferencji „Bezpieczne usuwanie azbestu” w Poznaniu w czerwcu 2008 r. zorganizowanej przez firmę Abrys.

Literatura

1. Ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (DzU z 1997 r. nr 101, poz. 628 z późn. zm.).
2. Ustawa – Prawo ochrony środowiska (Poś) (tekst jednolity: DzU z 2006 r. nr 192, poz. 902).
3. Ustawa o odpadach (DzU z 2001 r. nr 62, poz. 628 z późn. zm.).
4. Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski, przyjęty przez Radę Ministrów RP w dniu 14 maja 2002 r
5. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 23 października 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (DzU z 2003 r. nr 192, poz. 1876).
6. Ustawa – Prawo budowlane (tekst jednolity: DzU z 2003 r. nr 207, poz. 2016 z późn. zm.).
7. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (DzU z 2004 r. nr 71, poz. 649).
8. Czasopisma „Wodociągi i Kanalizacja” nr 9/2006 oraz „Recykling” nr 9/2006 i nr 1/2007.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!