Podstawy teoretyczne i praktyka – wykonywanie świadectw charakterystyki energetycznej w 2023 r.

Podręcznik w nowym, uzupełnionym w bieżącym roku wydaniu, rozszerzono o erratę określającą zakres zmian przepisów i norm, na podstawie których wykonywane jest świadectwo charakterystyki energetycznej. Errata dotyczy również części praktycznej, w której przedstawiono zmiany w programie dotyczące m.in. interfejsu oraz nowych funkcjonalności.

Książka w prosty i przyjazny sposób przedstawia teorię związaną z metodologią obliczeń, opisaną w obowiązujących przepisach prawnych i normach oraz inne powiązane zagadnienia.

Część teoretyczna powstała pod redakcją prof. Dariusza Gawina oraz prof. Henryka Sabiniaka z Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej – uznanych autorytetów naukowych w tej dziedzinie wiedzy, część praktyczna została opracowana w firmie ArCADiasoft Chudzik sp. j. z wykorzystaniem ArCADia-TERMO – najpopularniejszego programu komputerowego na polskim rynku do kompleksowych obliczeń cieplnych – zdobywcy m.in. Złotego Medalu BUDMA 2009 oraz wieli innych wyróżnień.

Każde omawiane zagadnienie jest bogato zilustrowane przykładami „z życia”, z codziennej praktyki projektowej. Książka nie próbuje polemizować z przedstawioną w rozporządzeniu metodologią, lecz przedstawia jasne, praktyczne rozwiązania.

Całość poradnika zamykają przykładowe świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynku mieszkalnego jednorodzinnego (wykonane metodą obliczeniową i zużyciową) biurowca i hali magazynowej z częścią biurową.

Spis treści
Spis oznaczeń / 10

CZĘŚĆ TEORETYCZNA

1. Dyrektywa EPBD w polskich przepisach prawnych / 19
1.1. Dyrektywa EPBD / 21
1.2. Oszczędność energii oraz charakterystyka energetyczna w polskich przepisach prawa /  23
Bibliografia do rozdz. 1 / 26

2. Wymiana ciepła budynku ze środowiskiem zewnętrznym / 27
2.1. Podstawowe charakterystyki budynku używane w obliczeniach ŚCHE / 28
2.2. Wymiana ciepła przez przegrody budowlane / 30
2.2.1. Norma PN-EN ISO 6946 / 32
2.3. Mostki cieplne / 51
2.3.1. Norma PN-EN ISO 14683 / 52
2.4. Obliczanie współczynnika przenikania ciepła przegród przezroczystych / 57
2.4.1. Norma PN-EN ISO 10077-1 / 57
2.5. Obliczenia wymiany ciepła przez grunt / 62
2.5.1. Norma PN-EN ISO 13370 /  62
2.6. Obliczenia współczynnika wymiany ciepła przez przenikanie i wentylację / 70
2.6.1. Norma PN-EN ISO 13789 / 70
2.6.2. Norma PN-EN ISO 13790 / 72
2.6.3. Norma PN-EN 12831 / 72
2.6.4. Rozporządzenie ŚCHE / 78
2.7. Obliczenia zużycia energii do ogrzewania i chłodzenia / 85
2.7.1. Norma PN-EN ISO 13790 / 85
2.7.2. Rozporządzenie ŚCHE / 95
2.8. Dane klimatyczne / 110
2.8.1. Norma PN-EN 12831 / 112
Bibliografia do rozdz. 2 / 113

3. Energia cieplna / 115
3.1. Źródła ciepła i przygotowanie ciepłej wody użytkowej / 116
3.1.1. Rodzaje systemów ogrzewczych / 116
3.1.2. Węzły cieplne pośrednie / 120
3.1.3. Kotły / 127
3.1.4. Kotły na paliwa stałe / 134
3.1.5. Instalacje solarne /  137
3.1.6. Instalacje ciepłej wody użytkowej / 142
3.2. Instalacje centralnego ogrzewania / 149
3.2.1. Zadania instalacji centralnego ogrzewania / 149
3.2.2. Klasyfikacja instalacji centralnego ogrzewania / 149
3.2.3. Charakterystyka instalacji centralnego ogrzewania istniejących i podlegających modernizacji / 153
3.2.4. Sposoby układania rurociągów grzewczych w budynkach / 154
3.2.5. Elementy instalacji centralnego ogrzewania / 156
3.2.6. Zawory termostatyczne grzejnikowe / 156
3.2.7. Grzejniki / 158
3.2.8. Oznaczenia instalacji centralnego ogrzewania w projektach technicznych / 165
3.2.9. Ogrzewanie podłogowe / 166
3.2.10. Ogrzewanie powietrzne / 169
3.2.11. Izolacja cieplna /  171
3.2.12. Regulacja instalacji c.o. / 172
Bibliografia do rozdz. 3 / 173

4. Wstęp do wentylacji / 175
4.1. Właściwości fizyczne powietrza / 176
4.1.1. Parametry powietrza wewnętrznego / 176
4.1.2. Parametry powietrza zewnętrznego / 179
4.2. Rodzaje wentylacji / 180
4.2.1. Wentylacja naturalna / 180
4.2.2. Wentylacja mechaniczna / 181
4.3. Czynniki wywołujące zmiany stanu powietrza wewnętrznego / 184
4.3.1. Zyski ciepła / 184
4.3.2. Zewnętrzne zyski ciepła /  188
4.3.3. Zyski wilgoci / 190
4.3.4. Zanieczyszczenia gazowe / 191
4.4. Obliczeniowe i wymagane ilości powietrza wentylacyjnego / 192
4.4.1. Obliczanie strumieni powietrza wentylacyjnego / 192
4.4.2. Wymagane ustawowo ilości powietrza wentylacyjnego / 193
4.4.3. Wymagane ilości powietrza wentylacyjnego w wybranych budynkach i pomieszczeniach / 194
4.5. Krotność wymian / 199
4.6. Szczelność budynków / 201
4.7. Metody i urządzenia do odzysku ciepła / 202
4.7.1. Gruntowe wymienniki ciepła / 205
4.8. Zmiany dotyczące instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych obowiązujące od 2014 roku / 208

5. Wstęp do klimatyzacji / 211
5.1. Pompy ciepła / 216
Bibliografia do rozdz. 4 i 5 / 218
Wykaz polskich norm dotyczących wentylacji i klimatyzacji / 219

6. Systemy wbudowanej instalacji oświetlenia / 221
6.1. Wprowadzenie / 222
6.2. Normy z zakresu oświetlenia dotyczące ŚCHE / 226
6.3. Norma PN-EN 12464-1 / 228
6.3.1. Ocena poziomu natężenia oświetlenia / 231
6.3.2. Ocena olśnienia / 235
6.3.3. Ocena barwy światła / 236
6.3.4. Ocena współczynnika utrzymania / ...... 239
6.3.5. Weryfikacja oświetlenia w budynkach / 239
6.4. Norma PN-EN 15193 / 241
6.4.1. System wbudowanej instalacji oświetlenia / 241
6.4.2. Moc zainstalowana oświetlenia / 242
Bibliografia do rozdz. 6 / 244

7. Metodologia obliczania charakterystyki energetycznej / 247
7.1. Świadectwo charakterystyki energetycznej / 249
7.2. Wskaźniki zapotrzebowania na energię oraz ich wartości graniczne / 250
7.3. Energia pomocnicza / 258
7.4. Wielkość emisji CO2 / 260
7.5. Roczna ilość zużywanej energii lub jej nośnika oraz udział OZE w pokryciu potrzeb energetycznych / 263
7.6. Obliczanie zapotrzebowania na energię dla systemów wbudowanej instalacji oświetlenia / 265
7.6.1. Obliczanie energii końcowej dla systemu oświetlenia / 266
7.6.3. Obliczanie energii pierwotnej oświetlenia wbudowanego / 274
7.7. Referencyjny wskaźnik EP dla oświetlenia / 276
Bibliografia do rozdz. 7 / 282

CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

8. Wstęp do świadectw wykonanych programem ArCADia-TERMO / 285
8.1. Poszczególne kroki postępowania przy wykonywaniu świadectwa charakterystyki energetycznej budynku / 287

9. Budynek mieszkalny jednorodzinny – obliczenia / 289
9.1. Projekt budynku / 290
ETAP 1. Wybór obliczeń / 294
ETAP 2. Dane projektu / 299
ETAP 3. Dane o budynku / 300
ETAP 4. Definicje przegród / 302
ETAP 5. Straty ciepła / 310
ETAP 6. Strefy cieplne / 328
ETAP 7. Ogrzewanie i wentylacja / 343
ETAP 8. Ciepła woda użytkowa / 349
ETAP 9. Podgląd wyników – Obliczenia cieplne / 355
ETAP 10. Podgląd wyników – Certyfikat / 357
ETAP 11. Wydruki – Lista raportów / 358

10. Budynek biurowy – obliczenia / 363
10.1. Projekt budynku / 364
ETAPY 1. i 2. Wybór obliczeń i Dane projektu /  370
ETAP 3. Dane o budynku / 370
ETAP 4. Definicje przegród / 371
ETAP 5. Strefy cieplne / 374
ETAP 6. Strefy chłodu / 388
ETAP 7. Ogrzewanie i wentylacja / 396
ETAP 8. Ciepła woda użytkowa / 401
ETAP 9. Chłodzenie / 404
ETAP 10. Oświetlenie / 406
ETAP 11. Podgląd wydruku / 411
ETAP 12. Wydruki / 412

11. Hala magazynowa z częścią biurową – obliczenia / 413
11.1. Projekt budynku / 414
ETAPY 1 i 2. Wybór obliczeń i Dane projektu / 418
ETAP 3. Dane o budynku / 418
ETAP 4. Definicje przegród / 419
ETAP 5. Strefy cieplne / 422
ETAP 6. Ogrzewanie i wentylacja / 437
ETAP 7. Ciepła woda użytkowa / 442
ETAP 8. Oświetlenie / 447
ETAP 9. Podgląd projektu – Obliczenia cieplne / 449
ETAP 10. Podgląd projektu – Certyfikat / 449
ETAP 11. Wydruki – Lista raportów / 450

12. Metoda zużyciowa – Budynek mieszkalny jednorodzinny – Obliczenia / 453
ETAP 1. Wybór obliczeń / 454
ETAP 2. Dane projektu / 455
ETAP 3. Dane o budynku / 455
ETAP 4. Definicje przegród / 456
ETAP 5. Ogrzewanie i wentylacja / 456
ETAP 6. Ciepła woda użytkowa / 459
Dodatek A. Budynki wielofunkcyjne mieszkalno-usługowe / 465
Dodatek B. Odzyskiwanie plików.thb

13. Errata / 469
13.1 Errata do rozdziałów 1–7 części teoretycznej podręcznika / 470
13.2 Errata do rozdziałów 8–12 części praktycznej podręcznika / 476
13.2.1 Wstęp / 476
13.2.2 Zapis, rejestracja i wydruk świadectwa / 476
13.2.3 Interfejs / 477
13.2.4 Nowy podział wersji programu / 479
13.2.5 Moduł graficzny TERMOCADIA / 479

prof. dr hab. inż Dariusz Gawin
dr inż. Maciej Grzywacz
dr inż. Tomasz Jerominko
dr inż., arch. Karolina Kurtz-Orecka
dr inż. Wiesława Pabjańczyk
prof. dr hab. inż. Henryk Sabiniak
ArCADiasoft Chudzik Sp.j.

rok wydania: 2023
liczba stron: 480
format: 17x24 cm
oprawa: miękka